Theatermaker Benjamin Moen (26) maakt met zijn Vlaams-Nederlandse theatercollectief BOG. voorstellingen over “taal en over te grote, onmogelijke onderwerpen”. Voor de eerste voorstelling getiteld BOG.– tevens naamgever van het collectief – ontving de groep diverse prijzen. Op 29 en 30 oktober is de tweede voorstelling MEN. te zien in De Brakke Grond.
Ben je opgegroeid met theater?
“Mijn ouders werken allebei in het onderwijs. Mijn opa was dominee. Ik hield ook altijd erg van praten, maar ik was er niet echt vroeg bij als het om theater gaat. Op het Montessori Lyceum kreeg ik goede dramalessen van Wout van Dishoek. Op mijn zestiende, zeventiende kwam ik erachter dat je ook naar de Toneelschool kon gaan. Dat leek me wel leuk, dus deed ik auditie in Maastricht voor de Performance-opleiding. Ik had niet verwacht dat ik in één keer zou worden toegelaten. Misschien kwam het doordat ik zo ontspannen was. Ik wilde ook heel graag geschiedenis of politicologie studeren.”
Je groeide op in Amsterdam-Oost?
“Ik heb mijn hele jeugd doorgebracht in Watergraafsmeer. Nadat ik vier jaar in Maastricht en een jaar in Groningen had gewoond, ben ik in de Indische Buurt beland. Toen ik klein was mocht ik van mijn ouders nooit onder de brug door, want daarachter lag de gevaarlijke Indische Buurt. Daardoor vond ik het altijd een spannende omgeving. Nu ik hier woon, vind ik het een van de leukste buurten van Amsterdam. Een goede mix tussen jonge, creatieve mensen zoals ik en andere culturen. Ik hoop dat de buurt niet ‘veryupt’.”
Binnen je theatergezelschap BOG. ben jij de enige man tussen drie vrouwen. Heb jij een bijzondere positie binnen de groep?
“Eigenlijk ben ik daar totaal niet mee bezig. Ik heb ook in mannencollectieven gezeten, zoals Kofferband van Orkater. Daar heerst een andere dynamiek. Veel meer onderbroekenlol. Niet dat ik met BOG. geen lol heb; onze eindregisseur Erik Whien zei laatst dat het hem opviel dat wij zo aardig zijn voor elkaar. Dat klopt wel: we hebben heel weinig ruzie en we luisteren altijd goed naar elkaar. Nu we met onze tweede voorstelling bezig zijn, begint onze samenwerking zich te verdiepen.”
Jullie behandelen niet bepaald kleine onderwerpen. BOG. was ‘een poging het leven te herstructureren’ en in jullie nieuwe voorstelling MEN. onderzoeken jullie hoe meningen ontstaan.
“We merkten al tijdens onze eerste voorstelling dat zoveel mensen overal hun mening maar over geven. Een voorbeeld: na afloop van een voorstelling hoor je al voordat je de zaal uit bent: ‘nou, ik vond het maar niks’. Zo’n mening kleurt direct je ervaring. Nog voor je over de voorstelling hebt kunnen nadenken weet je al – ik noem maar wat – ‘maar Gert vond er niks aan…’
Mensen zouden eerst eens moeten nadenken voor ze een mening geven, over wat voor onderwerp dan ook. Vrijheid van meningsuiting is uitgehold tot ‘vrijheid van beledigen’. Voor je iets zegt moet je heel precies formuleren wat je vindt en vervolgens moet je nadenken of je dat ook uitspreekt of niet. Klinkt dat vaag?”
Zo’n onderzoek naar hoe mensen tot meningen komen en hoe ze die formuleren is ook altijd een zelfonderzoek. Wat heb je over jezelf ontdekt?
“Ik ben soms zo bezig met nuanceren dat ik niks zeg. Daar moet ik voor waken. Het is soms moeilijk om een duidelijke mening te hebben. Anderzijds vinden wij als collectief dat je te allen tijden je mening mag herzien, vandaar de ondertitel ‘de mening herzien’.”
Hoort dat ook bij je leeftijd – het gemak om meningen te herzien?
“Ouderen hebben vaak voor zichzelf vastgelegd hoe de wereld eruit ziet, zij zijn redelijk onwrikbaar. Maar ik hoop natuurlijk dat ik als ik tachtig ben nog steeds met een open blik naar de wereld om mij heen kan kijken.”
Jullie voorstellingen zijn erg talig. Hoe probeer je de aandacht van je publiek vast te houden?
“Ik houd veel van taal. Alle zinnen in MEN. beginnen met ‘Ik vind…’ We proberen in onze voorstelling alleen maar essentiële dingen te zeggen, zodat er geen ruis ontstaat. Verder vergelijk ik onze teksten erg met muziek, de teksten zijn ritmisch en melodieus.”
Wat vind je van de jas?
“Hij zit lekker!”
Paspoort
Naam: Benjamin Moen
Beroep: theatermaker, acteur
Geboren: 20 mei 1988
Opleiding: Performance aan de Toneelacademie Maastricht
Voorstellingen o.a.: met Nik van den Berg De grote chaosmachine (2009), Dansje (2010), Geintje (2011), met Judith de Joode Kamp 1, met de Kofferband De ongelukkige dag (2012), met de Young Gangsters When the shit hits the fan (2011) en The New Rambo Generation (2013)
Te zien: in de Media Markt-reclame, vanaf oktober met Judith de Joode, Sanne Vanderbruggen en Lisa Verbelen in de voorstelling MEN. de mening herzien van BOG. (zie bogcollectie.com), in Geloof, Liefde, hoop van regisseuse Maren Bjørseth en vanaf november in de tv-serie Suspicious Minds.
Lees ook onder anderen Eva Posthuma de Boer en Maike Meijer in De Jas.