Acteur Marcel Hensema (1970) speelde de meest uiteenlopende rollen op het podium en voor de camera. Van homo (Simon, 2004) tot crimineel (De Grot, 2001) tot Koos van Dijk, de manager van Herman Brood (Wild Romance, 2006), waarvoor hij een Gouden Kalf kreeg. Nu staat hij onder meer in theater Bellevue met de lunchvoorstelling De Muurspecht en speelt hij Jakob, een bejaarde wetenschapper wiens vrouw Emma over een paar uur euthanasie gaat plegen omdat zij Alzheimer heeft.
Sprak het stuk je meteen aan?
“In juni las ik de eerste versie van het stuk. Wat mij raakte was hoe twee mensen die zo volop in het leven hebben gestaan de laatste uren met z’n tweeën doorbrengen en het leven afsluiten. Dat is heel heftig natuurlijk. Daarnaast is heel mooi om te kijken hoe je met zo min mogelijk middelen, zonder pruiken en toestanden, twee oude mensen neer kunt zetten. Ik merk dat ik dat ontzettend leuk vind. De magie van toneel is de fantasie. Als je op het toneel gaat staan en je kijkt even naar beneden en je zegt ‘het is zo hoog hier’, gelooft iedereen dat je op een hoog gebouw staat. Je creëert met zo weinig middelen een wereld. Op televisie wordt alles hapklaar geserveerd, alles is realistisch. In het theater wordt de toeschouwer uitgedaagd. Je ziet dat dit stuk wordt gespeeld door jonge mensen, maar je gaat wel in die mensen geloven.”
Wat direct opvalt is dat het ontzettend mondige, moderne bejaarden zijn.
“Oude mensen van zeventig zien er tegenwoordig nog heel jong uit. Soms zien ze er hipper uit dan ik. Emma en Jakob zijn niet bepaald de cliché oude besjes. Daar waren Carola [Arons, zijn tegenspeelster] en ik vrij snel uit: zij is journaliste geweest, hij was wetenschapper, ze wonen in Amsterdam, ze staan midden in het leven.”
Heb je zelf in je directe omgeving te maken gehad met Alzheimer?
“Gelukkig niet, nee. We hebben ons wel goed in de ziekte verdiept. Carola zocht allerlei artikelen op over dementie. Emma is in het stadium dat je het wel echt merkt, maar niet in het stadium dat ze helemaal gaga is. Je moet als toeschouwer wel voelen dat ze niet ernstig aan het dementeren is. Dan zou ze namelijk ook geen euthanasie meer mogen plegen. Dat zegt ze ook in de voorstelling: ‘Eerst zou ik euthanasie plegen als ik geen romans meer kon lezen, dan als ik geen detectives meer kon lezen, dan als ik geen korte verhalen meer kon lezen en straks, zegt ze, kan ik ook geen Nijntje meer lezen. Laten we Nijntje voor zijn!’”
Hoe is het om te spelen met Carola Arons?
“We kennen elkaar nog van de toneelschool in Maastricht. We spelen een echtpaar dat vijftig jaar getrouwd is. Wij nemen samen twintig jaar geschiedenis mee, ook al zien wel elkaar niet heel veel. In die vier jaar op school ga je in een snelkookpan richting volwassenheid en in de lessen gaat het ook heel erg over jou zelf. Je leert elkaar ontzettend goed kennen. Als je je vertrouwd voelt op het toneel, durf je ook meer.”
Hoe komt het dat je van die uiteenlopende rollen speelt. Ben je zo’n onbeschilderd doek?
“Ik heb een vrij doorsnee uiterlijk. Daar ben ik ook wel eens gefrustreerd over geweest. Ik ben geen beauty en ik ben geen beast. Met mij kun je alle kanten op. In mijn werk blijkt dat wel prettig te zijn, zo krijg ik uiteenlopende rollen. In De Grot speelde ik een personage gebaseerd op Klaas Bruinsma. Ik zoek in een rol waar ik dingen van mezelf kan terugvinden. En: wat zou ik doen als ik in zo’n situatie zat? Het is een kwestie van een andere antenne uitzetten. Als ik een crimineel moet spelen, loop ik door de stad en kijk ik waar de beveiligingscamera’s hangen, ik zoek met mijn blik naar stille agenten. Nu bestudeer ik de motoriek van oudere mensen. In de rol van Jakob houd ik het heel minimalistisch. Ik beweeg wat moeilijker en pas mijn ademhaling een beetje aan.”
Hoe zie je jezelf later als oude man?
“Ik had laatst een schrikbeeld: ik zag mezelf op mijn zeventigste nog in een bus langs allemaal theaters toeren. Ik hoop wel dat mijn geliefden dan op tijd zeggen: dit kan echt niet meer.”
Voordat het sneu wordt?
“Ja.”
Mark Rietman zei in deze rubriek over het toneelspelen: “Eigenlijk heeft het iets kinderachtigs, steeds maar weer als volwassen man in de verkleedkist duiken en spelen.” Hoe denk jij daarover?
“Hij heeft natuurlijk volkomen gelijk. Ik herinner me nog een scène voor de serie Russen. Ik zat samen met Hans Dagelet met een pistool verstopt achter een balie en dacht toen: ja, dit is echt spelen, zoals je dat als kind ook deed.”
Welk personage hoort er bij de jas?
“Marcel Hensema natuurlijk! Nee, ik zou zo’n jas niet dragen, veel te zwaar. Ik heb vroeger wel een getailleerd leren jasje gehad, maar tegenwoordig draag ik dat soort dingen niet meer. Ik weet niet waarom, het is geen bewuste keuze.”
Paspoort
Naam: Marcel Hensema
Beroep: acteur, regisseur
Geboren: 25 oktober 1970 in Winschoten
Bekend van te veel op om te noemen. Een greep: de films Karakter, De Grot, Sonny Boy, De Heineken Ontvoering, Cop vs Killer, de tv-series Baantjer, Pleidooi, Penoza. Theatervoorstellingen: King Lear, De Geschiedenis van de Familie Avenier, Olie. Als regisseur van: Finals, 15:35 Spoor 1, On Stage.
Binnenkort te zien: tot en met 10 maart in de lunchvoorstelling De Muurspecht in theater Bellevue. Van Mijn Ede, een voorstelling over de Groningse volkszanger Ede Staal, zijn de speeldata nog niet bekend.
Lees ook (onder veel anderen) Ruben van der Meer, Lebbis en Maartje Wortel in De Jas.