De afgelopen weken waren de deuren van de culturele instellingen weer eens potdicht. Dat is niet fijn en daar mogen we best van balen. We kunnen ook gaan klagen, iemand de schuld geven, maar wat bereiken we daarmee? Niemand zit op de coronamaatregelen te wachten. Net zo min als op corona.
In een column op de website van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) stelt Pieternel Fleskens van de Jan van Eyck Academie dat de kunstsector zichzelf niet te veel als slachtoffer moet zien. Kunst kan juist een positieve rol spelen en ons helpen deze traumatische tijd te doorstaan. Kunst geeft hoop, inspiratie, troost en verbinding.
Met deze gedachte sta ik bij het beeld ‘Vrede’ van Hans Reicher, een ontroerend naakt van verblindende schoonheid. Reicher verbeeldt het moment dat een dame een duif de lucht in laat vliegen. Met opengesperde handen geeft ze de vogel zijn vrijheid terug. Het gebaar is teder en vastberaden. Ga maar duifje, vlieg maar, ik gun het je… Ze veert lichtjes op en lijkt de vogel de lucht in te willen volgen. Met een blik van verlangen, geluk en hoop kijkt ze de hem na.
De plaatsing van het beeld was niet bepaald een onverdeeld genoegen. Een blote mevrouw midden in een woonwijk was begin de jaren zestig nog niet zo gangbaar. In de loop der tijd verstomden de protesten, maar nog menigmaal is het beeld op ludieke wijze voorzien van een geschilderde bh. En is dat niet de essentie van kunst? Kunst is een reflectie op de werkelijkheid, zet aan tot denken én interactie. Soms doet het de wenkbrauwen fronsen en vaak tovert het een glimlach op het gezicht.
Reicher maakte het werk na de Tweede Wereldoorlog. Het is geen oorlogsmonument of gedenkteken, maar een viering van de vrijheid. Het symboliseert onze wens te kunnen doen wat we willen, wanneer we willen. Zonder beperkingen. Een vrijheid die voor velen niet zo vanzelfsprekend is. En nu dus ook niet meer geheel voor ons. Wellicht kunnen we het beeld binnenkort een keer niet voorzien van een bh, maar met een mondkapje.
Het beeld staat aan de Radioweg in de Watergraafsmeer.
Hoop op betere tijden
