In eerdere edities schreef ik over het werk van wijlen Theo Niermeijer. De ‘IJzeren Dichter’ creëerde begin jaren zeventig op Zeeburgereiland broedplaats One Peaceful World. Het gebied, waar kunst en natuur in symbiose floreerden, wordt na ruim een halve eeuw op korte termijn ontruimd voor de bouwplannen op het eiland. Het nabij gelegen Fort Knox en de studentenwoningen zijn al ontmanteld en dat terrein wordt op dit moment gevlakt.
Anne Cersosimo, de vriendin van de kunstenaar en via stichting IJzeren Dichter eigenaar van Niermeijers beelden en schilderijen, maakte zich eerder zorgen over de toekomst van de grote hoeveelheid beelden die – overwoekerd door planten en bomen – verspreid over het terrein stonden. Waar moest ze met die enorme beelden met tonnen aan gewicht heen?
Terwijl de bulldozers nu bijna letterlijk tegen de poorten van het terrein beuken, bezoek ik weer eens de lommerrijke oase. De woonwagens staan nog steeds verscholen in het groen, maar ik mis de dominante roestbruine accenten. De opzettelijk verweerde beelden zijn verdwenen. Het lijkt alsof de ziel van Theo is weggesneden. Alleen een grote stalen boeddhaschijf staat nog tussen het groen en de houten wooneenheden.
Ardjoen Sripal, belangenbehartiger van de stichting, heeft de beelden opgeslagen bij een fruitteler in de buurt van Rotterdam. De Boeddha is te groot om weg te kunnen halen. Sripal vertelt dat het de bedoeling is dat de Boeddha wellicht weer een plekje op het eiland krijgt. “Een actieve buurtbewoner had het stadsdeel gevraagd om enkele beelden als een kunstroute rond het eiland terug te plaatsen.”
De stichting heeft volgens Sripal de gemeente aangeboden vier sculpturen te verkopen en vier te schenken. “Maar vervolgens is alles in een soort zwarte doos beland. We horen niets meer van de gemeente.” Een woordvoerder van stadsdeel Oost bevestigt dat er op aandringen van Thea Laffra, de doortastende buurtbewoner, een onderzoek loopt of en hoe de beelden een plek op het eiland kunnen krijgen.
Laffra zelf heeft goede hoop dat dit lukt. “Ik heb contact met de landschapsarchitect en er zijn mooie plannen gemaakt voor een beeldenroute langs Niermeijers sculpturen. Op het moment is er echter niet voldoende geld om het project te voltooien. Het is wachten tot er weer een potje vrij komt. Ik hoop ook via andere kanalen, zoals de bouwondernemingen in het gebied, geld bij elkaar te krijgen.”
Voorlopig staat alleen de Boeddha nog verlaten in het groen. De goede intenties zijn er. Maar wat als het geld niet rond is voordat de bulldozers naar binnen denderen? Zijn kunst en cultuur weer het kind van de rekening? Is de Boeddha, symbool van verlichting en innerlijke rust, de eenzame bewaker van Niermeijers tastbaar en geestelijk erfgoed geworden? Houdt hij stand?
