Als je van Sporenburg het pontje neemt naar Zeeburgereiland en vervolgens rechts de dijk op loopt, verandert alles. Plotseling sta je in een groene oase. Maar alles moet weg. Hier in de nieuwe woonwijk Baaibuurt-West komen straks 1800 woningen.
“Niemand zorgt voor ons.” Elya Salié, bewoonster van een verbouwde woonwagen op het stukje wildernis waar straks Baaibuurt-West gepland staat, klinkt verbitterd. Zeker, ze weet dat zij en haar gezin eind van het jaar weg moeten, het tijdelijke huurcontract (2014–2024) met de gemeente Amsterdam loopt dan af. Alleen: de manier waarop het gaat, dat vindt ze onverdraaglijk. “De gemeente correspondeert alleen schriftelijk, stuurt ons dwangsommen die we moeten betalen als we niet op tijd weg zijn. Er is nog nooit iemand bij ons op bezoek geweest. Nog nooit heeft een gemeenteambtenaar tegen ons gezegd: ‘Wat akelig dat jullie na zoveel jaar moeten verhuizen, maar we gaan vervangende woonruimte regelen. We zorgen ervoor dat jullie kinderen op dezelfde school kunnen blijven. We gaan het goed organiseren’.”
Elya weet dus niet waar zij eind van dit jaar naartoe moet. Zicht op een vervangende woning is er niet. Niet voor haar, niet voor haar buren, een gezin met drie jongens, niet voor de meeste andere bewoners van deze groene rafelrand. “Straks staan we op straat. Terwijl we gewone Amsterdammers zijn. We betalen onze vaste lasten, we hebben een baan, onze kinderen gaan naar school. Waarom behandel je ons anders dan andere Amsterdammers?”
Vuist op tafel
Omdat Elya zich oneerlijk behandeld voelt, schakelde ze de gemeentelijke ombudsvrouw in. “Zij is wél bij ons langsgekomen, samen met de kinderombudsvrouw, omdat er belangen van kinderen in het geding zijn. De ombudsvrouw constateerde dat de gemeente niet netjes met ons omgaat. De stad dendert door, maar houdt geen rekening met bewonersbelangen. Pas nadat ik de ombudsvrouw had ingeschakeld, belde een omgevingsmanager om ons te helpen. Zo werkt het blijkbaar. Je moet eerst met je vuist op tafel slaan voordat de gemeente naar je luistert. Ik vind dat schokkend.”
Ze is géén slachtoffer, benadrukt Elya. Ze is dankbaar dat ze jaren heeft kunnen wonen in een groen paradijs, met bloeiende fruit- en seringenbomen, oude populieren, en het mooiste Boeddhabeeld van de stad in haar achtertuin, van kunstenaar Theo Niermeijer die hier ooit zijn atelier had. “Dat gaat me nog het meest aan het hart. Wij moeten hier weg, maar laten we het groen behouden alsjeblieft. Volgens de gemeentelijke plannen komt hier straks een groenstrook. Een groenstrook? Kijk eens naar buiten. Eerst sloop je het allermooiste groen, om er vervolgens een groenstrook aan te leggen. Hoe verzin je het?”
Baaibuurt Collectief
De toekomstige Baaibuurt voorafgaand aan de bebouwing ophogen met zeven meter zand is een ambtelijk voorstel van de gemeente Amsterdam. Een slecht idee, zegt Nanouk de Jong van het Baaibuurt Collectief, een groep bewoners, gebruikers en andere Amsterdammers die meedenken over de toekomst van de Baaibuurt. “De plannen van de gemeente gaan uit van het traditionele bouwmodel, gebaseerd op zand, beton en staal. Dat kan inderdaad alleen als je meters zand gaat storten. Des te meer omdat Zeeburgereiland boven op de oude Oergeul ligt, een diepe vaargeul die je dan vol moet plempen. Dat betekent dat al het huidige groen gekapt gaat worden. Terwijl er nu al te weinig groen is op Zeeburgereiland. De bewoners van de Sportheldenbuurt klagen dat ze groen missen in hun wijk. Daarom komen ze hier wandelen en hun hond uitlaten.”
Het Baaibuurt Collectief stelt voor om anders te bouwen. “Denk aan een buurt op steigers, of een wijk met drijvende eilanden. Je creëert dan een woonwijk die meebeweegt op alle toekomstige klimaatveranderingen. Er is nu al regelmatig wateroverlast op Zeeburgereiland, omdat het water niet goed kan weglopen. Dat zal de komende jaren alleen maar erger worden. Baaibuurt-West biedt alle mogelijkheden om zich succesvol te voegen bij een reeks lokale en geslaagde projecten, zoals de Waterbuurt op IJburg en Schoonschip en De Ceuvel in Noord. Dus: geen zand, maar groen, dat is wat wij de Baaibuurt gunnen.”
Lees ook:
‘Rafelrandbewoner Zeeburgereiland is geen indiaan’ (column, 29-01-2024)
Tijdelijke bewoners Zeeburgereiland moeten weg. ‘Wij zijn ook Amsterdammers’
