De gemeente heeft Amsterdam-Oost voorgedragen om mee te doen aan een experiment dat onderzoekt of gereguleerde productie en handel van wiet mogelijk is en dat het huidige systeem kan vervangen. Ook wordt gekeken in hoeverre de proef criminaliteit ondermijnt. Volgens de nu geldende Nederlandse wet is productie en distributie van wiet illegaal en wordt kleinschalige verkoop gedoogd. Coffeeshops die deelnemen aan het experiment, verkopen op kwaliteit gecontroleerde cannabis van door de overheid geselecteerde telers.
Amsterdam wilde al eerder meedoen aan de proef. Door het grote aantal coffeeshops (166) in de stad is het niet mogelijk die tijdens het experiment allemaal te controleren. Een van de voorwaarden is dat alle coffeeshops in een gemeente deelnemen.
Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Hellevoetsluis, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zaanstad doen al mee aan het experiment. In februari stemde het kabinet ermee in dat grote steden alleen een stadsdeel laten deelnemen en werd het project uitgebreid met een elfde gemeente. Amsterdam kandideerde zich opnieuw en na gesprekken met de stadsdelen en coffeeshopbranche viel de keuze op Oost. De Amsterdamse driehoek (burgemeester, justitie en politie) vindt het stadsdeel geschikt omdat het met meer dan 100.000 inwoners en 10 coffeeshops voldoet aan de criteria.
Veel coffeeshophouders zijn voorstander van legalisering van wietteelt, al hebben ze bedenkingen bij de wietproef. Door een beperkt aantal legale leveranciers wordt de menukaart kleiner en klanten zullen altijd kiezen voor de beste prijskwaliteitverhouding. Anderen denken dat telers die mee mogen doen aan de proef er goed voor zorgen dat hun wiet van hoge kwaliteit is omdat ze fors hebben geïnvesteerd voor hun deelname. Of Oost mag meedoen beslissen de ministers van Justitie en Veiligheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Het experiment start naar verwachting in het eerste kwartaal van 2024 en duurt 4 tot 5 jaar.
Stadsdeel Oost mogelijk locatie voor wietproef
