Fat bikes, e-choppers, cargo bikes, opgevoerde e-bikes en niet te vergeten de gewone stadsfiets, het wordt steeds drukker én onveiliger op het fietspad. Flitsbezorgers maken de problemen erger. Maar ja, de boodschappen moeten binnen tien minuten bij de klant zijn.
Je fiets opvoeren, het is een fluitje van een cent. Met een kleine technische ingreep kun je op een elektrische fiets veel harder dan de toegestane 25 km/u. Er zijn voldoende apps in omloop die je hierbij helpen. Maar ook zonder apps, geheime knopjes of gashendels om je fiets nóg meer snelheid te geven, gaat het alsmaar harder op het fietspad, weet Walther Ploos van Amstel, lector Stedelijke Mobiliteitsvraagstukken aan de Hogeschool van Amsterdam. “Ik werd gisteren nog van mijn fiets gereden door zo’n Gorilla-bezorger op een Urban Arrow bakfiets. Die zat als een sluipmoordenaar achter me aan. Dat gaat zo hard, dat hoort niet op het fietspad.”
Nee, Ploos van Amstel is niet tegen snellere fietsen. “We willen allemaal steeds sneller van A naar B, en de verschillende fietsmodaliteiten kunnen daarbij helpen. Alleen: op het fietspad lukt dat niet, dat is daar te smal voor.” Mee eens, stelt Florrie de Pater, voorzitter Fietsersbond Amsterdam. “We zien een explosie van nieuwe, elektrische voertuigen. Die kunnen soms tot 45 km per uur of nog harder, terwijl de gemiddelde fietser 18–20 km gaat. Die snelheidsverschillen veroorzaken meer risico, vooral voor oudere en kwetsbare fietsers.”
Geen handhaving
Die risico’s worden nog eens vergroot door de verschillen in gewicht. De Pater: “Bij elke extra eetkoerier met bak voorop zijn de gewone fietsers in het nadeel. Hetzelfde geldt voor flitskoeriers, fat bikes of cargo bikes. Dat vergalt niet alleen het fietsplezier, maar kan bij een botsing of lichte aanraking ernstige gevolgen hebben. Hoe meer gewicht, hoe groter de risico’s.”
Handhaving en verbalisering van opgevoerde of te snel rijdende Lichte Elektrische Voertuigen (LEV’s), zoals de nieuwe generatie fietsen heet, gebeurt niet of nauwelijks. De Pater: “Dat is al lastig omdat e-bikes geen nummerplaatje dragen, en dus niet door een camera geregistreerd kunnen worden. En handhavers, die zijn er niet. Vandaar dat ook de opgevoerde snorscooters gewoon weer op het fietspad rijden. Het fietspad dreigt het afvalputje van de stad te worden.”
Distributiepunten
Dat het niet goed gaat op het fietspad, en dat de flitsbezorgers daar een belangrijke rol in spelen, valt ook Elisabeth IJmker op, gemeenteraadslid voor GroenLinks. Vandaar dat ze eind vorig jaar een motie indiende voor een onderzoek naar de gevolgen van flitsbezorging voor winkelgebieden, verkeersveiligheid en straatbeeld. De motie werd gesteund door een meerderheid van de Amsterdamse gemeenteraad. “We hebben te maken met bedrijven die als verdienmodel hebben dat je zo snel mogelijk moet fietsen, binnen tien minuten moet het product bezorgd zijn. Die belofte maakt dat bezorgers op een minder veilige manier gaan fietsen.”
De motie van IJmker gaat verder dan alleen verkeersveiligheid. “Ik wil ook graag weten wat de distributiepunten, waar de bezorgers hun producten afhalen, betekenen voor de leefbaarheid van de stad. Vaak zijn dat kleine pandjes, en staan de bezorgers op straat te hangen. Ook ’s nachts, want bezorging gaat 24 uur per dag door. Ik denk niet dat het leuk is om als bewoner zo’n distributiepunt onder je woning te hebben.”
Local Heroes
In Oud-West heeft het stadsdeelbestuur daarom eind vorig jaar besloten dat één van deze distributiepunten op grond van het bestemmingsplan niet midden in een woonwijk gevestigd mocht worden. “Ik weet dat ook andere stadsdelen met die gedachte spelen. Het onderzoek, waarvan de uitkomsten begin dit jaar gepresenteerd worden, kan daarbij helpen.”
Flitsbezorging en distributiepunten kunnen ten koste gaan van de sociale cohesie in de wijk, vult Ploos van Amstel aan. “Hoe meer je bij de flitsbezorgers bestelt, hoe minder beroep je doet op de lokale ondernemers.”
Ploos van Amstel begrijpt daarom niet waarom de lokale bakker, slager en groenteman niet de handen ineenslaan en samen de strijd aangaan. “Bied je producten bijvoorbeeld aan bij Local Heroes. Dat is een platform waar lokale winkeliers via één gezamenlijke app hun producten verkopen. Consumenten die bij Local Heroes kopen helpen de lokale ondernemer en hoeven toch niet de deur uit. Je slaat daarmee twee vliegen in één klap. Je bestrijdt de flitsbezorgers én je ondersteunt de leefbaarheid in je eigen buurt.”
Foto: Aan de Zeeburgerdijk is sinds mei 2021 een distributiecentrum van Zapp gevestigd. Het komende jaar, zo heeft de gemeente Amsterdam via een voorbereidingsbesluit doorgevoerd, mogen er in de stad geen nieuwe distributiecentra gevestigd worden.
Explosie van flitsbezorgers, ‘het fietspad wordt het afvalputje van de stad’
