Ze hebben er duidelijk plezier in. Stedenbouwkundigen Ton Schaap en Esther Reith zijn bezig met het definitieve ontwerp van Strandeiland, het eiland dat IJburg zo goed als compleet gaat maken. Strandeiland is met 8000 woningen straks het grootste eiland van de IJburgse archipel.
Volgens de Uitgangspuntennotitie Strandeiland die het Amsterdamse college begin dit jaar presenteerde zal de eerste paal hier in 2022 de grond in gaan. Vóór die tijd moet zeker de helft van het eiland zandkorrel voor zandkorrel zijn aangelegd (tegen het einde van deze zomer wordt een begin gemaakt met de eerste 80 hectare), moet de grond zijn ingeklonken en een begin zijn gemaakt met het buizennetwerk dat een stadswijk nu eenmaal nodig heeft.
En dan stap voor stap de rest. Het duurt dan naar schatting nog 15 tot 20 jaar voordat Strandeiland helemaal klaar en bewoond zal zijn. Dat is best lang. Maar zonder een goed ontwerp komt er helemaal niks. En dat ontwerp moet dit najaar klaar zijn, want dan wordt het als Concept Stedenbouwkundig plan voor formele inspraak aan het publiek voorgelegd.
Flink doorwerken dus, daar in het IJ-atelier in Noord, waar Ton en Esther met het projectteam bezig zijn om de eerste schets die in februari werd gepubliceerd nader in te vullen. Dat doen ze, zoals ze zelf zeggen ‘met een open oor voor de inbreng van anderen’.
Voor het maken van die eerste schets – waarop de inrichting van het eiland in grote lijnen zichtbaar is, met een verdeling in de Pampusbuurt ten noorden van de waterpartij in het midden en de Muiderbuurt aan de zuidkant daarvan, en het aandeel van strand, natuur en water – werd vorig jaar al uitgebreid gesproken met een drietal ervaren Amsterdamse architecten over de eisen die vandaag aan de leefomgeving in een moderne stad gesteld worden.
Surfboy en de deftige dame
Verder heeft het team van Ton en Esther zich georiënteerd in ‘mensvriendelijke’ stadswijken in Brooklyn en Londen, en ook in Amsterdam hebben zij nog eens goed rondgekeken. Ton Schaap: “Intieme hofjes, huizen met kleine voortuinen, zonnige veranda’s, die sfeer van buitenleven maar wel lekker compact, dat wil ik hier vinden.” Esther, hoofdontwerper van het plan, vult aan: “De bouwstijl van de Vespuccistraat in West, de Amsterdamse School, dat is wat ik hier terug wil zien.” En ze zijn het erover eens: “Zo kan de ene buurt ‘de surfboy’ zijn en de andere de ‘deftige dame’.”
Ook het publiek komt aan bod. Na de presentatie van de uitgangspuntennotitie is de laatste maanden het oor verlegd naar de bewoners van het huidige IJburg, die natuurlijk ook zo hun ideeën en ervaring hebben. De open avond in april in het IJburg College trok veel bezoekers, die hun wensen en commentaar invulden op een vragenformulier. En onlangs werden lokale belangengroepen, zoals de Vrienden van het Diemerpark, uitgenodigd voor een gesprek in het IJ-atelier.
Knippen en plakken
Dankzij al die inspiratie wordt er in het IJ-atelier nog heel wat geknipt en geplakt de komende weken. Meer of minder ruimte voor de sportvelden? Hoe is de verhouding tussen groen en stenen? Hoe zorgen we voor bedrijvigheid, hoe hoog gaan we bouwen? Wat is het uitzicht vanaf het Centrumeiland? En dat water, dat is er toch voor iedereen? Al die vragen moeten worden beantwoord en verwerkt in het Concept Stedenbouwkundig plan, dat in september klaar moet zijn. Klaar voor de inspraakronde die het projectteam in de maanden daarna organiseert.
Als ook de resultaten van die inspraak zijn verwerkt, zal in mei volgend jaar het definitieve Stedenbouwkundig Plan Strandeiland – inclusief kostenplaatje – ter goedkeuring aan de Amsterdamse gemeenteraad worden voorgelegd. Het landmaken voor de Muiderbuurt is dan al een eind op streek…
Over de stedenbouwkundigen
Ton Schaap en Esther Reith hebben beiden een jarenlange ervaring bij de gebiedsontwikkeling in Amsterdam. Zo was Ton Schaap betrokken bij het masterplan Oostelijk Havengebied, bij de ontwikkeling van de IJ-promenade (inclusief het verhoogde busstation IJ-zijde en het alzijdig CS), en bij het plan voor de Houthavens zoals dat nu wordt uitgevoerd, en de laatste jaren voor de Zuidas.
Bij de ontwikkeling van IJburg heeft hij zich al eerder verdienstelijk gemaakt: vanaf 1997 werkte hij samen met de architecten Frits van Dongen en Felix Claus aan het ontwerp voor Haveneiland en de Rieteilanden. Toen hem werd gevraagd om zich over de inrichting van het Strandeiland te buigen, wilde hij dat alleen doen samen met zijn collega Esther Reith, met wie hij eerder samenwerkte voor het ontwerp van de Noordelijke IJ-oevers/Overhoeks.
Ook Esther is als stedenbouwkundige al vele jaren actief bij de ontwikkeling van de stad. Naast de projecten die zij samen met Ton Schaap deed en doet, was zij verantwoordelijk voor onder andere het stedenbouwkundig plan Stadionplein en het ruimtelijk ontwerp van de Structuurvisie Amsterdam 2040. Ook ontwikkelde zij een integrale visie op de ringzone (het Algemeen Inbreidingsplan) en legde zij de basis voor de hoogbouwvisie van de stad. En sinds ruim een jaar mag zij zich hoofdontwerper van Strandeiland noemen.