Kunst en Cultuur in Oost

Healing Power in het Tropenmuseum slaat de spijker op zijn kop

In de media verscheen zo’n twee weken geleden een bericht over een gebedsgenezer in Pakistan die een vijf centimeter lange spijker in het hoofd van een zwangere vrouw had geslagen. Volgens de man zou ze op deze manier een zoontje krijgen. De Telegraaf plaatste er op 9 februari een artikel over op internet, met een röntgenfoto van de spijker die de schedel doorboorde.

Verwonderd vroeg ik me af hoe die gebedsgenezer dacht dat die spijker zijn werk ging doen. Maar ik verbaasde me nog meer over het feit dat de vrouw zich een spijker in haar hoofd liet slaan. Het blijkt dat haar man had gedreigd haar te verlaten als ze niet een zoon zouden krijgen. De vrouw moet natuurlijk enorm wanhopig zijn geweest. Maar ze moet toch ook een rotsvast vertrouwen hebben gehad in de gebedsgenezer. Ik kan me daar niets bij voorstellen.

Het Tropenmuseum exposeert momenteel de tentoonstelling Healing Power. Het museum toont hoe mensen over de hele wereld zich wenden tot behandelmethoden die teruggrijpen op eeuwenoude spirituele tradities. Het laat zien hoe de rituelen vroeger waren en welke magische stoffen, geneeskrachtige stenen en beschermende amuletten daarbij van pas kwamen. Het toont ook hoe er in bepaalde culturen nog steeds mee wordt omgegaan en hoe we hierdoor ook in het Westen geïnspireerd kunnen raken.

Het feit dat ik me er niets bij kan voorstellen heeft te maken met de verschillende wereldbeelden die we hebben. Als je begrijpt hoe anderen de wereld zien, begrijp je ook hun handelen beter. Het Tropenmuseum geeft een breed overzicht van het wereldbeeld van verschillende culturen en de manieren waarop er wordt omgegaan met lichamelijke, geestelijke en maatschappelijke onrust. Als je gelooft dat er een geest in je huist, hoe verdrijf je die dan? Waarschijnlijk niet met een paracetamolletje. 

Het Tropenmuseum stelt expliciet dat het zich er niet over uitlaat of de genezingspraktijken werken. De tentoonstelling laat de bezoeker breder kijken dan zijn eigen kaders en creëert daarmee waardevol begrip voor culturen met andere opvattingen. Betekent dat dan dat je alles maar moet goedkeuren? In Pakistan vond de politie toch van niet. De gebedsgenezer wordt gezocht omdat hij ‘met het leven van een onschuldige vrouw speelde en een spijker in haar hoofd sloeg met de valse belofte van een zoon’. Gelukkig heeft de vrouw het overleefd. Ik ben benieuwd of het een zoontje wordt.

Foto: Hamid Sardar