Gemeente en woningcorporaties zeggen armoedeconcentratie en tweedeling te willen bestrijden. Ondertussen bouwen ze gestaag aan een gesegregeerd Amsterdam.
In mijn vorige column schreef ik dat in nieuwbouwwijk Amstelkwartier in Oost de regels aan de laars worden gelapt. Er komen veel minder sociale huurwoningen dan de veertig procent die het gemeentebeleid voorschrijft. De buurten in het Amstelkwartier – Omval, Overamstel, Bajesbuurt en Weespertrekvaart – halen in die sector tot nu toe ongeveer vier procent. Een boze villabewoner mailde me. Of ik wist dat tien jaar geleden, in de naweeën van de kredietcrisis, níémander wilde wonen? Z’n buurtgenoot stelde dat het met de nieuwbouw aan de Zuidas, op Oostenburg en Cruquiuseiland en in de Houthaven nog erger gesteld was – waarom nam ik dié wijken niet op de korrel?
Tweedeling
Dat laatste is voor mij geen tegenwerping – eerder andersom. Mijn punt is dat Amsterdam rijke en arme stadsdelen heeft gecreëerd. Rijk: Centrum, Zuid, West en Oost. Arm: Zuidoost, Noord en Nieuw-West. Mijn vervolgpunt is dat we dat we die scherpe tegenstelling tussen arme en rijke stadsdelen momenteel vergroten. De tweedeling neemt alleen maar toe. Als puntje bij het heipaaltje komt, wordt dure grond bestemd voor koopwoningen en vrije sector. Goedkope grond krijgt het gros van de nieuwe sociale huurwoningen. Met de onderliggende gemeentelijke grondpolitiek ga ik u niet lastigvallen.
Waterlandplein
Laten we de proef eens op de som nemen. De Waterlandpleinbuurt in Noord is al decennia een achterstandswijk. Afgelopen vijftien jaar is er fors ingegrepen. Er werd grootschalig gesloopt en nieuwbouw gepleegd. Ondanks alle aandacht blijft de problematiek er groot. Nog altijd is meer dan de helft (51 procent) van de woningen er sociale huur. Van de ruim veertienduizend bewoners is nog geen derde hoogopgeleid – in Amstelkwartier is dat ongeveer twee derde. Het gemiddelde inkomen is minder dan de helft van dat in het Amstelkwartier. Dat komt doordat bij het toewijzen van sociale huur steeds meer gefocust wordt op de laagste inkomens en op mensen met complexe problematiek. Rond het Waterlandplein kampen jongeren met drugs en criminaliteit, de buurt werd recentelijk geplaagd door woningexplosies en kogelgaten in winkelruiten. Door de overconcentratie problematische huishoudens groeien kinderen uit kwetsbare gezinnen er in een onveilige sfeer op. Over kansenongelijkheid gesproken.
Maximumpercentage sociale huur
Aan het Waterlandplein staan nog enkele grote bouwprojecten op stapel. Naast het omvangrijke project Noordkaap – waar het Leger des Heils woonruimte voor hulpbehoevende stedelingen heeft – vergunt de gemeente binnenkort ook het grootschalige complex Zuidkaap. Van de 452 appartementen zijn er 240 sociale huur en de rest middenhuur. 53 procent van die nieuwbouw is bestemd voor de armsten. Zo vervalt een kwetsbare buurt van kwaad tot erger. Waarom heeft niemand in de gemeenteraad het ooit over een maximumpercentage binnen een stadsdeel met een groot aandeel sociale huur?
De cynische werkelijkheid van Amsterdam is dat we segregatie van arm en rijk helemaal niet wíllen oplossen. Sociale woningen bouwen we graag in de Waterlandpleinbuurt (of ergens in Nieuw-West of Zuidoost), dan hoeven ze niet in het Amstelkwartier of aan de Zuidas. Laten we extra luid roepen dat we segregatie bestrijden. Ondertussen groeien kansrijke kinderen in rijke wijken veilig op. We schalen het Waterlandplein gewoon op van 51 naar 53 procent sociale huur.
Foto: Vanwege explosies en kogelgaten dichtgetimmerde winkelpanden bij Winkelcentrum Waterlandplein.
Probleembuurt ontstaat door rijke wijk: ‘De cynische werkelijkheid is dat we segregatie van arm en rijk helemaal niet wíllen oplossen’
