IJburg heeft een hoge sociale status. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat de status van vinexwijken in het algemeen vrij hoog is en nog stijgt. IJburg scoort zelfs hoger dan andere vinexwijken, hoewel de positie van de wijk sinds 2006 wel licht is gedaald.
Om erachter te komen hoe Nederlandse buurten zich hebben ontwikkeld, onderzocht het SCP de sociale status van ongeveer 3400 Nederlandse wijken in de periode 1998–2010. De onderzoekers keken naar het opleidingsniveau, het inkomen en de arbeidsmarktpositie van de inwoners. De mening van bewoners over hun buurt lieten ze buiten beschouwing.
In het rapport komen de vinexwijken er goed vanaf. Hun status is niet alleen vrij hoog, de wijken zijn ook steeds meer in trek bij mensen met een hoge sociaalmaatschappelijke positie. Anders dan bijvoorbeeld de aandachtswijken – waarin de overheid veel heeft geïnvesteerd – is de sociale status van de wijk tussen 1998 en 2010 flink gestegen.
Volgens het rapport heeft dat alles te maken met de leeftijd van de woningen. In wijken met een hoge status komen over het algemeen veel vooroorlogse of nieuwe woningen voor. Jeroen Boelhouwer, SCP-onderzoeker: “Het bouwjaar van de woning is doorslaggevend. Nieuwe woningen trekken vaak mensen met een hoge sociaalmaatschappelijke positie. En die zijn in vinexwijken ruimschoots beschikbaar.”
Dat gaat zeker op voor IJburg. De tien jaar oude wijk blijkt voor mensen met een hoge sociaalmaatschappelijke positie een aantrekkelijke buurt. Toch liggen de zaken er net even anders dan in andere vinexwijken. Zo is de sociale status van IJburg volgens Boelhouwer een stuk hoger dan die van de gemiddelde vinexwijk. Dat was al zo toen IJburg in 2006 voor het eerst door het SCP werd bestudeerd en dat geldt nog steeds.
Keerzijde is dat de status van de wijk tussen 2006 en 2010 licht is gedaald, zegt Boelhouwer. Hij heeft het dan over Haveneiland, omdat er over Steigereiland alleen data uit 2010 beschikbaar zijn. Waar de daling vandaan komt, weet hij niet. “We hebben niet per wijk onderzocht waarom de status is gedaald of gestegen. Het is me bekend dat er in IJburg ook sociale woningbouw is, maar ik weet niet wanneer die woningen zijn opgeleverd.”
Over het algemeen stellen de onderzoekers dat statusdaling samengaat met veroudering van de huizen en met de komst van alleenstaanden en niet-Westerse migranten. Anders dan je zou verwachten zijn overlast en verloedering niet typerend voor een wijk die aan status moet inboeten. Die twee zaken gaan volgens het SCP niet per se samen.
Overigens is de gemiddelde status van Nederlandse wijken tussen 1998 en 2006 verbeterd. In die periode zijn er namelijk meer mensen met een hoge opleiding bijgekomen en is er flink bijgebouwd. Behalve vinexwijken doen ‘bloemkoolwijken’ en groeikernen als Almere het goed. Sinds 2006 zijn veel Nederlandse buurten iets slechter gaan presteren, vermoedelijk vanwege de gevolgen van de crisis.
Hoe dan ook staat IJburg er goed voor volgens het onderzoek. Het toverwoord: nieuwbouw. Want niets is beter voor de status van een wijk dan nieuwe, comfortabele woningen.
Door Inge van der Hoeven