De Noord/Zuidlijn wordt op 22 juli in gebruik genomen. Ongeveer de helft van alle Amsterdamse bussen en trams gaat dan een andere route rijden of krijgt een ander lijnnummer. Tram 9 verdwijnt na 115 jaar, waardoor inwoners van Oost en Diemen hun directe verbinding met hartje stad verliezen. Tram 9 wordt lijn 19 en gaat van Sloterdijk via Leidseplein en Alexanderplein naar Diemen.
Voor 78 bestuurders en conducteurs betekent de opheffing van tramlijnen een nieuwe toekomst. de Brugtoog naar eindpunt Diemen Sniep om met vier (oud)medewerkers herinneringen op te halen. Over één ding zijn ze het roerend eens. Lijn 9 is meer dan een rondje rijden. “Als we een vaste passagier een tijd niet zien, proberen we te achterhalen wat er aan de hand is.”
‘Je bent een soort maatschappelijk werker’
Naam: Jan Callenbach (65)
Functie: bestuurder
Woont in: Diemen-Zuid
Op tram 9: vanaf 1982, daarvoor 1 jaar op andere lijnen
Toekomst: tot december op lijn 3, daarna met pensioen
“Tram 9 ga ik zeker missen, want hij hoort bij Diemen. In 1990, toen de route werd doorgetrokken naar Diemen, mocht ik de eerste rit verzorgen. Daarvan staat nog een filmpje op YouTube. Bij het eindpunt, waar nu druk gebouwd wordt, stonden toen nog koeien te grazen. Destijds reed mijn 2-jarige dochter mee. Zij is dit jaar moeder geworden. Op mijn laatste rit gaan mijn dochter en kleinzoon mee.” Jan rijdt niet de allerlaatste rit. “Nee, ik heb lekker een dagdienstje.” De vroege diensten (04.15 uur opstaan) vallen hem met de jaren zwaarder. Die zal hij niet missen, in tegenstelling tot de passagiers. “Je bent toch een soort maatschappelijk werker. Mensen komen met hun verhalen bij je, soms tot tranen toe.” In de tijd dat Ajax in De Meer voetbalde kon het er heftig aan toe gaan, vooral als ze verloren hadden. “Stond je stil op de Kruislaan, omdat al je ruiten eruit lagen. Moest de ME komen, maar onveilig heb ik me nooit gevoeld.”
‘Op mijn zeventigste ben ik echt gestopt’
Naam: Christina Mast-Karbet (73) en Christa Karbet (55)
Functie: conducteur
Wonen in: Diemen
Op tram 9: Christina 1999–2016, Christa sinds 2011
Leven na tram 9: gepensioneerd en overstap naar lijn 2
“Je maakt zoveel gekke dingen mee. Ooit ging een man met twee bossen bloemen op z’n knieën voor mijn hokkie. Helaas voor hem was ik al getrouwd”, zegt Christina. Toen haar man kort na haar pensionering overleed, werd ze gebeld of ze ter afleiding weer een paar uurtjes wilde werken. “Tram 9 heeft mij enorm geholpen bij de rouwverwerking, maar op mijn zeventigste ben ik echt gestopt.” Dochter Christa werkt sinds 2011 op de tram. “Als postbode was er geen werk meer. Toen heb ik bij het GVB gesolliciteerd, maar niet gezegd dat mijn moeder hier al werkte. En haar heb ik ook niets verteld, totdat ik was aangenomen. Ze reageerde verrast, omdat het werk mij nooit iets leek. Moet je de hele dag stilzitten, terwijl ik als postbode altijd in beweging was. Gelukkig bleek het erg leuk op de tram, al jaren vorm ik een vast koppel met Suzan. Daar komt een eind aan, want we gaan allebei op een andere lijn rijden.”
‘Ik wil reizigers ook vermaken’
Naam: Remco de Ridder (54)
Functie: bestuurder
Woont in: Amsterdam-Oost
Op tram 9: sinds augustus 1985
Leven na tram 9: tram 14
“Als bestuurder wil ik reizigers niet alleen vervoeren, maar soms ook vermaken door te zingen of met een imitatie. In de jaren negentig was Bob de Rooy, een typetje van Paul de Leeuw, bekend met zijn ‘Boppers’. Reden we langs de haringstal halte Schoolstraat in Diemen, in zo’n tram met buitenspeakers, riep ik: ‘Goedemiddag Boppers, geniet allemaal van uw harinkie’. Lag dat hele plein dubbel. Voorin heb ik een olifantje staan. Vlak bij Artis knijp ik hem in z’n achterste en dan klinkt het getrompetter van een olifant door de tram. Vinden de kinderen schitterend. Het mafste dat ik ooit heb meegemaakt? Op een dag zakte een man achter in de tram weg. Aangezien ik eerder een leven had gered met reanimatie, wist ik wat me te doen stond. Toen we de man de ambulance indroegen gleed er zo een erotische dvd uit zijn zak. Moesten we toch om lachen, blijkbaar was hij iets te opgewonden geraakt bij het halen van de film. Met die man is het trouwens goed gekomen.”
Door Tim Jansen
