De bever heeft een paar maanden geleden officieel voet aan wal gezet op Amsterdams grondgebied, vanuit Muiden. Ecoloog Atze van der Goot (28) legde het dier op beeld vast met zijn wildcamera. Mooi nieuws voor de ecologie, maar de bever kan ook gevaarlijke schade aanrichten.
In één nacht kan de bever een hol van acht meter diep graven. Elders in het land brachten bevers al risicovolle schade toe aan infrastructuur. Zo werd in 2021 het treinverkeer tussen Assen en Groningen stilgelegd nadat een bever een gang onder het spoor had gegraven. In Limburg werden tachtig bevers afgeschoten vanwege de grote schade die ze veroorzaakten.
In Amsterdam bestaat het risico dat het dier zorgt voor instorting van dijken en kades. Ecoloog Atze van der Goot: “Vooral hier in de polders hebben wij mensen alles naar onze hand gezet: wij bepalen waar water mag komen en waar niet. Bevers worden ook wel ‘ecosysteem-ingenieurs’ genoemd. Met hun dammen kunnen ze het waterpeil beïnvloeden. In Nederland ligt geen plan klaar voor de komst van de bever, ook in Amsterdam niet. We lopen achter de feiten aan.”
In 1826 stierf de bever in Nederland uit. In 1988 werd hij opnieuw uitgezet in natuurgebieden. De bevers verspreidden zich over het land en namen de laatste jaren explosief toe. Atze denkt dat er bij de herintroductie geen rekening mee is gehouden dat de bever ook stedelijk gebied zou kunnen bereiken. “Voor de herintroductie werd er nog op bevers gejaagd. Tegenwoordig is het een beschermde diersoort, die dus niet bejaagd mag worden. Alleen in geval van grote veiligheidsrisico’s kan een ontheffing worden verkregen.”
Om de kans te verkleinen dat bevers zich vestigen in risicogebieden, kan het volgens Atze helpen om artificiële burchten aan te leggen en ze daarmee een alternatief te bieden. Ook worden in Nederland op bepaalde plekken al damwanden verstevigd. In Amsterdam gebeurt dit nog niet.
De komst van de bever brengt ook positieve ontwikkelingen mee. Atze: “Daar waar bevers zijn geweest, neemt de biodiversiteit toe. In droge zomers zorgen ze met hun dammen voor moerasjes waar andere dieren drinkwater vinden en zich kunnen voortplanten. Mocht hun burcht onder water komen, dan laten ze het water weer doorstromen door een gat in de dam te maken. In het licht van de klimaatverandering is hun werk in natuurlijke gebieden ideaal.”
Bevers maken een burcht door in een oever een schuin oplopende gang te graven naar boven toe, naar buiten. Die gang bedekken ze met een laag takken. Dankzij de ingang onder water zijn ze in de burcht veilig voor vijanden. Bij gevaar vlucht een bever snel het water in. Bevers eten (zachte) bomen, twijgjes, takken en rietstengels.
Beelden: Atze van der Goot, Koen Wonders en Stijn Nollen
Bever in Amsterdam: In één nacht een hol van acht meter diep
