Forteiland Pampus wil het eerste Unesco Werelderfgoed worden dat (grotendeels) zelfvoorzienend is. Zonnepanelen, windmolens, een biovergister, een moestuin en paddenstoelenkwekerij moeten daarvoor zorgen.
“Net als vroeger wil Pampus weer zelfvoorzienend worden,” vertelt Jurre Sweers (39) nadat hij ons heeft ontvangen op het eiland. Waar de meeste dagjesmensen na aankomst afdalen naar het museumfort, of het paviljoen in duiken voor een drankje of hapje, neemt Jurre ons mee op een rondje om het fort. “Er zijn geen gas-, water- of elektriciteitsleidingen naar het eiland toe. Vroeger moesten de manschappen zich warmhouden met houtvuren.”
De noordelijke helft van het forteiland wordt binnenkort vol gelegd met zonnepanelen en er zullen waarschijnlijk (kleine) windmolens worden geplaatst. Nog dit jaar wordt een van de transportboten vervangen door een elektrisch exemplaar.
We lopen over het gras met paarse hondsdrafbloemetjes en zien zes moestuinbedden verschijnen, terrasgewijs aangelegd. Ze moeten in de toekomst de keuken van het paviljoen zelfvoorzienender maken. Groene sprieten van knoflook, de blaadjes van aardbeienplantjes en rabarber steken uit de grond. “Nu is het nog monocultuur, maar op den duur willen we hier permacultuur van maken,” vertelt Jurre, die zelf zes jaar lang chef-kok in de keuken van het paviljoen is geweest. Nu al worden ingrediënten van het eiland in de keuken gebruikt: van de bloesem en bessen van de vlierbomen wordt siroop gemaakt, en via wildplukken komen de koks aan dauwbramen, brandnetel en judasoor. Op dit moment werken er twee keer per week zeven vrijwilligers in de moestuin, maar bij de opschaling van het project is Jurre op zoek naar veel versterking.
Iets verderop loopt hij een klein vlierbosje in, waar een paddenstoelenkwekerij is gestart. Opgestapelde stammen van zomereiken en vlierbomen zijn geënt met het mycelium van shiitake, oesterzwam en populierenleemhoed. “Het duurt anderhalf jaar voordat het verrottingsproces van een boom start,” weet Jurre. Hij voelt aan de witte oesterzwammen die uit de boomstammen stulpen. “Hier zie je het al gebeuren.”
Aan de noordzijde van het eiland zijn aan de horizon de hoge torens van Almere te zien. Een golfslag is te horen. Maar als we verder lopen wordt het monotone gezoem van een aggregaat hoorbaar. “Hier willen we dus vanaf.”
Achter het paviljoen staan kruidenbakken waar topjes uit de keuken opnieuw worden opgekweekt. “Bosuitjes of bleekselderij groeien gewoon terug,” zegt Jurre. “Dat scheelt ons ook weer.” De sla-achtige bloedzuring die opnieuw is uitgegroeid, kan zo mee als decoratie in salades. Ook staat achter de keuken de biovergister. In dit metalen apparaat wordt keuken- en groenafval via een vergistingsproces tot gas getransformeerd. Een eigen waterzuiveringinstallatie moet er op den duur voor zorgen dat ook de dagelijkse aanvoer van water kan stoppen.
Lijkt het je leuk om in de moestuin van Pampus te werken? Neem contact op met Jurre via jurre@pampus.nl
Pampus is open
Pampus is weer open en er is van alles te beleven. Je kunt bijvoorbeeld een ballonvaart maken en het eiland vanuit de lucht bekijken, zelf rondstruinen of je door gidsen laten rondleiden. Voor kinderen is er onder meer de blacklight-speurtocht. Pak de boot vanaf IJburg of Muiden, kijk voor de openingstijden en meer informatie op www.pampus.nl.
Het duurzaamste forteiland van de wereld
