De oergezellige sfeer op de Jaap Edenbaan dreigt te verdwijnen. Topschaatsster Annette Gerritsen is een van prominenten die daartegen protesteert. “Als het donker is en de lichtjes branden is er bijna geen mooiere plek om te zijn.”
De Jaap Edenbaan. Alleen al bij het horen van die naam droomt Annette Gerritsen een beetje weg. Hoeveel voetstappen heeft ze er niet gezet? En hoeveel koppen chocolademelk met slagroom heeft ze er al niet gedronken? Logisch dat de dreigende sluiting van het beroemde café-restaurant de Skeeve Skaes, aan de rand van de ijsbaan, haar aan het hart gaat.
Gerritsen geldt als een van de beste sprinters van Nederland, al ging dit seizoen in rook op door de ziekte van Pfeiffer. Maar wie herinnert zich niet haar zilveren race tijdens de Olympische Spelen van Salt Lake City, drie jaar terug? Nadat ze was gevallen op de 500 meter nam ze ongenadig revanche op de 1000 meter. Slechts tweehonderdste van een seconde kwam ze tekort voor het goud.
De basis voor die successen legde de 27-jarige Ilpendamse op de beroemde Jaap Edenbaan aan de Radioweg in de Watergraafsmeer. “Mijn moeder schaatste er wedstrijden en wij gingen dan mee,” vertelt ze. “Samen met mijn broer en zus werd ik dan naar het krabbelbaantje gestuurd. Zo heb ik leren schaatsen.”
Als sprintster van Team Activia is Gerritsen in de winter vooral in Heerenveen te vinden. Maar hoe mooi de overdekte hal in Friesland ook is, hij kan volgens haar niet tippen aan de sfeer op de ‘open’ Jaap Edenbaan. “Het is de eerste kunstijsbaan van Nederland. Je voelt als het ware de nostalgie als je er aan het schaatsen bent,” zegt ze met gevoel voor historie.
En dan is er nog die haast magische ambiance, die jaarlijks gemiddeld zo’n 500.000 mensen trekt. “Als het donker is en de lichtjes branden, dan is er bijna geen mooiere plek om te zijn. Dat is heel bijzonder en moet je laten zoals het is, vind ik.”
Gerritsen doelt daarmee op de plannen van de directie van de Jaap Edenbaan om de schaatslessen te gaan aanbesteden en de horeca in eigen beheer te nemen, om zo minder afhankelijk te worden van gemeentelijke subsidies. Op zich begrijpelijk, vindt de sprintster. Maar ze vreest dat de gezelligheid verdwijnt.
“Gemeente en directie moeten soms zakelijk denken. Maar sommige dingen zijn niet in geld uit te drukken. Het café is een belangrijke ontmoetingsplek voor veel Amsterdammers, en ook een monument in de schaatswereld. Het zorgt voor een unieke sfeer rond de baan. Dat mag niet verdwijnen.”
Om haar woorden te onderstrepen was Gerritsen een paar weken geleden op de Jaap Eden om actie te voeren. Ze ondertekende een petitie en hield, voorafgaand aan een marathon, een spandoek omhoog. ‘Bevries de plannen, ontdooi de samenwerking’ stond erop. De schaatsster kreeg bijval van onder meer Erik Hulzebosch. Ook de marathonschaatsers uit de Topdivisie waren bereid de ronde voorafgaand aan hun marathon te rijden achter het spandoek.
Behalve het schaatscafé staat ook het voortbestaan van schaatsschool Duosport op de tocht. Maar het is vooral de dreigende sluiting van de Skeeve Skaes, bekend om zijn nostalgische inrichting met duizenden antieke schaatsen, die haar verontrust. “Het zit er elke avond vol en dat is niet voor niets. De stamppot rode bieten is de lekkerste die er is. Daar zit appel met kaneel in, heerlijk. Alleen al daarom mag de Skeeve Skaes nooit verdwijnen.”
De protesten hebben er in elk geval toe geleid dat wethouder Van der Burg (Sport en Recreatie) het bestuur van de Jaap Edenbaan heeft verzocht om weer schaatsschool Duosport in gesprek te gaan. Drie prominente bezoekers van de baan (oud-schaatskampioen Kees Verkerk, ondernemer Willem van der Schoot en oud-vicepremier Wouter Bos) hebben aangeboden om als tussenpersoon te fungeren.
Door Iwan Tol
Bestuur Jaap Edenbaan: ‘Inkomsten verhogen’
“Voor de continuïteit van de ijsbaan en het schaatsen in Amsterdam is het absoluut noodzakelijk dat we onze inkomsten verhogen,” zegt een woordvoerder van het bestuur. “De ijsbaan is ondergebracht in een stichting. Alles wat er verdiend wordt komt ten goede aan de faciliteiten voor schaatsers. De baan ontvangt van de gemeente Amsterdam ook jaarlijks subsidie, die nu omlaag gebracht wordt. Daarom is de directie van de baan genoodzaakt de nodige maatregelen te treffen. Nadat al sterk in de kosten is gesneden, moeten nu de inkomsten verhoogd. Dat willen we niet via het kaartje van de schaatser, maar via de pachtinkomsten genereren. De stichting Jaap Eden heeft jarenlang gesproken met de pachters om te komen tot een oplossing. Er heeft zelfs mediation plaatsgevonden onder leiding van een gerenommeerde mediator. Helaas zijn we er niet uitgekomen en hebben we noch de samenwerking, noch de bijdragen van de pachters kunnen verhogen. Wij betreuren dit, want voor de continuïteit van de ijsbaan en het schaatsen in Amsterdam is dit noodzaak.”