In Zuid gaan ze de grond in, in West de tuin in en op IJburg de lucht in. Allemaal huiseigenaren die meer vierkante meters willen. Alleen al in de afgelopen anderhalf jaar zijn voor IJburg enkele tientallen vergunningen afgegeven voor het bouwen van een dakopbouw, al dan niet met dakterras. Meestal verloopt deze procedure vlekkeloos. Maar soms leidt het tot gedonder tussen bewoners die ook gezamenlijk eigenaar zijn van het dak.
Verhuizen of bijbouwen? Dat is voor huizenbezitters vaak de vraag als ze meer vierkante meters willen. In veel gevallen kiezen ze voor bijbouwen. Dit gebeurt elders in de stad vaak door het graven van kelders of het bebouwen van de binnentuinen. Op IJburg lijkt een dakopbouw een favoriete methode. In veel gevallen zijn het individuele particuliere eigenaren die een extra verdieping op hun huis zetten. In sommige gevallen gaat het om een Vereniging van Eigenaren (VvE) die meer met het dak wil doen.
Vooral in het geval van een VvE liggen de risico’s op de loer. Er zijn wetten en aktes waarin de spelregels staan om tot een fatsoenlijke besluitvorming te komen over het bebouwen van een dak, maar het wemelt van de rechtszaken waarin eigenaren tegenover elkaar staan. Dan gaat het niet alleen om het besluit tot bouwen maar ook om het weer weghalen van een bouwsel dat – volgens sommige eigenaren – zonder toestemming is geplaatst. Zo ook op IJburg. Bij minstens twee appartementencomplexen met een VvE is er sprake van (ernstige) onenigheid tussen de gezamenlijke eigenaren over het plaatsen van een dakopbouw en dakterras.
In theorie is het simpel. Om te mogen bouwen is toestemming van de gemeente nodig (omgevingsvergunning) en toestemming van de VvE (volgens reglement en/of wijziging splitsingsakte). Voor Oost en daarbinnen IJburg is het in theorie weer wat ingewikkelder omdat er ‘afwijkende beleidsregels’ gelden voor een dakopbouw. Dat de gemeente in de afgelopen anderhalf jaar enkele tientallen vergunningen voor IJburg heeft afgegeven doet vermoeden dat het ook weer niet zo ingewikkeld is.
Waar het vaak fout gaat, is tussen de eigenaren van een complex. De bewoner van de bovenste verdieping wil het dak voor eigen genot, een andere bewoner wil zonnepanelen op het dak, weer een andere wil niks. De kunst is dan om het onderling eens te worden. Lukt dat niet, dan kan de rechter nog worden ingeschakeld (om een onredelijke eigenaar te omzeilen) maar anders gaat het bouwfeestje niet door.
Sommige eigenaren zijn eigenwijs en gaan toch aan de slag. Op IJburg is zo’n voorbeeld waar de juridische strijd inmiddels gaat over het mogelijk weghalen van een vrij omvangrijke dakopbouw inclusief terras omdat de besluitvorming binnen de VvE niet volgens de regels zou zijn verlopen. In een ander geval is er nog geen juridische procedure, maar is er wel onenigheid binnen de VvE.
Om menselijke, juridische en financiële ellende te voorkomen ligt het voor de hand dat de gemeente pas een omgevingsvergunning verleent als de VvE het onderling eens is. Zo heeft de Raad van State een paar jaar geleden ook bepaald. Of het in Amsterdam ook echt zo gaat is niet duidelijk. Een vraag hierover aan de gemeente bleef (tot het moment van schrijven) onbeantwoord.
Meer vierkante meters en alles lijkt te mogen… Een ware opbouwjungle in Amsterdam-Oost
