De kerk op IJburg verdwijnt. Dat is hard en triest nieuws tegelijk.
Dat er een kerk kwam in de Vinex, was ook voor mij onverwacht. Het duurde drie maanden voordat ik het doorhad. Ineens zag ik een houten kruis hangen aan het huis van de achterburen – in deze wijk denk je dan meteen dat het een postmodern geintje is van een architect. Heel IJburg zit vol postmoderne geintjes van architecten, met als mafste voorbeeld het enorme witte woonhuis tegenover de kerk, dat ’s avonds allerlei kleuren licht uitzendt alsof het moet bewijzen dat het bijzonder is.
Maar dat huurhuis met het houten kruis was dus geen geintje, het was werkelijk een kerk. Met bescheiden mensen erin, die zowel katholiek als protestant bleken en er alles aan deden om je niet het gevoel te geven dat ze ouderwetse zendelingen waren.
Ook in de Vinex is behoefte aan een kerk, vertelden ze me – want waarom zouden al die tweeverdieners hier geen levensvragen hebben, met hun hoge hypotheken en roedels kinderen?
Dat leek me een verstandige opvatting.
De kerk heette De Tronk en werd snel een begrip. Het huurhuis puilde bij tijd en wijle uit; voor kerst- en andere vieringen weken ze noodgedwongen uit naar grotere ruimtes.
Vaak kwam ik er niet, daarvoor ben ik te onkerkelijk. Maar De Tronk gaf me zes jaar lang wel een prettig gevoel. Als iets met zoveel traditie wortel schiet in een nieuwbouwwijk, dacht ik, komt het met die nieuwbouwwijk wel goed.
En ineens meldde dagblad Trouw vorige maand dat er een kerk komt op het kerkloze IJburg. Ik dacht: dat is een grap. Maar ze meenden het echt. Ze interviewden een predikant, Rob Visser, die tot predikant-pionier op IJburg was benoemd en de wijk alvast handig omschreef als ‘een steenwoestijn’. Boven een ander interview met de predikant-pionier stond: ‘Niemand op IJburg zit op mij te wachten.’
In de krant werd De Tronk afgedaan als een mislukt project; een ‘zegsvrouw’ van de Protestantse Kerk Amsterdam zei: ‘Het was niet zo’n succes als gehoopt’.
Ze bedoelde waarschijnlijk: De Tronk was een groter succes dan gehoopt. Want elke zondag dertig man bij de viering – kom er maar eens om tegenwoordig.
De waarheid is dat de protestanten de kerk op IJburg te modern vinden. Want ze doen er aan een oecumenische viering. Daarom hebben ze de huur van het huurhuis opgezegd, en De Tronk doodverklaard. Eerder al vonden de katholieken de kerk op IJburg te protestants. Die zijn toen ook vertrokken.
Kerkhoofden hebben altijd de mond vol van naastenliefde en begrip, maar uiteindelijk gaat het ze alleen maar om de eigen kerk, en de eigen waarheid. Geen wonder dat ze zo’n beetje half naast de maatschappij staan, of helemaal ernaast. Dat moeten die kerken allemaal zelf weten, maar alsjeblieft. Blijf af van mijn achterburen. Want als er één kerk is waar ik in geloof, dan is het De Tronk.
PS laatste nieuws: de verhuurder van de kerk, Amvest, helpt De Tronk om toch te kunnen blijven. Dat is maatschappelijke betrokkenheid waar de kerken nog wat van kunnen leren.
Column Toine Heijmans