Met tientallen zijn ze naar de Passagiersterminal aan de Piet Heinkade gekomen, een mengelmoes van diehards Extinction Rebellion en enthousiaste buurtbewoners. Een vrolijk gezelschap dat er duidelijk zin in heeft op deze koude decemberavond. Buurtbewoner Karin: “Ik zie die cruiseschepen vanuit mijn huis, ze steken boven alles uit. Dan hebben we het nog niet over de vuile lucht, die bak fijnstof en het vuile water dat we er gratis bij krijgen. Het past gewoon niet in Amsterdam. Die schepen moeten weg.”
Ook vanavond vaart er weer een zeecruiseschip de stad in. Bewoners aan de Piet Heinkade en Java-eiland worden getrakteerd op de Ventura, 289 meter lang, capaciteit 3078 passagiers, 1205 bemanningsleden. De kolos komt uit Southampton voor een kort bezoek. De Britten komen zich twee nachten vermaken, horen we van de actievoerders.
Er is genoeg te doen bij PTA. Het Amsterdams Klimaatkoor bezingt close harmony de bedreiging van onze aardbol. Er is een pop-up tattooshop, waar actievoerder Ollie gratis tattoos op de armen van sympathisanten plakt. Bij het fietsstoplicht schuin voor de Terminal staan XR-activisten te flyeren. Een perfecte locatie, in de spits komt daar een complete volksverhuizing langs, al die Amsterdammers die van het Centrum naar Oost fietsen en vice versa.
Actievoeren bij XR is niet alleen voorbehouden aan milieubewuste Gen-Z’ers. Er zijn opvallend veel activisten 50 plus, uit heel Nederland. We spreken actievoerders uit de Zaanstreek, het Gooi, Amersfoort, en zelfs Breda. Karel is sinds vijf jaar actief binnen XR. “Er worden nog steeds fossiele subsidies uitgedeeld aan bedrijven, en ondertussen varen die drijvende flatgebouwen hier de stad in met hun vervuiling en overlast,” vertelt hij. “Die luxe kunnen we ons als maatschappij niet meer veroorloven.”
Actievoerder Roos demonstreerde in de jaren 80 al tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika, en neemt het veertig jaar later op tegen de cruisevaart in de stad. “Vandaag vangen we een vette vis,” vertelt ze. “De Ventura scoort een F voor luchtverontreiniging, watervervuiling en rioolhuishouding, slechter kan niet. De meeste mensen weten niet dat cruisereizen de meest vervuilende vorm van vakantie vieren zijn. De CO2- uitstoot van een cruiseschip staat gelijk aan de vervuiling van 12.000 rijdende auto’s. Ze varen op stookolie, een soort drab, vol zware metalen en giftige stoffen. In de havens stoken ze meestal op diesel om de elektriciteit aan boord te krijgen. Amsterdam heeft inmiddels wel walstroom aan de kade. Maar lang niet alle zeeschepen zijn daar aan toe. Dus de generatoren blijven hier nog wel even draaien.”
‘In 1970 had je wereldwijd 21 cruiseschepen, nu zijn dat er 500,” doceert Roos. “De vloot is de afgelopen 20 jaar verdubbeld. En de schepen worden almaar groter. De Ventura heeft 3000 passagiers, de volgende generatie tikt de 6000 aan. Het ene schip heeft een kartbaan, bij een ander kun je skiën in het golfzwembad. En zo’n schip vervuilt niet alleen de stad, maar ook het zeewater. Vast afval, zoals plastic, moeten ze aan wal aanbrengen, maar er is zo weinig controle, ik vraag me af of dit echt gebeurt.”
Het is niet de eerste keer dat XR hier tegen de cruisevaart demonstreert. Eerder blokkeerden ze de sluizen in IJmuiden en stopten ze op het IJ een cruiser af met kajaks. Roos: “We hopen dat die cruisevaarders eindelijk het licht zien en de stad gaan mijden. Dat scheelt ze weer een bak herrie. En als ze naar Rotterdam gaan verplaatsen, daar demonstreren we ook.”
Pas tegen tienen in de avond, met een vertraging van vier uur, komt de Ventura de stad binnenvaren. De lichtgevende reus kan niet in een keer aanmeren, en moet eerst nog keren voor Java-eiland. Buurtbewoner Bart stapt tevreden op zijn fiets: “Amsterdam wil geen dronken Britten meer die op de Wallen lopen te rellen. Die cruiseschepen brengen alleen maar viezigheid naar onze stad. Dat kunnen wij heel goed missen.”
Door Peter de Jong
Lees ook: ‘Walstroom. PTA zou uit het centrum verdwijnen maar extreem vervuilende cruiseschepen blijven subsidie krijgen’
