Een muizen- en rattenplaag zou op komst zijn als het gebruik van rodenticiden (muizengif) over een paar jaar verboden is. Volgens Jan Buijs, onderzoeker dierplaagbeheersing bij de GGD Amsterdam, zal het zo’n vaart niet lopen. “Vanaf 2023 mogen particulieren geen rodenticiden meer in huis gebruiken. Bij plaagvorming mogen professionals dat nog wel, maar sinds 2017 alleen nog via strenge regelgeving. Je hebt wel nog vallen die je kan zetten.” Het verbod op rodenticiden is bedoeld om te voorkomen dat er gif in de natuur terechtkomt.
“Op plekken waar ratten zich verzamelen ligt eigenlijk altijd voedselafval,” legt Buijs uit. “Dat, in combinatie met schuilplekken voor ratten, zoals struiken of kruipruimtes in oude huizen. De basis voor succesvolle ongediertebestrijding is dan ook: opruimen en aanpassen van de schuilplekken.”
In sommige stadsdelen, zoals in Nieuw-West, in Zuidoost en West, geldt een verbod op het voeren van eenden. In Oost is dat nu nog niet het geval, maar dat gaat er in de toekomst waarschijnlijk wel komen. “Soms gooien mensen hun broodzak leeg bij de waterkant onder het mom van ‘eendjes voeren’,” vertelt Buijs. “Of ze kieperen een pannetje met rijst, zo hup, de binnentuin in. Dat trekt ratten aan. Ook vuilnis dat wekenlang op het balkon blijft liggen of naast de container geplaatste vuilniszakken kunnen ratten aantrekken.”
Tot voor kort steeg het aantal meldingen van rattenoverlast in Amsterdam elk jaar, maar vanaf 2017 is het stabiel. Volgens Buijs komt dat vooral door acties van buurtbewoners, soms vanuit buurthuizen en moskeeën. In Oost lopen verschillende projecten om rattenoverlast te verminderen. Zo heeft de gemeente speciaal voor de Indische Buurt een film gemaakt: Stop de rat. In de Transvaalbuurt zijn twee voorlichtingsavonden gehouden. In die wijk zijn veel stoepverzakkingen op straat te zien, veroorzaakt door ratten.
Op zes plekken zijn broodcontainers geplaatst, om mensen te stimuleren hun oude brood niet meer op straat te strooien, maar in de container te deponeren. Marcel Nikkelsburg van de GGD: “In de Joubertstraat is er een neergezet bij de moskee voor de deur en dat was zo’n succes dat er direct nog een is bijgeplaatst. Het helpt dat de moskee het uitdraagt.” Ook zijn er broodcontainers geplaatst op de hoek van de Tugelaweg en Christiaan de Wetstraat, op het Krugerplein en bij het Tugelahuis.
Acties als deze zijn niet zozeer gericht op grootouders die met hun kleinkinderen eendjes komen voeren, maar op mensen die in grote hoeveelheden voeren. “Het gaat echt om het dumpen van afval. Vaak uit liefde voor de dieren, dat wel. Eerst komen er veel meeuwen en duiven op af, maar de ratten wachten rustig af tot de kust veilig is. Je hebt zelfs mensen die gericht ratten voeren,” weet Nikkelsburg.