Oostenburg ligt ingeklemd tussen Centrum en Oost, maar hoort eigenlijk nergens bij. Lange tijd was het een niemandsland waar je weinig te zoeken had. Maar dat verandert; deze zomer is de transformatie naar een nieuwe stadswijk begonnen. “We zetten er vaart achter.”
“Dit zou best eens een van de hotspots van Amsterdam kunnen worden.” Sander van der Wolf, projectontwikkelaar bij VORM, laat de artist’s impressions van de Stork Werkspoorhal langs het beeldscherm glijden. De immense hal, waar ooit machines en scheepsdieselmotoren van de VOC-kade gleden, vormt straks het hart van Oostenburg. Een eiland in de luwte van de stad, met een geheel eigen sfeer en karakter.
De hal wordt grotendeels transparant, met open zicht tussen kade en de binnenstraten van Oostenburg. “Het krijgt de functie van een plein met kathedrale afmetingen. De schuifdeuren kunnen open. In de zomer kun je er een foodtruckfestival organiseren, in de winter een kunstexpositie. Ook een tijdelijke schaatsbaan of markt is mogelijk.”
Oost-Indisch Zeemagazijn
De Werkspoorhal was ooit de werkplaats van Amsterdam, weet Williëtte van Arendonk, ontwikkelingsmanager van Oostenburg SGN. Afgelopen zomer nog werden bij opgravingen op de Stadswerf, een van de te bebouwen kavels op Oostenburg, de fundamenten blootgelegd van het Oost-Indisch Zeemagazijn. “Dat was het grootste pakhuis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Peper en kaneel, fijne specerijen, porselein en schelpen lagen er in immense hoeveelheden opgeslagen. Het was een reusachtig gebouw, groter dan het huidige Scheepvaartmuseum of het Paleis op de Dam.”
Na de VOC-tijd werd Oostenburg een industrieel gebied in hartje Amsterdam. In de Van Gendthallen werden complete treinen afgebouwd. Maar toen in de jaren negentig alle bedrijvigheid stilviel, lag Oostenburg er verlaten bij.
1600 woningen
Die tijd is voorbij, vertelt Van Arendonk. De komende jaren verandert Oostenburg in een opwindende wijk. De nieuwe tijd diende zich al aan met de komst van de redacties van Volkskrant, Trouwen Het Parool. Cafés als Roest en Rosa & Rita betrokken er oude werkplaatsen.
Maar de echte transformatie van Oostenburg is deze zomer gestart. De bouw van viersterrenhotel Inntel Hotels Landmark Amsterdam is in volle gang. En ook op de Stadswerf zijn graafmachines aan het werk. “We zetten er vaart achter. In 2023 zijn er in totaal 1600 woningen gebouwd, met drieduizend nieuwe bewoners.”
Contrastrijk en stoer
Er is plek voor wonen en werken. Er komen woongroepen voor ouderen, starterswoningen en sociale woningbouw, maar ook luxe appartementen. “‘Contrastrijk’, ‘levendig’, ‘eiland’ en ‘stoer’, dat zijn de vier stedenbouwkundige pijlers van Oostenburg”, zegt Van der Wolf. “Ieder gebouw staat op koopgrond, er is veel ruimte voor groen, het eiland wordt autoluw en we besteden veel aandacht aan het gezonde stadsleven. Er komen trappen die zo fijn zijn om te bewandelen dat je liever de trap neemt dan de lift.”
Diverse historische elementen blijven behouden. Juist die combinatie van oud en nieuw maakt Oostenburg uniek, vult Van Arendonk aan. “De Van Gendthallen worden gerestaureerd, de Werkspoorhal wordt een ontmoetingsplaats voor alle Amsterdammers, en ook de blauwe bokken aan de VOC-kade blijven staan. Zowel het Inntel-hotel als café Roest hebben een kraanhuisje aangekocht dat we uit de sloop hebben bewaard.”
“We bouwen een nieuwe stad”, zegt Van der Wolf, “maar een die zijn geschiedenis niet vergeet.”
