Het Nederlands Philharmonisch Orkest en Nederlands Kamerorkest (NedPhO|NKO) is na een jaar verbouwen geïnstalleerd, midden in de Indische buurt. Niet het opkomende yuppenstuk rond de Javastraat, maar in het hart van de sociale achterstand. Directeur Rob Streevelaar is vastbesloten de bewoners te winnen voor het orkest.
De oplettende bezoeker van de eerste openbare repetitie in het nieuwe huis van NedPhO ziet in de kantoren nog verhuisdozen staan. De vloer ruikt nieuw, er wordt nog geklust aan de personeelsingang als de bezoekers binnendruppelen. Maar het belangrijkste werk is af: de akoestiek.
Ruim 800 vierkante meter isolerend materiaal was er nodig om de galm in de koepel terug te brengen van 6 seconden tot 1,9. Een speciaal ontworpen constructie met houten schermen zorgt ervoor dat de musici op het podium elkaar goed kunnen horen. Erbovenop liggen matrassen die voorkomen dat het geluid in de koepel in een echo blijft kaatsen.
Tijdens deze eerste openbare repetitie zit de zaal nog vol met de usual suspects: keurige heren in corduroy broeken, dames met zorgvuldig gekapt grijs haar, gewend aan de mores van een concertgebouw. De allochtone bevolking van dit deel van de Indische Buurt heeft bij de eerste open repetitie de nieuwe buurman nog niet gevonden.
“We willen buurtbewoners vaak uitnodigen,” zegt Rob Streevelaar, sinds 2008 directeur van het NedPhO|NKO. “Je moet maatschappelijk draagvlak ontwikkelen. Dat krijg je niet vanzelf, dat moet je verdienen.’’
Om dat te doen trekt het orkest zo vaak mogelijk de wijk in om zich aan te sluiten bij bestaande initiatieven in Oost. Zo traden musici al op bij de dodenherdenking op 4 mei, speelde het samen met een brassband bij het Rode Loperfestival, begeleidde het zingende buurtbewoners bij het Operafestival op de Bredeweg en donderde het slagwerk tijdens de Sint Maartenoptocht.
Bewoners zijn blij met de komst van het orkest, maar er is nog veel werk te verzetten voor zij het orkest echt kunnen omarmen. “We beseffen dat er een behoorlijke afstand te overbruggen is,” stelt Streevelaar. Hij nodigde op een open dag tijdens de bouw een Turkse voorbijganger uit om binnen te komen luisteren. De man twijfelde. “Wij gaan niet naar de kerk, daar komen wij niet,” zei hij. “Dat bevestigt dat je niks als vanzelfsprekend aan hoeft te nemen. Om de afstand te verkleinen heet het nu ook de NedPhO-koepel en niet meer de Majellakerk.”
Toch was de keus voor de Indische Buurt een heel bewuste. “Wij willen juist programma’s maken voor mensen die niet vanzelfsprekend in aanraking komen met klassieke muziek. Wij kiezen met NedPhO GO! [de educatieve en maatschappelijke pijler van de orkesten, red.] voor scholen en wijken waar kinderen ons nauwelijks kennen. Dus ook voor de Indische Buurt die tot voor kort nog Vogelaarwijk werd genoemd.
“Wij weten dat die kinderen het wel heel leuk vinden om bij een orkest op bezoek te komen of om een instrument te bespelen. Ze zijn er alleen nog niet mee in aanraking gekomen, we bieden het hen daarom aan.”
Voor het NedPhO in Oost neerstreek werden twintig andere locaties bezocht. Na vijfentwintig jaar te hebben vertoefd in de Beurs van Berlage, tussen het Damrak en de Wallen, moest de nieuwe locatie een woonwijk zijn, zodat het orkest letterlijk tussen de mensen zou kunnen wonen. Als laatste bleven twee locaties over: op de NDSM-werf en in de Majellakerk.
Dat er uiteindelijk werd gekozen voor Oost kwam door de mogelijkheden van het gebouw dat aan alle ruimte-eisen bleek te voldoen, maar ook door het stadsdeel, dat ‘zeer actief heeft bijgedragen’ aan de komst van het orkest. Niet met subsidie, benadrukt Streevelaar. “Maar door het faciliteren van een snelle verbouwing, bijvoorbeeld door begeleiding bij vergunningtrajecten en praktische ondersteuning bij de vraag hoe het orkest snel aansluiting kon vinden in de buurt.”
Het resultaat is dat één van Nederlands meest prestigieuze orkesten, wekelijks thuis op het pluche van het Concertgebouw, voor zijn repetities juist een plek verkiest diep in de stad.
Door Rosanne Kropman
Lees ook:
De Majellakerk in de Indische Buurt (26-03-2012)