Sinds 1 januari 2018 moeten alle woonboten in Nederland aangesloten zijn op de riolering. Toch lozen in Amsterdam nog tientallen boten hun afvalwater in het oppervlaktewater, een ‘milieudelict’. Het duurt nog minstens tot 2021 voordat alle boten aan het riool zijn gekoppeld.
Om de kwaliteit van de openbare wateren te verbeteren besloot de overheid in 2008 dat alle woonboten binnen tien jaar aangesloten dienden te zijn op de riolering. “Dit had 13 jaar geleden al een feit moeten zijn”, schreef Het Parooldestijds, verwijzend naar eerdere plannen. Rijkswaterstaat en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (Waternet), verantwoordelijk voor de waterwegen in Amsterdam, richtten destijds Projectbureau Schoonschip op om ervoor te zorgen dat de circa 3.200 woonboten in de hoofdstad en omgeving aangesloten werden. Woonbootbewoners moesten de kosten van de aanpassingen uit eigen zak betalen, maar konden via Schoonschip aanspraak maken op een subsidie om een deel van de uitgaven te dekken.
Minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen (VVD) meldde in augustus dit jaar dat circa tweehonderd woonboten nog altijd niet beschikken over de verplichte rioolaansluiting of een individueel waterzuiveringssysteem. Iets minder dan de helft van deze boten ligt in de regio Amsterdam. Onder meer bij Zeeburgereiland (40 woonboten), de ADM-haven in het Westelijk Havengebied (15 boten) en de Muidertrekvaart in Muiden (19 boten) wordt het afvalwater van wasmachine, douche en toilet nog steeds op het oppervlaktewater geloosd.
Waternet stelt dat in het gebied waar zij het waterbeheer voert alle boten – 2105 stuks – aangesloten zijn. De niet-aangesloten boten liggen zonder uitzondering in wateren waar Rijkswaterstaat verantwoordelijk is. Woordvoerder Pieter Zoon legt uit dat Rijkswaterstaat het beheer voert over grotere wateren zoals het IJ en het Noorzeekanaal. Woonboten op deze wateren liggen vaak ver van bestaande rioleringsnetwerken.
Van de negenhonderd boten die in en rond Amsterdam in Rijkswater liggen voldoet circa 90% aan de aansluitingsplicht, maar gemeenten zijn er niet overal in geslaagd om tijdig riolering aan te leggen. In Muiden is deze vertraging volgens Rijkswaterstaat onder meer toe te schrijven aan perikelen rondom de gemeentelijke fusie met Naarden en Bussum. Fusiegemeente Gooise Meren maakte bekend dat de aansluitkosten fors hoger uit zullen vallen dan de €160.000 die door de gemeente Muiden was gereserveerd.
Situatie Zeeburgereiland
De veertig boten aan de Diemerzeedijk en de Zuider IJdijk, in de kom van de Amsterdamsebrug die de Indische Buurt met het Zeeburgereiland verbindt, zijn om een andere reden niet aangesloten. Vanwege de bouwactiviteiten op Zeeburgereiland en in de Sluisbuurt moet de dijk verzwaard worden. De dijkverzwaring is onderdeel van een herinrichting van een gebied dat door de gemeente is omschreven als een ‘rommelige rafelrand’ waar weinig aandacht aan is besteed. Zo kwamen de woonboten niet voor in de bestaande bestemmingsplannen, een situatie waaraan met de herinrichting een einde moet komen.
“Tijdens de werkzaamheden wordt direct een rioolsysteem aangelegd met aansluitingen voor alle woonboten”, aldus een woordvoerder van Waternet. Rijkswaterstaat voegt toe dat het verleende uitstel efficiënter is, omdat het tweemaal aanleggen van riolering ‘enkele tonnen’ zou kosten. Tijdens de werkzaamheden wordt een deel van de woonboten tijdelijk verplaatst naar de Oostpunt van Zeeburgereiland. Bewoners hebben tot eind 2021 uitstel gekregen op de aansluitplicht en ook op de tijdelijke locatie mag op het oppervlaktewater geloosd worden.
Hoewel de boten in de buurt van Camping Zeeburg en watersportverenigingen liggen vormt de afvalwaterlozing volgens Waternet geen direct gevaar voor de gezondheid. Bovendien gaat het niet om een officiële zwemlocatie en is het volgens de waterbeheerder daarom ‘sowieso verstandiger om daar niet te zwemmen’.
Door Tim Jansen
Lees ook:
Illegale woonboten lozen poep tussen camping en IJburg (27-09-2018)