In de straten van Amsterdam verschijnen steeds meer ‘buurtbiebs’. In Oost stond één van de eerste van de stad.
Op de hoek van de Archimedesstraat en de Newtonstraat staat de kast van Angeles Dekker (58). Vijf jaar geleden zette zij houten groente- en fruitkistjes buiten met boeken erin. “Ik had die kastjes al vaker in de stad zien staan, en dan dacht ik: o, wat leuk! Maar ik heb altijd boven een nachtcafé gewoond en mijn plantjes werden vernield. Toen het café sloot, kon ik er eindelijk wat neerzetten. Ik heb op Facebook en Nextdoor een oproep geplaatst met de vraag of mensen boeken wilden doneren. Overal in de buurt mocht ik ze komen ophalen.”
De kast wordt goed bezocht. “Als ik ’s morgens naar mijn werk ga, staan er vaak al mensen,” vertelt Angeles. Ze vindt vooral het sociale aspect leuk. “Er ontstaan gesprekjes, ook onderling.”
Soms haalt Angeles er iets uit wat ze er niet in vindt passen. “Laatst had iemand er een hele encyclopedie uit het jaar kruik in gezet, ook nog beschimmeld. Of een verroeste strijkbout. Ik wil het wel netjes houden, anders nodigt het uit tot vandalisme.”
Het gebeurt af en toe dat de kast helemaal leeg is, maar hij vult zich dan snel weer. “Drie dagen geleden was hij helemaal leeg. Toen ik terugkwam met de hond was-ie opeens weer vol!”
Het initiatief voor de boekenkast op de Weesperzijde kwam zo’n vijf jaar geleden van schrijfster Renate Dorrestein, die in 2018 overleed. “Ze had het idee in Schotland opgepikt,” vertelt haar partner Maarten de Boer (68). “Wij waren toen één van de eerste in Amsterdam. Nu zie je ze heel veel. Het is een fenomeen dat past bij de deeleconomie. Niemand gooit graag boeken weg.”
De boeken rouleren snel, volgens Maarten. Elke 24 uur wisselen ze allemaal. “Ook boeken waarvan je denkt, wie wil die nou lezen? Laatst zag ik een boek over Windows 1990 – zelfs dat was een dag later weg!” Ook van buiten de buurt komen mensen met de auto of met de scooter dozen brengen, vertelt Maarten. Hij denkt dat er zo’n honderd bezoekers per dag langskomen. “Er staan vaak rijen, dan wachten er bijvoorbeeld drie personen. Zelfs ’s nachts en ’s avonds staan er mensen met een zaklamp boeken uit te zoeken.”
Regels zijn er niet, de kast reguleert zichzelf. Maarten: “Je mag alle honderd boeken meenemen, hij is toch zo weer gevuld.” Heel af en toe haalt Maarten er iets ongepasts uit, zoals een tijdje geleden, een servies of bijvoorbeeld plastic speelgoed. “Het moet wel een boekenbank blijven.”
Buurtbiebs in Oost
Transvaalstraat 92
Hoek Wakkerstraat / Middenweg
Hoek Zaaiersweg / Egstraat
Zaaiersweg 61
Veeteeltstraat 61
Nicolaas de Roeverstraat 1 (‘Flips bieb’)