Aardappelschillen, het restje rijst, klokhuizen, uitgebloeide bloemen, de broccolistronken die niemand lust, koffieprut, het gaat allemaal in de grijze zak, in de afvalcontainer, naar de vuilstort en in de verbrandingsoven. Maar voor zesduizend huishoudens in Oost is dit sinds kort voorbij. Zij kregen onlangs een eigen rolcontainer voor hun groente- fruit- etensresten/tuinafval (gfe/t). De inhoud hiervan gaat niet naar de vuilstort maar naar de “groenfabriek” waar er biogas en mest van wordt gemaakt.
Het besluit om rolcontainers neer te zetten is eind april door het stadsdeelbestuur genomen. Dat was niet geheel vrijwillig, want sinds begin dit jaar zijn gemeenten wettelijk verplicht om het hun burgers mogelijk te maken afval gescheiden weg te gooien. Die zesduizend huishoudens in Oost zijn nog maar een beginnetje. Uiteindelijk moeten er in heel Amsterdam zo’n 65.000 rolcontainers komen.
Daarnaast komen er gemeentebreed nog zo’n vierduizend verzamelcontainers voor gfe/t-afval bij. Zulke containers staan in Oost al op IJburg en Java-eiland. Vanaf volgend jaar worden ze in de rest van Oost op – of eigenlijk in – de straat geplaatst. Deze containers zijn voor de 70.000 huishoudens in Oost die nu geen eigen groenbak hebben gekregen.
Per dag gooien de bewoners van Oost tegen de 35.000 kilo gfe/t-afval weg. Tot voor kort dus (op een paar duizend kilo na) ongescheiden, oftewel in de grijze zak. Op de ranglijst van gemeenten staat Amsterdam stijf onderaan als het om kilo’s gescheiden afval gaat. Maar daar moet het offensief met rol- en verzamelcontainers een einde aan gaan maken. Het is de bedoeling dat over zes jaar minstens driekwart van alle Amsterdamse huishoudens – ruim 60.000 huishoudens in Oost – hun gfe/t-afval gescheiden kunnen weggooien.
Kunnen. Of ze het ook gaan doen is een andere zaak. De directie Communicatie van de gemeente heeft begin dit jaar onderzocht hoe groot de bereidheid is onder Amsterdammers om hun schillen en klokhuizen in een aparte bak te gooien – en vooral ook hoe de Amsterdammer aangespoord kan worden meer en beter afval te scheiden. De uitkomsten laten zien dat er werk aan de winkel is, want een op de drie Amsterdammers ziet op tegen afval scheiden, minder dan de helft zegt gfe/t-afval scheiden makkelijk te vinden en een derde zegt er tegenop te zien, ook vanwege de vrees voor stank en vliegjes.
Om bewoners over de drempel te helpen zou een verzamelbakje voor de klokhuizen en visgraten kunnen helpen, aldus het onderzoek. De zesduizend huishoudens in Oost met een eigen rolcontainer hebben onlangs een brief gekregen met de boodschap dat ze gratis een verzamelbakje voor in de keuken kunnen ophalen.
Deze brief volgde op de brief eerder in mei waarin de komst van de rolcontainer werd aangekondigd. In deze brief werd ook aangegeven dat bewoners die denken dat zij ten onrechte een rolcontainer krijgen – omdat zij geen tuin of achterom hebben – zich bij de gemeente kunnen melden. Veel bewoners uit Oost hebben deze gelegenheid aangegrepen. Niet om te melden dat ze geen tuin of achterom hebben maar om “allerlei verschillende onderwerpen” bij de gemeente aan te snijden. Welke onderwerpen dat zijn is niet duidelijk.
‘Het ziet er niet uit’
Op de vraag wat zij van de vers afgeleverde rolcontainer in haar tuin vindt, antwoordt een bewoner op Rieteiland, IJburg: “Ik had bezwaar aangetekend tegen de bakken. Heb daar ook netjes een bevestiging van ontvangen van de gemeente, maar de container toch gekregen. Voor ons hoeven ze niet, het ziet er niet uit en voegt niks toe. Het veroorzaakt stank, je krijgt ongedierte en je moet dat ding ook nog eens buiten zetten en weer ophalen.”
Verderop in de straat zegt iemand: “Ik wilde hem eigenlijk helemaal niet hebben, maar heb van de week mijn tuin op orde gemaakt en het snoeiafval in die rolcontainer gestopt, die zit nu tjokvol. Daar ga ik hem voor gebruiken, toch wel handig. Voor etensresten (die ik minimaal heb) gebruik ik de bak zeker niet. Ik maak mij wel zorgen om die tientallen bakken die voor de deuren staan. Ik hoop dan maar dat iedereen die weer netjes weghaalt.”