Nieuws

Een brug in de Brug: Henriëtte Pimentelbrug

Tot april 2022 heette de Henriëtte Pimentelbrug, die Oost met de Plantagebuurt verbindt, brug 265 en officieus ook de Muiderpoortbrug. De naar verzetsvrouw Henriëtte Pimentel (1876-1943) vernoemde brug is sinds 1995 een gemeentelijk monument.

De oorspronkelijk houten poortbrug over de Singelgracht dateert uit 1771, de rijbaan sloot aan op de Muiderpoort. In 1884 komt een extra brug voor de paardentram. Achttien jaar later herrijst een nieuwe, vaste brug met capaciteit om de in 1900 geïntroduceerde elektrische tram te dragen. Kenmerkend zijn de granieten leuningen. De vermoedelijk door Hendrik Leguyt (1840-1907) ontworpen brug staat niet meer in directe verbinding met de Muiderpoort en leidt het verkeer daarlangs. Leguyt werkte voor het collectief Dienst der Publieke Werken, zijn stijl was een overgang naar modernere ontwerpen van Hendrik Petrus Berlage (1856-1934).

Om overbelasting tegen te gaan is de brug eind jaren ’20 van de vorige eeuw verstevigd met gewapend beton. Een paar jaar voor het millennium werd de zoutschade hersteld. Omdat water naar de constructie van de brug lekte en zo het metselwerk van binnenuit beschadigde, is elf jaar geleden het brugdek vervangen. In 2014 is het complete metselwerk door een bouwbedrijf gecontroleerd. Dit gebeurde vanaf pontons om doorvaart te behouden. Vanwege de monumentale status van de brug waren de mogelijkheden voor herstel beperkt.
Henriëtte Pimentel begint in 1926 als leidster van de crèche aan de Plantage Middenlaan 31 en woont daar ook. De crèche, waar jonge vrouwen intern een opleiding tot kinderverzorgster volgen, vangt zowel Joodse als niet-Joodse kinderen op. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog (1941) veranderen de nazi’s de naam van de Hollandsche Schouwburg in Joodse Schouwburg. Alleen Joden mogen daar nog optreden en toeschouwer zijn. Pimentels crèche zorgt voor de kinderen als hun ouders de schouwburg bezoeken.

In augustus 1942 is het voor Joden uit Amsterdam en omstreken verplicht zich bij de schouwburg te melden voor deportatie naar Kamp Westerbork. Met onder anderen Walter Süskind, Johan van Hulst en Felix Halverstad, die persoonsbewijzen vervalst en naamgegevens uit de administratie van de schouwburg laat verdwijnen, redt Pimentel het leven van ongeveer 600 Joodse kinderen door ze te helpen met ontsnappen.

Pimentel werd op 26 april 1943 gearresteerd. September dat jaar is zij naar Auschwitz gedeporteerd en kort na aankomst vermoord. Haar crèche sloot dezelfde maand en is in 1976 afgebroken.

Brug 265 naar Henriëtte Pimentel vernoemen is een initiatief van Esther Shaya en Henk Dijkman. Ze schreven de boeken ‘Wacht maar’ en ‘1943’ over het leven van Henriëtte Pimentel. In Nieuw-West was al in 2016 een fietsbrug naar de verzetsvrouw vernoemd. Met instemming van de betrokken stadsdelen verhuisde Pimentels naam terug naar de Plantagebuurt. Meerdere bruggen in de Plantagebuurt hebben de naam van verzetsstrijders.

Amsterdam heeft een kleine tweeduizend bruggen. Zo’n tien procent daarvan ligt in Oost. Vroeger hadden de meeste bruggen alleen een nummer, tegenwoordig dragen ze steeds vaker een naam. Een serie over bruggen in Oost. Deze keer: de Henriëtte Pimentelbrug.