Bioloog, natuurgids en kokkin Wies Teepe geeft sinds 2014 diverse rondleidingen over planten. Op een zonnige septembermiddag, kort na de uitzonderlijk hittegolf van begin deze maand, laat ze in het Flevopark zien welke planten eetbaar zijn. “Veel eetbare planten zijn de voorlopers van onze groente. Ze komen uit een tijd dat ons voedsel nog niet de wereld werd overgevlogen.”
Anders dan tijdens de benauwdheid van de afgelopen dagen is het weer nu aangenaam. Zonaanbidders liggen onder een strakblauwe hemel op de gazons, honden rennen vrolijk rond. Onder de bomen is het aangenaam koel. De paarse bloemen van de uit de Himalaya afkomstige reuzenbalsemien staan er mooi bij. In de bloeitijd knappen de vruchten van de plant bij aanraking vanzelf open. De tevoorschijn gekomen zwarte zaden zijn knapperige snacks die je onbeperkt kunt plukken. Toch is er een keerzijde. “De reuzenbalsemien is net als de eveneens eetbare Japanse duizendknoop een invasieve exoot. Ze doen het zo goed in Europa dat ze een gevaar zijn voor de oorspronkelijke planten in het gebied.”
Het van oorsprong Midden- en Zuid-Amerikaanse harig knopkruid is hier geen bedreiging. De eetbare vruchtjes van deze plant moeten daarom met zorg worden geplukt. “Ik neem zelf nooit meer dan een procent van een plant en raad de mensen die ik rondleid aan dat – met uitzondering van de invasieve exoten – ook zo te doen.”
Als iedereen wild plukt en zich beperk tot een procent van de plant, is dat nog steeds een te grote belasting voor de natuur. Wies geeft daarom geen rondleidingen om gratis te eten. Ze wil laten zien hoe en waar voedsel groeit zodat mensen meer band met de natuur krijgen. “Als we anders naar bomen en planten kijken zien we dat ons voedsel veel dichterbij is dan we denken. Met dat besef gaan we de natuur meer waarderen en respectvoller behandelen. Ik ken iemand met Surinaamse achtergronden die ook op heel bescheiden schaal in het wild plukt en dan altijd Mama Aisa bedankt. Zij is moeder aarde, de godin van het leven en de dood. Wij allemaal zijn onderdelen van de natuur.”
Asker is ook bioloog en doet vandaag bij Wies kennis op over eetbare planten om rondleidingen te kunnen geven. Beiden werken bij de Hortus Botanicus. “Door de planten beter te kennen krijg je meer een band met ze en zo ontstaat vanzelf meer zorg voor de natuur.” Tijdens de wandeling vindt hij de engelwortel. Van deze soort is de hele plant eetbaar. De smaak lijkt op drop, selderij en venkel. Aan de waterkant plukt hij de zaden de vrouwelijke brandnetel, die hebben een frisse smaak. Gisteren at hij een recept van Wies, kroketten van berenklauw. “Eerst maak je een stamppot en daarvan maak je rollen die je bakt, erg lekker.”
Terloops noemt Wies meer bomen en planten met eetbare noten, vruchten, wortels en zaden, zoals de hazelaar, pastinaak, tamme kastanje, walnotenboom en wilde peen. ”Zelf naar je voedsel op zoek gaan herinnert eigenlijk aan zo’n 10.000 jaar geleden toen er nog geen landbouw was en iedereen zelf zijn menu bepaalde.”
Meer info: https://etenuitdenatuur.nl
NB: Pluk zonder kennis van zaken nooit zonder begeleiding. Giftige planten kunnen bedrieglijk lijken op eetbare soorten. Sommige planten kun je pas aanraken nadat die gekookt zijn. Een deskundige weet ook wanneer en hoeveel plukken verantwoord is.
‘Ons voedsel is veel dichterbij dan je denkt’
