De Jas

Johan Wakkie uit Oost neemt Oekraïense Iryna in huis: ‘Ze is hartstikke welkom’

Als directeur van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond vierde hij de grootste triomfen. Momenteel stelt Johan Wakkie als een van de eerste Amsterdammers zijn huis in Watergraafsmeer beschikbaar aan Iryna Kharchenko, een vluchtelinge uit Oekraïne.

“Zo voel ik het eigenlijk niet,” zegt Johan Wakkie na enig nadenken, als hem gevraagd wordt ‘of de oorlog altijd dicht bij hem is’. Hij werd geboren in 1953 in Rotterdam, een stad die zwaar te kampen had met naweeën van de Tweede Wereldoorlog. 

“Iryna is de vicepresident van de Oekraïense hockeybond. Dat klinkt mooier dan het is, want het is een onbetaalde functie. Ze zit ook in de Europese hockeybond en aan mij werd gevraagd of ik voor een kamer kon rondkijken, omdat ze naar Nederland zou komen. Ik heb een groot huis, woon alleen, dus ze was meteen welkom en vervolgens zien we wel. Ik kende haar niet, maar het is een harstikke leuk mens van tweeënveertig. Ze is hier nu twee weken en het gaat prima met ons.”

Ze was op de dag dat de oorlog begon bij je in huis.
“Die beruchte dag dat Poetin tot de aanval overging. Van vroeg in de ochtend zaten we aan de buis gekluisterd om alles te volgen. Ze heeft onnoemelijk veel contacten in Oekraïne, natuurlijk uit de hockeywereld, maar ook veel closer. Haar ouders wonen er, en haar zus met twee kinderen. Die zijn door haar vader naar de grens met Turkije zijn gebracht. Hij probeert terug te keren naar huis door gevaarlijk gebied. De moeder is in het ouderlijk huis gebleven, want je weet nooit hoe je je huis aantreft na de oorlog en of het huis dan nog van jou is. Wat dat aangaat lijkt het op de Tweede Wereldoorlog.”

Wanneer ben je naar Amsterdam gekomen?
“Het was ergens in 2007, ik woonde in Utrecht en had een nieuwe relatie met Alet uit Amsterdam. Via de Zeeburgerkade ben ik op de Hogeweg beland. Op een mooie dag reden we met de fiets vanaf de Bredeweg naar beneden. Die straat, met een stukje groen het midden, deed me denken aan de Essenlaan in Kralingen. We hockeyden en voetbalden voor onze poort in het midden van de Essenlaan. Links waren wij, de keurige kakkers, en we speelden tegen de katholieken die rechts woonden. Zeg maar tegen Ruud Lubbers en zijn vrienden. Toen ik hier de Bredeweg zag, kreeg ik nostalgische gevoelens en dacht: hier wil ik wonen. Dat is uiteindelijk ook gebeurd.”

Je hebt het hockey in Nederland groot gemaakt.
“Toen ik aantrad hadden plaatsen als Bloemendaal, Laren en Bilthoven grote hockey-verenigen, maar als je in Winschoten wilde hockeyen, was het een stuk moeilijker. Er moest wat veranderen en toen kregen we in 1998 het WK toegewezen. Dat vond niet plaats in het Wagener Stadion in Amstelveen, maar in de Galgenwaard in Utrecht. Het was twee weken lang op tv, de heren haalden goud en de dames zilver. Dat heeft echt iets teweeggebracht. Ik sprak in die tijd FC Utrecht-coach Foeke Booy en zijn dochter wilde niet op voetbal, maar hockeyen. Dat gold ook voor de dochters van Kieft en Van Basten.”

Je bent in de buurt een opvallende verschijning die graag anderen helpt. Tijdens de coronapandemie sprong je bij als fietskoerier voor Linnaeus Boekhandel.
“Voor mijn zestigste verjaardag kreeg ik een bijzonder cadeau, een dag werken bij de boekhandel. Het was de eerste zaterdag van de Boekenweek en ik heb daar een paar uur staan inpakken. Allemaal vrienden kwamen langs die natuurlijk wel verplicht een boek moesten kopen. Toen het in december 2020 mis dreigde te gaan doordat alle winkels dicht moesten, heb ik me aangemeld als boekbezorger. We waren sneller dan de bezorgers bol.com. Als je in de ochtend belde, waren we er vaak al een paar uur later.”

Als je in de buurt gaat eten, waar kom je graag?
“Iets verderop zit 1900, een mooie zaak. Lekker eten, goed drinken en in de zomer is het plein met de fontein een fijne plek. Daar ontmoet je ook snel andere buurtgenoten. Ook Dauphine is een goede plek om af te spreken. Tom van ‘t Hek deed er zijn BNR-show en je komt er altijd wel mensen tegen.”

Je bent bevriend met Erik Scherder, de prominente neuropsycholoog uit Oost. Jullie maken je druk over inactiviteit en ongezond leven.
“Ik richt me met mijn bedrijfje op bewegen, gezonde leefstijl, muziek en cultuur. Die zaken zijn gerelateerd aan het breinonderzoek van Scherder. Vervolgens is dit weer ingepast in het gemeentebeleid Amsterdamse aanpak gezond gewicht. Als voorzitter van het Jeugdfonds Sport zag ik hoe belangrijk het is om kinderen, als er thuis geen geld is, de mogelijkheid te bieden om aan sport en muziek. Nu help ik bijvoorbeeld de Voedselbank Amsterdam en Stichting Samen is niet Alleen (SINA) met elkaar te verbinden.”

Over dit project wordt nu een film gemaakt.
“Kees Hoogeveen, weer een andere bekende buurtgenoot, maakt een documentaire bij de moskee in de Transvaalbuurt. Mensen uit de moskee zijn bij een lezing van Scherder geweest en zo is het idee omarmd. Een interniste van OLVG leerde diabetespatiënten in de moskee van alles over gezonde voeding, slapen en bewegen en dat de ziekte erfelijk kan zijn. Het proces wordt door voedingsspecialiste Joanna van stadsdeel Oost begeleid. Geef een appel in plaats van een portie baklava en drink kraanwater in plaats van cola. Over hoe je zo met elkaar een verandering teweeg kan brengen wordt nu de documentaire gemaakt.”

U heeft hier in Amsterdam een druk leven, waar komt u tot rust?
“Mijn zus woont in Domburg, daar ga ik graag naar toe. De zee geeft vrijheid. En rust, inderdaad.”


Lees hier het interview met Kees Hoogeveen uit de Brug van augustus 2021:
Kees Hoogeveen maakt documentaire over zijn medeflatbewoners: ‘De magische kracht van de stad is: hier kan ik zijn wie ik wil zijn’

Hij trok ook De Jas aan: ‘De verpaupering was begin jaren negentig wel erg groot’.

Ook Erik Scherder droeg De Jas, lees het interview hier.