Fladderen – maar dan wel serieus fladderen – met socioloog, demonstrant, rare vogel en verbinder Klaas Meijer (63).
Meer dan één keer was zijn huis mij opgevallen: op de hoek van de straat, een winkelpand, omgebouwd tot woning. Ramen zonder gordijnen geven mij de gelegenheid naar binnen te gluren. Of gluren kan ik het niet noemen, want de bewoner lijkt toestemming te geven. Er liggen stapels spullen, op stoelen, kleding aan hangers, boeken, formulieren. Er hangen zelfs items te koop achter de ramen, een motorjack, 250 euro… De man die op een mooie zomeravond uitjes zat te snijden op zijn tuinmeubilair voor het huis, en die daar zes uur later nog steeds vredig zat, wekte mijn nieuwsgierigheid. Waarom heb ik hem geen fijne avond gewenst? Waarom ben ik er niet naast gaan zitten… Ik hoefde niet lang te denken wie de eerste was die centraal zou staan in de nieuwe rubriek ‘Wijzen uit het Oosten’.
“Of ik me thuis voel in de rommel? Nou nee, helemaal niet, het kost alleen zoveel tijd om op te ruimen! Er zijn veel interessantere dingen te doen in het leven.” Klaas heeft legio voorbeelden van interessante bezigheden. Zijn achtergrond in de sociologie en organisatiekunde brachten hem in de gelegenheid zijn ideeën te realiseren. Als puber kwam hij in actie tegen het dichtgooien van de Waddenzee, onlangs richtte hij een vredesorganisatie op tegen de oorlog in Syrië, hij zette menig bestuur op zijn kop met zijn idee ‘econologie’*, hij was één van de mensen die de PvdA van vóór de JSF transformeerde naar een PvdA tégen de JSF (ja nu weer vóór en aangeschaft, breek me de bek niet open, red.) en fervent liefhebber van Spinoza. Zelfs door kanker en meerdere infarcten liet Klaas zich niet uit het veld slaan, hij is er nog , voelt zich goed – “Rust nemen is het allerbelangrijkste” – en praat bevlogen over de ideeën en idealen van een socialist en over de geest van de jaren ’60 maar met een zakelijke afdronk.
Waar komt die bevlogenheid en bereidheid tot verandering en vernieuwing vandaan? “Van jongs af aan ben ik er op gericht om de wereld om mij heen een stukje beter en prettiger te maken. Ik ben heus de slimste niet, maar je kunt je zo verrijken, met boeken lezen, leer het begrijpen! Dan kun je ook wat betekenen. Amsterdam zou zich zoveel beter kunnen positioneren, groener, schoner, autovrij. Mensen uit de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China, red.) kijken hun ogen uit: hier in Amsterdam kun je ademen! Fietsen! Maar het kan nog beter.”
Volgens Klaas mag er wat avontuurlijker ruimtelijk geordend worden: “Auto’s onder de grond, metro’s naar boven. Die concorde was niks, hogesnelheidstreinen tussen Amsterdam en Beijing, moestuinen op de daken van de Amsterdamse huizen, buffels en vossen in de bossen, waarom geen beren? Dat is niets nieuws hoor! Die liepen hier in de middeleeuwen ook rond!”
Volgens Klaas zijn wij een onderdeel van de stroom, een vervlochten rivier, we hebben weliswaar een eigen blaadje en kunnen met de roeispanen de richting bepalen, maar uiteindelijk ontkomen we niet aan de stroom. Laten we dat nou gewoon maar erkennen. “Juist inzien hoe klein je bent maakt een mens groot. Uiteindelijk zijn we allen dwergen op de schouders van een reus. Wij zien meer dan die reus maar hij heeft voor de hoogte gezorgd!”
Dat duurzaamheid het devies voor de toekomst is lijkt nu in menig organisatie, regeringsplan en huishouden door te dringen, maar zoals Klaas, grondlegger van de econologie – ‘ecologie plus economie, en duurzaamheid verbinden met zakelijk inzicht – als geen ander weet: verandering heeft tijd nodig. “Je moet de juiste mensen optrommelen.” Over zijn talent om ideeën uit te dragen, te verbinden en mobiliseren is Klaas bescheiden: “Talent? Ach, dat weet ik niet, het is niet zozeer een talent, je moet het gewoon doen! Veel mensen zijn bezig met hun eigen winkeltje, hun eigen organisatietje, eigen hachjes. Al vroeg in mijn leven leerde ik dat de enkeling drenkeling is, en de massa macht.”
Al die wijsheid. Ik had het eerlijk gezegd niet zo gezocht achter die ogenschijnlijke einzelgänger op de hoek van mijn straat. Alleen is Klaas niet, gezegend is hij met (klein)kinderen die hij vaak ziet en met aanloop uit de buurt – zeker sinds het bankje. Klaas heeft vrienden, contacten in allerlei lagen van organisatorisch, bestuurskundig, ondernemend en politiek Nederland, is gezegend met een creatieve, analytische verlichte geest. Die laatste kwaliteit gaat helaas ten koste van het stukje ordelijkheid en praktische aanpak van het een en ander, maar ‘daar zijn anderen weer goed in’, zegt hij.
Wat is de belangrijkste keuze uit uw leven? Stilte…. Dan, zonder aarzeling: “Dat ik vader werd. Het was een keuze, want ik twijfelde! Mijn drang om de wereld aantrekkelijker te maken zag ik niet in combinatie met kinderen, die kosten tijd en leiden af. Ik heb me over laten halen. Gelukkig maar. Kinderen brengen leven in de brouwerij! Voor die tijd was het een studentenleven, je fladderde maar wat, ik bedoel, wel serieus fladderen, maar toch. Kinderen geven discipline, ouders worden door hen in het gareel gezet. En andersom geldt dat hopelijk ook.”
De vraag of zijn bevlogenheid is overgewaaid naar de kinderen kan hij niet met een zelfverzekerd ‘ja’ beantwoorden. “De huidige generatie is niet zozeer conservatief, maar heeft wat minder drang om de boel op zijn kop te zetten.”
Aan sympathie voor de nieuwe generatie heeft Klaas desondanks geen gebrek, deze tijden zijn lastig, het wordt niet beter maar slechter, we leven in een neoliberale angstmaatschappij, eten fabrieksvoer en antibiotica kippen, ons dagelijkse bestaan heeft zo’n zuigkracht op onze aandacht, dat we de tijd niet nemen om een stevig robbertje te filosoferen.
Ik zet mijn recorder uit en besluit van de gelegenheid gebruik te maken om dat eens uitgebreid te gaan doen. Zo ga ik niet met lege handen naar huis. Maar met wijsheden die mij bijblijven:
Ga naar buiten. Maak een wandeling. Lees Spinoza.
Klaas, bedankt.
*Visie op duurzame economie van Klaas Meijer, een samensmelting van economie en ecologie.
Wijzen uit het Oosten
Oost is rijk aan bijzondere mensen. In deze rubriek geven zij hun kijk op de wereld.
Door Laura te Hennepe