Doe-het-zelf was een tijdje niet zo hip – van eind jaren zeventig tot een paar jaar geleden om precies te zijn. Maar zelfgemaakte meubels zijn weer helemaal terug.
En dan hebben we het niet over de Billy van Ikea. Nee, meubels die niet alleen zelf moeten worden getimmerd, geplakt of gelijmd maar waarmee ook nog eens naar hartenlust kan worden gevarieerd in grootte, kleur en materiaalgebruik. Het zelfbouwmeubel is in alles het tegenovergestelde van het peperdure bling-bling design dat voor de crisis zo populair was. De bouwtekeningen zijn vaak zelfs gratis te downloaden op blogs als Instructables.com en Scraphacker.com. Het zijn dus eigenlijk ‘doe-het-samen’-meubels.
Niets nieuws onder de zon, kun je ook denken. Al in 1934 – op het hoogtepunt van een nog grotere economische crisis – ontwerpt Gerrit Rietveld een Kratstoel van oude kratten in zijn werkplaats. Revolutionair voor die tijd is dat de kratstoel als bouwpakket wordt verkocht en in verschillende kleuren leverbaar is. Later zou hij zelfs de bouwtekeningen publiceren in een goedkoop boekje, bij gebrek aan internet zeg maar. De instructies voor de Kratstoel – en andere Rietveld-meubels – staan in het boek Rietveldmeubels om zelf te maken (Uitgeverij Thoth). “Schoonheid bereikbaar maken voor iedereen” was tenslotte Rietvelds ideaal.
Het heeft tachtig jaar geduurd, maar dat ideaal van gratis schoonheid wordt nu zelfs gedeeld door de middenstand. Kluswinkel Karwei heeft dit najaar een no-nonsense meubelcollectie gelanceerd met onder meer een tafel, bank en boekenkast. Dat wil zeggen, het materiaal is te koop bij Karwei. Het maken moet je zelf doen. Elk meubel wordt vervaardigd uit precies één multiplex plaat; geen enkel stukje hout gaat verloren dus. De stoere meubels zijn bedacht door ontwerpbureau Dedato. De bouwtekeningen zijn gratis te downloaden van www.karwei.nl/ddw.
Dankzij nieuwe technieken als 3D-printen is zelf meubels maken nog eenvoudiger. De bekende Dutch designer Joris Laarman bedacht de Puzzle Chair, een kuipstoel die is opgebouwd uit 77 3D-geprinte onderdelen die als een driedimensionale legpuzzel in elkaar worden geklemd. Echt puzzelen hoef je niet, want elk stukje is voorzien van een nummer. Er komt geen lijm of schroef aan te pas en de stoelpoten zijn alledaagse bezemstelen die per strekkende meter worden verkocht in de lokale bouwmarkt. Ook de kleur van de zitkuip en lengte van de poten kan iedereen zelf bepalen. Je hoeft zelfs niet eens een 3D-printer te hebben – op het onlineforum www.bitsandparts.org kun je zoeken naar een thuisproducent in jouw buurt die je kan helpen met het printen van de puzzelstukjes.
Natuurlijk kost het maken van meubels veel tijd en energie. Wie al wanhopig wordt bij het monteren van een Ikea-kast kan er maar beter niet aan beginnen. Maar gelukkig zijn er ook ontwerpers die kant-en-klare meubels maken met een nonchalante knutsel-look. Ontwerper Klaas Kuiken (www.klaaskuiken.nl) verhit oude wijnflessen zodat deze elastisch worden. Vervolgens bindt hij de flessen af met ijzerdraad. Door de hete, slappe flessen met een compressor op te blazen, ontstaan grillige vazen met bollingen en inkepingen in het glas. Of neem de Amsterdamse ontwerper Jouke Schouten (www.joukeschouten.nl). Zij vervaardigt meubels van hout en tieraps, die handige plastic trekkoorden. Het bed Tys (vanaf € 360) en de stoel Sewey (vanaf € 498) bestaan uit losse houten panelen met een gatenpatroon waardoor tieraps worden getrokken. Deze ‘stiknaad’ van kleurige tieraps vormt tevens een stoere decoratie. Schouten baseerde de geometrische vormtaal en de eenvoudige constructie op de Kratstoel van Rietveld.
Die Kratstoel is trouwens tegenwoordig ook kant-en-klaar te koop via Rietveld Originals. De prijs: vanaf 960 euro.
Door Jeroen Junte
Lees ook:
Najaarsklaar met de woontrends van nu! (13-10-2014)