‘ Ik ben héél enthousiast over Oostenburg. Zo moet het. Niet zomaar alles slopen maar gebouwen van waarde laten staan, restaureren en eventueel een nieuwe bestemming geven. Niet de bestaande grachten en watertjes dempen, geen verkeersaders aanleggen. Geen grote grasvelden aanleggen, zoals in het nabijgelegen Funenpark, waarop in campus-model lullige flats verspreid zijn.’
Het schoolgebouw van de Montessori Steigereiland op IJburg voldoet aan geen van deze kenmerken. Het lijkt eigenlijk meer op een bedrijfshal of een sporthal dan op een school. Architect Don Murphy van VMX Architects heeft duidelijk zijn best gedaan om de typische kenmerken van een school te vermijden. Het bijzondere van VMX is dat ze nooit iets normaals maken.
Lees waarom Jan 4 sterren geeft op debrugkrant.nl
Met echtgenote F. en hond L. ga ik op stap om het pas opgeleverde woongebouw Jonas te bekijken. Dit is een van die gebouwen waarvan ik de ontwikkeling jarenlang gevolgd heb, en nu is het eindelijk zover. Dit moet wel de mooiste locatie van IJburg zijn. Een landtong aan de haven van IJburg, een grasveld waarop de zon altijd leek te schijnen, lag jaren te wachten op zijn definitieve bestemming.
Artikel op debrugkrant.nl
Facebook, Instagram, Twitter, Apple, Google, Airbnb, Booking. Ons leven wordt in belangrijke mate beïnvloed door slechts een paar internetgiganten. Ons koopgedrag wordt gestuurd. Prijzen van vliegtickets en hotelkamers fluctueren met het uur, alsof een onzichtbare hand aan de touwtjes trekt. De Amerikaanse schrijver Dave Eggers schreef een hilarisch boek, The Every, over een fictief internetbedrijf waarin alle grote techbedrijven gefuseerd zijn tot één monsterachtig monopolie..
Maar niet alle moderne ziekenhuizen zijn lelijk. Het AMC is een toonbeeld van goede ziekenhuisarchitectuur. Het AMC, in gebruik genomen in 1983, is het toppunt van functionalisme. Tegelijkertijd is het een gewaagd ontwerp en een prachtig voorbeeld van het structuralisme, een architectuurstroming die in Nederland een sterke aanhang had tussen 1960 en 1980.
In mijn gestreken bermuda met kniekousen en gymschoenen zie ik eruit als een Amerikaanse toerist die aangifte komt doen van zakkenrollerij. Binnen tref ik een lege wachtkamer aan en een lege balie. Gelukkig maar, anders had ik de dienstdoende agent moeten zeggen dat ik een stuk ging schrijven over het gebouw…
‘Dit lichtvoetige, ritmische ontwerp is een absolute tegenpool van minder geslaagde huizen in de directe omgeving. Recht tegenover de Freebooter staat bijvoorbeeld een bijzonder ontwerp met een, op het eerste gezicht, elegant gebogen glasgevel. Bij nadere beschouwing is die glasgevel niet meer dan een keiharde scheiding tussen binnen en buiten.’
‘De andere kant van het gebouw is gericht op het open water. Aan deze kant is het blok schuin afgesneden waardoor een spectaculair overhellende punt ontstaat. De messnede die het blok schuin naar beneden heeft doorkliefd, heeft tegelijkertijd een opening naar het binnengebied gecreëerd, zodat het water tot in het binnenste van het blok stroomt.’
‘Na het lezen van dit verhaal moet ik opschieten want ik heb een afspraak op de Middenweg. Het is een kraakheldere, windstille lentedag en ik besluit op de fiets te gaan. In bedrukte stemming peddel ik traag richting de Watergraafsmeer en overdenk ik het leven van de honderdjarige. Op de Middenweg is het rustig. Opvallend rustig voor een weg die ‘de levensader van Oost’ genoemd wordt.’
‘Dan over het minder geslaagde gedeelte: wéér zo’n betonnen grid in de gevel. En dan ook nog zo’n haperend grid, met wisselende maten van de vakken waardoor er een soort vrijheid in het gevelontwerp zou moeten ontstaan. Ik noem het een schijnvrijheid…’
“Wacht even… bedoel je die armetierige… die scharrige … Nee toch. Ik dacht dat wij dezelfde smaak hadden.” Zo ken ik hem niet, de fotograaf van de Brug. Drammerig, boos, teleurgesteld. Teleurgesteld in mij omdat ik wil schrijven over de waterwoningen van Steigereiland Noord.
Ik ben verbaasd over zijn reactie. Een buitenmens, een vrijbuiter, een waterliefhebber die kajakt, zwemt, supt. Hoe kan hij niet houden van drijvende huizen? Deinende steigers, bootjes, schemerlicht op het water. Het tikkende geluid van stagen tegen masten.
“Lul,” antwoord ik. “Ga nou maar kijken daar.”
‘Locatie, locatie, locatie! roepen vastgoedondernemers al zo lang hun beroep bestaat. Ze hebben natuurlijk gelijk. Maar het is de kunst die locatie te ontdekken c.q. te herkennen vóórdat je collega-vastgoedondernemer dat doet. In het geval van de Weespertrekvaart in het Amstelkwartier moest ik erg mijn best doen om er ‘doorheen te kijken’.’
‘Het is een koele, half bewolkte dag, en ook vandaag zal het hoogstens 18 of 19 graden worden. Toch blijf ik stug in korte broek lopen, om nog iets van het vakantiegevoel over te houden. Aangekomen op Zeeburgereiland zie ik dat het centrale park van een barre en grauwe bouwzone veranderd is in een weelderige oase met heuvels en meanderende paden. De skatebaan, op dit vroege uur nog uitgestorven, ligt er puik bij. Ik struin in mijn veelkleurige korte broek over de skatebaan, tussen struiken, over olifantenpaadjes om uit te komen bij een van mijn favoriete gebouwen, de Booster, een briljant ontwerp van Bekkering Adams architecten uit 2005.’
Ik besluit een kijkje binnen te nemen. Het plein voor het gebouw is leeg. Geen student te zien, geen docent, niet eens een enkele fiets. Voor de deur staat een portier met de handen op zijn rug. Ik loop naar hem toe en val met de deur in huis: “Ik schijf over architectuur in de krant. Over dit gebouw. Kan ik naar binnen?”
Jan geeft Sterren: ‘Geestig, dat er in de egalitaire samenleving van nu weer leeuwen neergezet worden, symbolen voor macht bij uitstek. Op de foto zien we de oprukkende nieuwbouw van Cruquius. Het kan aan mij liggen, maar ik heb het gevoel dat dit complex overnight is opgetrokken.’
‘Eigenlijk begon het met water. Bijna elke morgen bij zonsopgang wandel ik met Loulou, onze middelgrote, iets te dikke labradorachtige viervoeter, een stuk langs het water. In het begin zag ik de wandelingen als een tijdrovend doch noodzakelijk begin van de dag…’
4 sterren. ‘Het gebouw markeert een punt aan de rafelige rand van de IJ-oevers en legt daarmee een belangrijke link tussen de stad en zijn historische levensader.’
Er is een tijd geweest dat ‘tennisclubhuis’ een synoniem was voor ‘lelijk pretentieloos gebouwtje’. Wie ooit een bezoek heeft gebracht aan TV De Hakkelaars in Muiderberg weet wat ik bedoel. Het predicaat ‘onder architectuur gebouwd’ is hier niet van toepassing. […]
In de documentaireserie Klassen, nu te zien op televisie, worden leerlingen uit Amsterdam-Noord gevolgd in het jaar dat zij hun schooladvies krijgen. Een van de hoofdpersonen is een meisje dat door haar grootouders opgevoed wordt omdat de moeder worstelt met een […]
Een ongeschreven regel zegt dat ik als architectuurcriticus van de Brug alleen gebouwen in Amsterdam-Oost bespreek. Maar The Valley, een spectaculair bouwwerk dat op dit moment aan de Zuidas wordt opgetrokken, mag niet onbesproken blijven. ‘Spectaculair’ is een understatement. ‘Totaal gestoord’ komt […]
