Langs de oude platanen op het Artisplein loop ik naar het Groote Museum. Het gebouw werd in 1855 gebouwd als hoofdkwartier van het Genootschap Natura Artis Magistra. Het genootschap wilde kunst, wetenschap en natuurhistorie bij elkaar laten komen en een plek creëren waar men de natuur kon bestuderen. Buiten in het park liepen de levende dieren en de dode beesten vonden hun plekje in de vitrinekasten van het Groote Museum op de eerste verdieping.
Na de Tweede Wereldoorlog raakte Artis in financiële nood en werd het museum gesloten. De verdieping heeft lange tijd leeggestaan en het bijzondere museuminterieur is grotendeels intact gebleven. Na een grondige restauratie is in mei het Groote Museum na 75 jaar heropend. Net als in het verleden staat de natuur hier centraal. Maar waar vroeger de mens als een buitenstaander de natuur bestudeerde, wordt nu benadrukt dat de mens juist onderdeel is van de natuur.
Verwachtingsvol loop ik via een monumentale houten trap de museumzalen in. Het interieur is adembenemend. Ik krijg hetzelfde nostalgische gevoel dat ik ook altijd bij het Teylers Museum ervaar. Het aanzicht van de oude vitrines, de galerij met balustrade en de prachtige houten vloer doen je bloed sneller stromen. De interactieve moderne installaties zijn volledig in harmonie met het negentiende-eeuwse interieur.
In het krantje dat bij de ingang ligt, is te lezen dat het museum de bezoeker een geheel nieuwe ervaring wil geven. ‘Het museum prikkelt je zintuigen, zet je aan het denken en laat je misschien ook even in verwarring achter. Je gaat bewegen, luisteren, ruiken en onderzoeken. Na een bezoek aan het Groote Museum kijk je straks met andere ogen naar de wereld: met meer inzicht en een groter gevoel van verbondenheid.’
Het interdisciplinaire team van expositiemakers, wetenschappers en kunstenaars heeft dit gevoel goed weten te bewerkstelligen. Het is shockerend te ontdekken dat een chimpansee er beduidend beter in is een herhalende reeks cijfers uit zijn hoofd op een scherm aan te tikken dan ik. Het is ook verfrissend om bij ‘de plek voor samenkomst’ een miniworkshop te doen en te ervaren hoe elke deelnemer de dingen weer anders kan zien.
Tot slot is de kunstinstallatie die verbonden is met een plataan op het Artisplein zeer origineel. De bezoeker kan zijn bloedsomloop meten en vergelijken met de sapstroom van de boom op dat wezenlijke moment. De installatie verbindt het museum letterlijk met de buitenwereld, en je ziet dat het principe van de sapstroom bij boom en mens weinig verschilt. En, ik had het mij niet ingebeeld: mijn bloed stroomt inderdaad sneller dan normaal.
Foto: ARTIS, Maarten van der Wal
Het Groote Museum verbindt mens en natuur
