Ooit door een Spaanse meneer ergens bij de Inca’s uit de grond getrokken en een paar eeuwen later maakt deze vreemdeling deel uit van de Nederlandse identiteit. Ik hoop zelf dan maar weer dat er nog veel vreemdelingen mogen volgen, maar als ik daar nu verder op doorga kom ik op het eind niet bij een recept uit, en dat is wel de bedoeling van de redactie.
Het is een veelzijdig knolletje, de aardappel; lekker veel vitamine C voor de natte winter maar ook, zoals veel leden van de nachtschadefamilie, deels giftig. Je kunt aardappelen koken, bakken, frituren, poffen, raspen, pureren, stampen maar er ook stempels van snijden. Naast Opperdoezen, Bintjes en Nicola zijn er tal van andere bijzondere varianten: truffelaardappeltjes, Ratte met z’n nootachtige smaak of Roseval. Na mais is de aardappel het meest verbouwde gewas op aarde! Dus waarom niet in mijn moestuin? En waarom niet op jullie terras of balkon? Je kunt, als je weinig ruimte hebt, gewoon een zak potgrond nemen, neerleggen op wat kiezels en er aan de onderkant een paar keer in prikken met een schroevendraaier. Aan de bovenkant een paar inkepingen maken met een mes en daar het pootgoed in stoppen. Water geven en wachten.
Sowieso wel handig om ook in de volle grond in een net te poten, want anders heb je volgend jaar aardappelen door je hele moestuin. Als je die plastic zak stilistisch niet zo verantwoord vindt, neem je een grote pot die goed afwatert.
Voor leuk aardappelpootgoed wil ik jullie weer verwijzen naar Vreeken. Wat dacht je van een combinatiepakket ‘bijzondere rasjes om mee te experimenteren’. Klinkt heerlijk toch?
Voor simpele rassen heb ik een klassieker: gratin dauphinois. Adriaan Jaeggi heeft ooit eens geschreven gratin is seks en daar kan ik het van harte mee eens zijn. Vanavond nog maken en je snapt waarom.
1 kilo aardappelen, in dunne plakjes gesneden, goed afgespoeld en drooggedept
halve liter slagroom
1 teen knoflook
100 gr roomboter
zout en veel peper
Beboter een lage ovenschaal, snipper de knoflook op de bodem en leg er dakpansgewijs een laag aardappelschijfjes op, en zout en veel peper. Ga zo laag voor laag door tot je ongeveer een centimeter onder de rand bent. Giet de slagroom erbij tot de bovenste laag net NIET onder staat. Beetje schudden, zodat de room zich goed verspreidt. Peper on top en ongeveer drie kwartier, ligt een beetje aan de aardappelsoort, in de oven op 175 graden. Klaar als de vork er makkelijk in glijdt. De gratin moet bovenop knapperig zijn, maar kleverig van binnen.
Sinette Hesselink