Het scheelde niets of de Werkspoorhal op Oostenburg was gesloopt. Een eenmansactie van buurtbewoner Titus Dekker wist dat te voorkomen. Die Werkspoorhal is eerder dit jaar na renovatie prachtig opgeleverd en verkocht aan de Nedstede Groep. Grote vraag: wat gaat ermee gebeuren? Wordt het een ontmoetingshal voor de buurt of een grootstedelijk amusementspaleis? Bewoners en gemeente tasten in het duister.
Een roepende in de woestijn, zo voelde Titus Dekker zich. Stadgenoot, toenmalig eigenaar in de jaren 2013–2014, wilde de twee werkspoorhallen op Oostenburg slopen voor nieuwbouw. Behoud zou te duur zijn en er moesten nieuwe woningen gebouwd worden. In allerijl wist Dekker een groepje medebewoners te mobiliseren, in een dappere poging de hallen van de ondergang te redden. Om ook buurtorganisatie Oostenburg achter zich te krijgen, kreeg hij tijdens een inspreekmiddag tien minuten spreektijd om de bewoners te overtuigen van zijn gelijk. Die tien minuten bleken cruciaal voor het behoud van de Werkspoorhal, herinnert Dekker zich. “Stadgenoot kreeg eveneens tien minuten, en sprak alleen over de kosten. Ik kon de buurt echter overtuigen van het cultuurhistorische belang van de werkspoorhallen. Hier werden tot diep in de twintigste eeuw scheepsmotoren gebouwd, als sluitstuk van vier eeuwen nautische geschiedenis op Oostenburg. Als je die laatste sporen zou weghalen, dan haal je ook die geschiedenis weg.”
Hart van Oostenburg
De eenmansactie van Dekker had succes. Het leidde tot een compromis tussen de gemeente Amsterdam en Stadgenoot: een van de twee hallen zou gesloopt worden, de andere hal werd gemeentelijk monument. De rest is geschiedenis. De Werkspoorhal bleef behouden en werd eerder dit jaar na renovatie opgeleverd. “Het is een prachtig gebouw, een kathedraal van staal en glas,” vertelt Rob van Dijk van bewonersgroep Oostenburg-Noord. “De Werkspoorhal is het hart van Oostenburg. Zo zien bewoners het ook. Voor ons is dit dé ontmoetingshal waar buurtbewoners elkaar kunnen treffen en buurtactiviteiten kunnen organiseren.”
Tijdens een bewonersavond eerder dit jaar werd buurtbewoners gevraagd naar hun ideeën voor de Werkspoorhal. Van Dijk: “Die liepen uiteen van een kleinschalige markt voor voedsel en kleding, evenementen zoals muziek, theater of film, multiculturele festiviteiten, maar ook een museum over de geschiedenis van Oostenburg. En bovenal: een ontmoetingsplek voor omwonenden. Zo ziet stadsdeel Centrum dat ook [zie kader]. Samen met het stadsdeel en met Stadgenoot, een belangrijke speler in de ontwikkeling van Oostenburg, hebben we hier eerder afspraken over gemaakt. Zo zou de buurt tien dagen per jaar vrij kunnen beschikken over de Werkspoorhal. En zou in ieder geval het middendeel van de hal publiek toegankelijk blijven.”
Entree heffen
Of het zo zal gaan, is nog maar de vraag. Want eerder dit jaar is de Werkspoorhal verkocht aan de huidige eigenaar, Nedstede, van multimiljonair en vastgoedmagnaat Michael van de Kuit. Wat diens plannen zijn met de Werkspoorhal, daarover tast iedereen in het duister. Van Dijk: “Hij communiceert nergens over. We hebben hem ter inspiratie een boekje met ideeën uit de buurt aangeboden, maar dan komt er geen enkele reactie.”
Vermoedens zijn er wel. “We zijn bang dat Van de Kuit de Werkspoorhal dichtgooit, entree gaat heffen en de horeca gaat oppompen. Geen buurtfunctie dus, maar een grootstedelijk amusementspaleis, met stromen bezoekers uit de hele stad. Wat dat voor de leefbaarheid van Oostenburg gaat betekenen, dat is echt heftig.”
de Brug heeft Michael van de Kuit om een reactie gevraagd. Inderdaad, die neemt de telefoon niet op.
Wat vindt de gemeente Amsterdam?
“Wij vinden het belangrijk dat deze belangrijke hal midden op Oostenburg een bruisende plek wordt voor de buurt. De voorkeur van stadsdeel Centrum gaat daarom uit naar een zoveel mogelijk openbaar toegankelijk complex. Stadsdeel Centrum en Stadgenoot zijn er ook altijd van uitgegaan dat het middendeel van de hal vrij zal blijven. Alleen bij speciale evenementen, slecht weer en onraad zou de hal worden afgesloten. Tevens vinden we het belangrijk dat er goede participatie is over de invulling van de Werkspoorhal. De kaders voor deze invulling zijn privaat- en publiekrechtelijk vastgelegd. Het is aan Nedstede om binnen die kaders voor invulling te zorgen. We verwachten dat ze daarover in contact treden met de buurt.”