1,5 miljoen euro moest de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) bezuinigen van de gemeente Amsterdam. Daardoor dreigt sluiting voor buurtbibliotheken, zoals de OBA aan de Linnaeusstraat. Scholen en buurtbewoners trokken samen op om dat te voorkomen. Vandaag werd bekend dat de bezuinigingen waarschijnlijk toch niet doorgaan, en er geen buurtbiebs gesloten hoeven worden.
“Voor veel van onze kinderen is het voor het eerst dat ze een bibliotheek van binnen zien.” Els Ramaekers, directeur a.i. van basisschool De Barbaraschool op het Eikenplein, snapt de dreigende sluiting van de buurtbibliotheek aan de Linnaeusstraat niet. Het is één van de vier vestigingen van OBA Amsterdam die vanwege de voorgenomen bezuinigingen door de gemeente met opheffing worden bedreigd. Regelmatig bezoeken groepen leerlingen van De Barbaraschool OBA Linnaeusstraat, op loopafstand van de school. “Niet alleen om een leesboekje te halen dat ze op school verder mogen lezen, maar ook om mee te doen aan de speciale activiteiten of voorleesmiddagen die OBA-medewerkers voor de kinderen organiseren. Sluiting van de bieb betekent dat je deze expertise weghaalt, dat zou een gemis zijn voor onze school.”
De Barbaraschool is een ‘gemengde’ basisschool, zoals Ramaekers het noemt. “De achtergrond van onze kinderen is divers, ze komen overal vandaan. Veertig procent van onze leerlingen komt niet uit zichzelf in aanraking met boeken of lezen. Ze krijgen dat niet van huis uit mee. Veel ouders hebben geen geld om zelf boeken te kopen. Leerlingen worden enthousiast gemaakt voor lezen door een schoolbezoek aan de buurtbibliotheek.”
Nee, de mediatheek van de school zelf kan de sluiting van de buurtbieb niet opvangen, benadrukt ze. “Laten we wel wezen, hoe meer boeken, hoe beter. En de mediatheek is altijd hét ondergeschoven kindje bij het schoolbudget. Basisscholen hebben het financieel niet breed, boeken zijn duur, en er is nooit genoeg geld om de meest recente boeken aan te schaffen. Juist door goed samen te werken met de buurtbieb, kunnen we voldoen aan alle leesvragen van leerlingen.”
Gelijke kansen
Eigenlijk snapt Ramaekers er niets van. “Iedereen roept dat de leesvaardigheid van onze kinderen in Nederland achteruitgaat. Technisch lezen, begrijpend lezen, het wordt allemaal minder. Dan is het niet logisch om bibliotheken op te heffen. Zeker niet lokale vestigingen in oude stadswijken in Oost, Noord, Oud-West, waar kinderen zelfstandig naartoe kunnen, zonder dat ze er de fiets of de tram voor hoeven te pakken. Je moet die voorzieningen gewoon openhouden.”
Dat vindt ook Arjen Berkvens, buurtbewoner en mede-initiatiefnemer van de petitie om OBA Linnaeusstraat open te houden. Die petitie is inmiddels door bijna tweeduizend mensen ondertekend, en overhandigd aan verantwoordelijk wethouder Kunst en Cultuur Touria Meliani. “Buurtbibliotheken zijn enorm belangrijk voor het creëren van gelijke kansen, omdat veel gezinnen juist in onze buurten niet zomaar boeken kunnen kopen. Vooral kwetsbare kinderen zijn ermee geholpen. Ook voor ouderen is de buurtbibliotheek onmisbaar. Er worden bijvoorbeeld activiteiten voor ze georganiseerd en het is voor hen een belangrijke ontmoetingsplek. Zeker nu steeds meer buurtvoorzieningen verdwijnen kan de buurtbibliotheek die functie overnemen.”
Ondertussen investeert de gemeente Amsterdam in OBA NEXT, een ‘bibliotheek van de toekomst’ voor alle Amsterdammers, die voor 2025 gepland staat op de Zuidas. OBA NEXT richt zich vooral op de digitale en nieuwe media. Berkvens: “OBA NEXT gaat tientallen miljoenen kosten. Als je dat vergelijkt met de paar ton per jaar die een buurtbieb kost, dat staat niet in verhouding. Maar juist in de buurten die dat het hardste nodig hebben, moet je in dit soort faciliteiten investeren. Dat is een kwestie van beschaving.”
Sonnet over de bieb op IJburg
Ook OBA IJburg wordt met sluiting bedreigd. IJburger en stadsdichter Pieter Stroop van Renen schreef er een treurig sonnet over.
Een treurig sonnet
over het sluiten van de bieb
Ik trof een doelloos stadsbestuur
Dat links en rechts te kracht’loos bleek,
Er bij zat als het laatste uur
Dof sloeg voor onze bibliotheek.
Voor velen dooft het lezersvuur.
Wie verder dan het centrum keek
Vond alles daar al toch te duur,
En alles in de wijk bezweek.
In IJburg wordt het koel en kil en leest er
Niemand meer een boek, alleen
Maar over onze burgemeester
Die ik lachend in de buurtkrant zie.
De droefheid die me overmeestert,
Wordt niet gered door poëzie.
