Het doek leek gevallen. Maar nauwelijks een maand later is ze alweer terug. Terug aan de top. Nadat afgelopen oktober de coalitie van stadsdeel Oost was gevallen, kon voorzitter Fatima Elatik weinig anders: ze trad terug als voorzitter van het stadsdeel. Directe aanleiding voor het gekrakeel was formeel het financiële debacle rond muziekmakerscentrum MuziQ, maar meer nog was het misschien wel de interne onenigheid binnen haar eigen PvdA die Elatik opbrak.
Na weken van oriënterende gesprekken kozen coalitiepartners GroenLinks en D66 er toch weer voor om met diezelfde PvdA te gaan samenwerken. En zie, op 23 november, na een spannende stemronde, keerde ook Fatima Elatik terug op haar post als stadsdeelvoorzitter. Thijs Reuten (eveneens PvdA) werd die dag benoemd tot wethouder en nam de plaats in van Germaine Princen.
Hoe was dat mogelijk, die snelle terugkeer? En is iedereen daar gelukkig mee? De fractievoorzitters van het stadsdeel aan het woord. Inclusief Fatima Elatik zelf natuurlijk. ‘Opgeven is mij te makkelijk’
Astrid Kuiper (GroenLinks): ‘We gaan het karwei samen afmaken’
“Voor een goed begrip: er was geen politiek geschil, maar een geschil om de manier waarop er politiek werd bedreven. Ik bedoel, stijlen botsen. En dat is de PvdA die avond fataal geworden. Een aantal PvdA-ers heeft fouten gemaakt. Maar iedereen maakt fouten. En ik hou niet van afrekenen, van mensen meteen maar aan de kant zetten. Ik hou van constructief; zaken uitspreken en vertrouwen terugwinnen. Daarom zijn we opnieuw met de PvdA gaan praten. Ook omdat ze – laten we dat niet vergeten – bij de gemeenteraadsverkiezingen de meeste stemmen kregen.
Er ligt nu een goed coalitieakkoord. Samen met de PvdA willen we de problemen in Oost oplossen. Als we het nu goed kunnen krijgen, dan zit het ook de rest van de periode goed. Natuurlijk heeft de PvdA iets uit te leggen, maar zoals sommige dingen in het nieuws zijn gekomen… Dat vind ik niet oké. Neem De Telegraaf: dikke koppen en suggesties. Maar geen hoor en wederhoor toepassen. Dat is heel kwalijk en dat verwijt ik de pers ook.
Het was een pittige periode en het heeft veel tijd gekost. Maar ik ben blij dat we weer een voltallig bestuur hebben. Vergeet niet: we zitten met een fusiestadsdeel in economisch zware tijden. Er ligt een aantal lastige dossiers. En in dat perspectief zeg ik: aan het werk. We zijn samen aan het karwei begonnen, we gaan samen het karwei afmaken.”
Bas van Vliet (Méérbelangen): “Stadsdeel Oost is een maatje te groot voor haar”
“Ja, ik draai er niet om heen, wij waren tegen de PvdA in het bestuur. Die fractie is niet stabiel. Uit dien hoofde waren we ook tegen de terugkeer van Fatima Elatik. Terwijl we in mei nog vóór hadden gestemd, oké. Maar er is intussen echt wel wat veranderd. En ook al beweert ze zelf van niet: het feit dat ze zo bekend is, dat ze zo de aandacht trekt, is een nadeel. Daar help je het stadsdeel alleen maar meer mee achteruit. Het had haar gesierd als ze haar plek had afgestaan. Eerlijk gezegd denk ik ook dat stadsdeel Oost een maatje te groot voor haar is.
Tja, hoe moet het verder? Wij hebben er in elk geval weinig vertrouwen in. Het is voor mijn gevoel geen sterke coalitie; er wordt niet goed samengewerkt. Dit is een reactief bestuur. Er wordt gereageerd op kritiek van de oppositie in plaats van dat er zelf initiatief wordt genomen. Dit is mijn derde raadsperiode – dus enige ervaring kan mij niet worden ontzegd – en ik zie bitter weinig elan in dit bestuur. De oppositie, hoewel heel verschillend, werkt juist heel goed samen.
Toch gaan we met frisse moed verder. Dat moet wel, want er is genoeg te doen. Afgezien van de politieke kwesties werken we aan onderling vertrouwen en samenwerking. Maar we zullen ze scherp houden.”
Tanya Sancis (D66): ‘Ze is in staat om mensen te binden’
“Het was een keuze van de PvdA om uit de fractie te stappen. Inhoudelijk hadden we geen discussie. Daarbij verwachten we dat het oorspronkelijke programma alsnog kan worden uitgevoerd, nu de partij fractievoorzitter Meint Helder heeft vervangen door Adri van den Dries. In de weken voor de herbenoeming zijn er goede gesprekken gevoerd. Zowel met Van den Dries als met andere fractieleden. Wij kunnen nu weer met elkaar samenwerken.
Wat Fatima Elatik betreft: ze bezit veel kwaliteiten die goed zijn voor dit stadsdeel. Ze is in staat om mensen te binden. Dat ze bekend is, kan ook een voordeel zijn. Laten we eruit halen wat erin zit, zeg ik dan. Zij heeft veel over zich heen gekregen en daarom hebben we heus wel tegen PvdA gezegd: denk er goed over na. Maar wij hadden geen problemen met haar als stadsdeelvoorzitter.
Dat we vertrouwen moeten winnen, akkoord. Maar dat was vóór 5 oktober ook al zo. Laten we wel wezen: door dit gedoe zijn we nog niet eens begonnen. We moeten hoe dan ook bezuinigen en dat is een pittige klus. Aan de slag daarom met de begroting voor 2011. En de kaders scheppen voor de toekomst.”
Meta Meijer (SP): ‘We hebben weinig vertrouwen in dit bestuur’
“Wij vinden, als SP, dat de PvdA-fractie de laatste tijd een zwakke indruk maakt. En daarom is het onverstandig dat die partij terugkeert. Ze hadden de tijd moeten gebruiken om de zaken op een rijtje te zetten. Als bestuurder heeft mevrouw Elatik geen sterke indruk gemaakt, haar stukken niet goed aangeleverd. Wij voelden ons in de raad niet altijd serieus genomen. Kritiek werd afgedaan als ‘zeuren’. Maar kom op zeg, wij hebben een oppositietaak uit te voeren. De PvdA had kunnen weten dat er weerstand zou komen; de gebeurtenissen stonden in alle kranten, kwamen op radio en tv.
Ik vind het daarom niet verstandig van de PvdA dat ze mevrouw Elatik opnieuw naar voren hebben geschoven. Niet alleen de voltallige oppositie stemde tegen, maar ook twee leden van de coalitie. Ze zegt zelf: Als ik buiten loop, spreken mensen me aan: je moet terugkomen. Maar als ik de markt op ga, dan hoor ik van iedereen: Zorg ervoor dat ze niet terugkeert.
We hebben weinig vertrouwen in dit bestuur. Maar goed, er is democratisch besloten, dus moeten we het ermee doen. En we zullen hen op daden beoordelen. Doen ze het goed, dan gaat mijn duim omhoog; gaat het niet goed, dan leveren we kritiek. We gaan hen beoordelen op wat ze doen en op wat ze aanleveren.”
Marianne Poot (VVD): ‘Dit was niet het laatste lijk dat uit de kast valt’
“Dat je 30 miljoen verkwanselt en daarna gewoon kan terugkeren, dat vinden wij raar. En dan ook nog met dezelfde bestuurder aan het hoofd. Dat is nou precies waarom bewoners het vertrouwen in de politiek verliezen.
In de politiek moet je verantwoordelijkheid nemen en als stadsdeelvoorzitter heb je een bijzondere rol in dit soort processen. Je hebt de regie en daaraan heeft het nogal ontbroken. Dan kun je niet zomaar terugkeren. Het maakt ons een beetje angstig voor de toekomst. Ik denk eerlijk gezegd dat dit niet het laatste lijk was, dat uit de kast van Oost valt.
Er staan veel grote dingen te gebeuren. Daar is een stabiele coalitie met een stabiele voorzitter voor nodig. Ik heb in Zeeburg ook met Elatik samengewerkt. En ook toen viel op dat zij niet uitblinkt in dossierkennis. Er speelden alleen andere dingen dan in Oost. Hier is het grootser.
Hoe het nu verder moet? Tja. Het ziet er niet rooskleurig uit. Aan de ene kant door de moeilijke dossiers die voor ons liggen; aan de andere kant door een coalitie die onzes inziens niet stabiel is. Maar als VVD, en ook als oppositie, hebben we nu wel gezegd: kom op, we zetten de schouders eronder. In een tijd van bezuinigen moeten we de juiste keuzes maken. Daarbij: alles is er nu wel over gezegd. Het is tijd om door te gaan.”
Fatima Elatik (Stadsdeelvoorzitter): ‘Ik heb vertrouwen in de toekomst’
“Natuurlijk heb ik getwijfeld of ik opnieuw voorzitter wilde worden. Er is mij veel verweten. Maar ik heb geen 30 miljoen verkwanseld, zoals mij dat in de pers in de schoenen is geschoven. Dossier MuziQ heb ik geërfd uit het verleden. Het nieuwe bestuur van Oost heeft bovendien een oplossing voorgesteld. Daar kun je het politiek niet mee eens zijn, maar dat besluit is genomen.
Ik vind het jammer dat het zo gelopen is. Ik doe dit werk voor de bewoners. Zij hebben mij democratisch gekozen en ik heb hen een belofte gedaan. Ik ben een politiek dier, wil goede dingen doen. Opgeven is mij te makkelijk. Ervoor gaan en verantwoordelijkheid nemen, dat is wat ik doe.
Moest ik weg, omdat de fractie steken heeft laten vallen? Mmmmm. Laat ik het zo zeggen: dit zag niemand aankomen. Die avond, de chaos, iedereen was flabbergasted. De gemoederen liepen hoog op, maar ik kon mijn stem niet laten horen. Letterlijk! Ik had een keelontsteking. Dat maakte het extra moeilijk. Het was daarna niet meer om te draaien.
Ik voel me schuldig over de manier waarop het is gelopen. Dit is slecht geweest, ook voor het imago van de lokale politiek. Nu wil ik rust in de tent. Daarom heb de afgelopen weken met alle fractievoorzitters van de oppositie gesproken. We hebben goede afspraken gemaakt. De oppositie, de coalitie, de hele raad, we moeten samenwerken. Vanaf nu gaat het weer om de inhoud en niet om de persoon. Ik heb vertrouwen in de toekomst.
Tot slot zou ik graag nog iets recht willen zetten. De oppositie is nogal gevallen over dat veelbesproken interview in Het Parool van 25 november. Ik heb daarin gezegd dat ik een makkelijk doelwit ben, omdat ik moslim ben en een hoofddoek draag. Ik doelde op de vele reacties op internet, vaak uit extreemrechtse hoek. Ik weet dat de oppositie zo niet naar mij kijkt. Dat idee wil ik graag uit de wereld helpen.”