Een chaotisch zootje, dat is hoe veel bewoners de kop van Java-eiland nu beleven. Ze houden van de kop, en de leegte is prachtig, maar meer regie en overzicht zou wenselijk zijn. Bewoners komen daarom nu zelf met een plan van aanpak dat ze binnenkort presenteren aan de centrale stad.
“Er is niks, het ziet eruit als niks, maar als je erin duikt, vind je van alles.” Bert Kommerij moet lachen om zijn eigen typering, maar het is waar. Als je rondloopt op de Kop van Java-eiland, vind je vooral: niks. “Ik zie toeristen die hoopvol op hun huurfietsen de kop op rijden, zo van: nu gaat het gebeuren. Maar op de kop gebeurt niks.”
Geen misverstand, dat moet beslist zo blijven wat Kommerij betreft, bewoner van Java-eiland en zelfbenoemd ‘kop-deskundige.’ Want juist de leegte is zo prachtig. “Dit is de mooiste uitwaaiplek van Amsterdam, met ook het meest spectaculaire uitzicht over de stad.”
Toch wringt het, want er is ook wel iets mis. “Er is veel achterstallig onderhoud. De stelconplaten, resten van het oude havengebied, liggen schots en scheef en zijn beschadigd, overal staan hekken met verbodsbordjes, de verlichting is niet goed, delen van de kop zijn afgesloten. En iedereen dumpt er spullen die ze elders niet kwijt kunnen. Oude fietsen, een verroeste sportcontainer, een boksbal. De uitstraling is: anything goes, alles mag. We weten in Amsterdam dat dat aantrekt. En dealers op de kop van Java-eiland, dat is geen goed idee.”
Duizenden plannen
De verrommeling duurt eigenlijk al twintig jaar, vervolgt Kommerij. “De rest van Java-eiland ligt er prachtig bij, maar de kop lijkt te zijn vergeten. Er zijn duizenden plannen geweest, de laatste zo’n vier jaar geleden. Toenmalig wethouder Eric van den Burg zette toen in op een stadspark in combinatie met een brug naar Noord. Die brug komt er nu vanaf het Azartplein, maar over het stadspark hoor je niemand meer.”
Dus ja, er moest iets gebeuren vond een groep bewoners van Java-eiland, in nauwe samenwerking met Stadsdorp Java-eiland, de lokale Buurtsoos, de Buurttuin en Hotel Jakarta. Begin dit jaar presenteerden ze een Plan van Aanpak dat volgens hen als blauwdruk kan dienen voor de herinrichting van de kop van Java. “De crux van het plan is dat we het eiland zoveel mogelijk leeg houden. Dit is de enige plek in Amsterdam waar niks is, een oase van stilte en leegte in een verder overvolle stad. Maar we willen wél dat er meer structuur komt, niet alles dwars door elkaar. Dat geeft alleen maar chaos.”
Meer groen, minder verharding
“Een chaotisch zootje,” zo typeert Huub Juurlink, buurtbewoner, stedenbouwkundige en landschapsarchitect de kop van Java-eiland. Samen met bewoners tekende hij het plan van aanpak. “We behouden het karakter van de kop zoals het is – leeg, stoer en ruig, maar wel op een manier dat het iets meer is ontworpen. Concreet: we hebben twee met hagen omringde gebieden ingetekend waar van alles kan gebeuren. Een fietsenrek, een buurttuin, een hondenuitlaatplek, noem maar op. Binnen die twee kaders kan alles veranderen, al naar gelang de wensen van dat moment. Verder houden we het eiland leeg. We zorgen er wel voor dat er her en der bomen komen, voor schaduw. We doen daarmee gelijktijdig iets aan de klimaatopgave van de stad, minder verharding, meer groen, minder hittestress. Verder blijft alles zoals het is.”
Het plan wordt inmiddels ondersteund door stadsdeel Oost. Kommerij: ‘Nu gaan we in gesprek met de stad, met de nieuwe verantwoordelijk wethouder. Nee, we weten nog niet wie dat is, maar daar komen we snel genoeg achter.”
Zie ook www.stadsdorpjava-eiland.nl.
Kop van Java-eiland, de mooiste uitwaaiplek van Amsterdam
