Sommige gebouwen die ik als architectuurcriticus voor de Brug beschrijf, volg ik al tijdens de bouw. Ongeduldig zie ik maand na maand toe hoe een bouwwerk zich ontwikkelt. Triggerhappy sla ik toe zodra de eerste bewoners hun gordijntjes opgehangen hebben. Andere gebouwen bewaar ik. Ik weet dat ik ooit over ze zal schrijven, maar ik hou ze achter de hand tot het juiste moment zich aandient.
Met het A-huis heb ik te lang gewacht. De architect, Carl Voorhaar, blijkt in november 2018 te zijn overleden. Hij zal het helaas moeten doen met een postuum eerbetoon. Over de architect is online weinig te vinden. Geboren in 1950, kantoorhoudend in Hengelo. Alleen over het A-Huis op Steigereiland heb ik een tekst en foto’s gevonden. Waar de naam, oorspronkelijk A-Haus op zijn Duits, vandaan komt is niet te achterhalen. Ik vermoed dat het te maken heeft met een in Duitsland bekende bouwtechniek voor gevels in geprefabriceerde betonnen gevelplaten.
Het meest opvallende aan het A-Huis zijn namelijk de robuuste betonnen gevelplaten. De plaatverdeling máákt dit huis. Het is moeilijk uit te leggen, maar het resultaat bewijst het. Als deze gevel in een egaal, naadloos, betonnen oppervlak gemaakt was, dan zou het een ander huis zijn. De architect speelt met verschillende lagenmaten en plaatmaten. Vaak maakt hij een raam in de maat van een plaat, maar hij is ook bereid om eigenzinnige raampjes te maken buiten het stramien. Het glas zit, ogenschijnlijk kozijnloos, in het vlak van de gevel gemonteerd.
Mijn favoriet is een L-vormig raam in een van de zijgevels. Briljant! De dakranden aan de zijkant en de achterkant zijn gekarteld, misschien een verwijzing naar de kantelen van een burcht. In combinatie met het vele glas aan de achtergevel is het juist géén burcht. De kantelen zie ik als een postmoderne kwinkslag, terwijl de voorkant een puur functionele Bauhaus-stijl laat zien.
De architect durft te spelen met de elementen die hij ter beschikking heeft. Het materiaalgebruik en de specifieke detaillering houden alles bij elkaar. Aan de straat leidt een monumentale trap naar de voordeur op de eerste verdieping. Achter de voordeur is een smalle,10 meter hoge hal, waar het zonlicht vanaf de tuinzijde naar binnen valt. Binnengekomen blijkt het gevelpatroon terug te komen in de blankhouten binnendeuren. Ik ben onder de indruk. Voor het eerst, in deze column, vijf sterren voor een ontwerp.
Reacties s.v.p. naar jved@dorensarchitects.nl
Meer Jan geeft Sterren.