Jaren geleden, tijdens een wandeltocht door de Ligurische heuvels in Italië, viel mijn oog op een vervallen bordje Museo Etnografico. Nieuwsgierig stapte ik het kleine, steengestapelde gebouwtje in en werd overweldigd door de enorme hoeveelheid agrarische objecten. Een gebogen, oude man vertelde honderduit over de spullen. Ik werd betoverd door de verhalen van de man en was even één geworden met het boerenland. Nadien ben ik altijd naar dit soort bijzondere plekjes blijven zoeken.
Tot mijn grote genoegen kwam ik erachter dat we hier al enige tijd zo’n plek hebben. Ietwat verscholen achter de Jaap Edenbaan, op het terrein van Sportparkbeheer Radioweg, zit het Watergraafsmeermuseum. De portiersruimte van het kantoor is volgestouwd met een variëteit aan objecten, letterlijk tot aan het plafond toe. Overal staan, liggen of hangen foto’s, posters, prenten, plattegronden, bodemvondsten, ansichtkaarten, fietsplaatjes, gereedschap, penningen, sjaaltjes en noem maar op.
Jo Haen van Stichting Vrienden van Watergraafsmeer geeft graag een rondleiding. Ze vertelt over de verdwenen industrie op De Omval en de geschiedenis van de vele voetbalclubs. Voetbal was vanuit Engeland komen overwaaien, en wegens ruimtegebrek toog iedereen naar de weilanden van Watergraafsmeer. Ik hoor over de prachtige buitenhuizen die hier hebben gestaan en leer dat Ajax in 1907 niet in Stadion De Meer is begonnen, maar in Het Houten Stadion op de plek waar nu ongeveer het Christiaan Huygensplein ligt. Café Frankendael werd gebruikt als kleedkamer.
Haen weet het prachtig te vertellen. In mijn verbeelding zie ik de dampende spelers, vermoeid en besmeurd met modder het café binnensloffen. Bij werkelijk elk object heeft Haen een verhaal; stof voor uren luisterplezier. “De geschiedenis van Watergraafsmeer moet behouden blijven,” zegt ze. “Het is ooit opgeslokt door Amsterdam, maar het heeft een eigen identiteit behouden. Ik hou van de nostalgie van ons cultureel erfgoed. Ik draag dat graag uit aan anderen.”
Het Watergraafsmeermuseum is een heerlijk klein museum met grote verhalen over de buurt. Ik hoop dat veel toevallige voorbijgangers het bordje van het museum zullen zien en hun nieuwsgierigheid niet kunnen bedwingen. Wellicht zit daar nog eens een verdwaalde Italiaan tussen.
Het museum is zaterdags geopend van 11.00 tot 15.00 uur en te bezoeken op afspraak via vriendenvanwatergraafsmeer@gmail.com.
Watergraafsmeermuseum vertelt over geschiedenis van de buurt
