De hijskraan aan de Surinamekade heeft definitief een gemeentelijke monumentenstatus gekregen. Maar wat nu? Verschillende ondernemers met uiteenlopende visies dienden hun plannen in voor exploitatie voor het industriële gevaarte. Wordt het een luxe hotelkamer? Een museum? Of klimmen er binnenkort schrijvers de trap op, die in de machinistencabine aan hun boek gaan werken?
Ze is er al twee jaar mee bezig, en nu kan ze er voor het eerst in: Janneke Holtslag, communicatieadviseur, geniet zichtbaar van het uitzicht. We zijn, op haar uitnodiging, met zijn vijven naar boven geklommen: Boris Nienhuis, beleidsadviseur van de Gemeente Amsterdam, Gijs Hendrix, cultuurmakelaar van stadsdeel Oost, Stefan van de Kar, architect en partner-in-crime van Holtslag, de fotograaf, en de redacteur van de Brug. We dragen gele helmpjes die Nienhuis voor ons meebracht. Want helemaal solide ziet het er allemaal niet uit: deze kraan heeft een behoorlijke opknapbeurt nodig.
Terwijl Holtslag enthousiast vertelt, klimt Hendrix vervaarlijk hoog de kraan in. Holtslag gaat onverstoorbaar door: “Zelf lijkt het me geweldig om hier een werkplek te hebben. Zo kwam ik op het idee voor een Writers-In-Residence. Op die manier geeft de kraan ook weer iets terug aan het eiland, en past het bij de rafelrand die dit stuk van het KNSM nog is: het blijft dicht bij de kunstenaars in Loods 6, waarvan sommigen op de kraan uitkijken. Bovendien kan het verbanden aangaan met verschillende culturele plekken in de buurt.” Zoals Boekhandel van Pampus, gevestigd aan de andere zijde van de loods. Eigenaar Carel van Pampus steunt de plannen, en wil graag lezingen organiseren in samenwerking met de schrijvers die de kraan betrekken.
Klinkt mooi. Logisch ook. Maar het kost allemaal geld. Veel geld. In een tijd… Niemand durft het te zeggen, maar het is nu eenmaal een tijd waarin niet vanzelfsprekend geïnvesteerd wordt in nieuwe culturele projecten. Het stadsdeel is in elk geval niet van plan er geld in te stoppen. Zodra het comité besloten heeft wie van de ondernemers de kraan gegund wordt, dragen zij de kraan volledig over. En Boris Nienhuis geeft toe: dat hangt voor een groot deel af van de financiële onderbouwing die de ondernemer kan overleggen.
Holtslag weert zich kranig: Ze is al een tijdje in gesprek met Figee, de firma die de hijskraan in 1956 opleverde, en die heeft zich welwillend getoond een deel van de restauratiekosten te dekken. Verder is ze in gesprek met Ymere, om te bekijken of de woningbouwvereniging de dagelijkse exploitatie van de kunstenaars- werkplek kan financieren. Voorlopig hebben we reces, zegt Nienhuis. Na de zomer wordt er een beslissing genomen, en zal duidelijk worden wie van de ondernemers van het adembenemende uitzicht mag gaan genieten.
Hijskraan KNSM
In 1958 werd een hijskraan van de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (KNSM) opgesteld aan de Surinamekade op het KNSM-eiland, voor laad- en loswerkzaamheden. Van de vele hijskranen aan de kaden die het Oostelijk Havengebied destijds rijk was, is deze als enige bewaard gebleven.
Meer informatie over de monumentenstatus van de kraan vind je hier op de site van Stadsdeel Oost.
Door Corine Elemans