“Amsterdam heeft alles gedaan om de mogelijke milieu-effecten van IJburg fase 2 op te vangen. Buitengewoon zorgvuldig, en gesteund door een team van ecologen.” Aan het woord is Igor Roovers, directeur van Projectbureau IJburg, die half april tijdens de hoorzitting bij de Raad van State het standpunt van Amsterdam mocht toelichten. “Na de eerste afwijzing van zes jaar geleden ligt er nu een verstandig plan dat aan alle eerdergenoemde bezwaren tegemoet komt. Het plan is op alle bestuurlijke niveau’s goedgekeurd, inclusief de vergunning die de provincie ons verleende in het kader van de Natuurbeschermingswet. De nu geuite bezwaren wijken niet veel af van wat er bij het eerste plan is ingebracht. Wij zien vol vertrouwen het oordeel van de Raad van State tegemoet.”
Nadat het nieuwe bestemmingsplan door de gemeenteraad van Amsterdam was goedgekeurd kon eind vorig jaar met het proefproject landwinning worden gestart. Voordat het zover was heeft Amsterdam een groot aantal maatregelen genomen om natuur en milieu te sparen en om de verdere ontwikkeling van de natuur te bevorderen. Roovers noemt het aanleggen van mosselbanken en het ontwikkelen van een nieuw natuurgebied als de Hoeckelingsdam, in het IJmeer iets ten noorden van Durgerdam. Er zijn plannen om samen met Muiden en Diemen ook de Zuidelijke IJmeerkust als natuurgebied te ontwikkelen. Roovers: “Je kunt zeggen dat dankzij al die maatregelen die het gevolg zijn van de komst van IJburg, de natuurwaarde van het IJmeer en omgeving vergeleken bij de situatie van laten we zeggen 10 jaar geleden juist enorm is toegenomen.”
Amsterdam gaat volgens Roovers juist buitengewoon zorgvuldig om met alle eisen van natuur en milieu. Daar hoort ook milieubewust bouwen bij. Roovers: “IJburg fase 1 was qua duurzaam bouwen zijn tijd al vooruit. De gehanteerde isolatienormen waren hoger dan wettelijk vereist, de CO2-uitstoot werd beperkt door de aanleg van stadsverwarming. Ook fase 2 zal wat duurzaamheid betreft weer voorop lopen. Met energieneutrale woningen, een intern waterbeheersysteem en ecologisch ingerichte oevers.”
Behalve wat betreft hun bezwaren op gebied van natuur- en milieu hebben Durgerdam en de beide andere partijen de Raad van State laten weten dat IJburg 2 ‘niet nodig’ is, omdat er aan de huizen geen behoefte zou zijn. Roovers: “Amsterdam is een van de meest dynamische onderdelen van de Metropoolregio Amsterdam*. Ook Provincie en Rijk zijn ervan overtuigd dat Amsterdam een groeigemeente is en blijft, zeker op de middellange termijn. Daar doet de economische dip van dit moment niets aan af.” Ook het argument van de bezwaarmakende partijen, dat IJburg 2 voor de gemeente onbetaalbaar wordt, is volgens Roovers uit de lucht gegrepen. Het project is volgens hem financiëel gezond onderbouwd.
Zijn eisers wellicht bang voor precedentwerking, dat er na fase 2 in het IJmeer nog meer bebouwing volgt? Roovers: “Als fase 2 gereed is, is het met het bouwen voor wat betreft de gemeente Amsterdam in het IJmeer gedaan. De focus wordt dan verlegd naar het Westelijk Havengebied, waar weer heel anders zal worden gebouwd. Zo krijgt Amsterdam de gewenste diversiteit en kwalitatieve variatie in het leefklimaat.”
En hoe zit het nu met de voortgang van fase2? Roovers: “Op dit moment wordt een proef uitgevoerd met een aangepaste methode van landwinning. Het rapport van deze proef wordt na de zomer verwacht.” Daarna zal de gemeenteraad van Amsterdam worden gevraagd het groene licht te geven voor de aanleg van de eerste 45 hectare van het Middeneiland. Roovers: “Dan is het 2011. Voordat de eerste paal de grond in kan is het algauw drie jaar verder. Maar eerst nog even uitzien naar de uitspraak van de Raad van State.” Ondertussen gaat de proef met landwinning ongehinderd door.
*In 2003 hebben de gemeenten in de noordvleugel van de Randstad vastgesteld dat hier tot 2020 150.000 woningen moeten worden gebouwd. Hiervan moeten 118.000 woningen verrijzen In de as Haarlemmermeer-Amsterdam-Almere , waarvan (onder andere) 10.000 op de Zuidas, 16.000 in de Zuidoostlob, 9200 in IJburg, en 40.000 in Almere.