Zichtbaar voor de mens zijn ze niet, maar de watervogels van IJburg smullen ervan: de mosselbanken voor de kust van IJburg. Op de bodem van het meer naast Haveneiland West ligt 28 hectare aan driehoeksmossels.
Projectbureau IJburg heeft de mosselbanken in 2007 en 2008 aangelegd ter compensatie voor de mosselen die verloren zullen gaan bij de realisatie van IJburg 2. “Op de waterbodem waar de nieuwe eilanden worden aangelegd bevinden zich driehoeksmosselen,” vertelt Jan Hendrik Frieling, projectleider van Ingenieursbureau Amsterdam. “Door het landmaken worden deze bedolven onder zand en slib. We hebben gezorgd dat er tijdig kunstmatige mosselbanken zijn aangelegd zodat het voedselaanbod voor de vogels op peil blijft.” Driehoeksmosselen zijn de voornaamste voedingsbron voor beschermde vogels als de kuifeend, de topper, de tafeleend en de meerkoet.
Lopend buffet
Om te voorkomen dat het aantal overwinterende vogels in het IJmeer achteruit zou gaan, is al in de ontwerpplannen voor IJburg besloten mosselbanken aan te leggen. Eerst is een proefmosselbank van 3 hectare voor de kust van Haveneiland gemaakt om te onderzoeken of de methode aansloeg. De aanwas en de groei van de mosselen bleek succesvol, waarna in de winter van 2007–2008 de grote mosselbank van 25 hectare is geplaatst.
Jaarlijks wordt de mosselstand gemonitord. Een aantal mosselen, door duikers verzameld, wordt onderzocht in het lab. Uit de monitoring blijkt dat de mosselen op de kunstmatige mosselbanken zich boven verwachting goed ontwikkelen. De concentraties op de kunstmatige mosselbanken zijn zelfs vele malen groter dan op de natuurlijke waterbodem. Voor de duikeenden is inmiddels dan ook meer dan voldoende vervangend voedsel beschikbaar.
Driehoeksmosselen hechten zich vooral aan harde materialen in het water. Ze hebben zich bijvoorbeeld ook gevestigd op de stortstenen taluds van de waterkeringen van IJburg. Daar zijn ze voor de vogels alleen niet goed bereikbaar: ze zitten in de ruimten tussen de stenen. Om de kunstmatig aangelegde mosselbanken toegankelijk te maken, is eerst op het slib een laag zand opgespoten en vervolgens is een laag kleine stenen op de bodem verspreid. Het mosselbroed, dat jaarlijks in het water wordt verspreid, netstelt zich op de mosselbank. En daarmee is een lopend buffet voor de watervogels gerealiseerd.
Lees ook:
Nieuwe plek voor ringslang en karekiet (28-04-2012)
Méér natuur langs de Zuidelijke IJmeerkust (26-01-2012)
Melchers: Groene kikkers zijn toppioniers (23-03-2012)