De gemeente wil dat de zeecruiseterminal van de Piet Heinkade verhuist. Tegelijkertijd steekt de Amsterdamse haven momenteel veel geld in de aanleg van walstroom om zich op die manier onverhuisbaar te maken.
In de jaren tachtig al werd de functie van zeehaven definitief naar de westzijde van Amsterdam verplaatst – de kant van de Noordzee. Het Oostelijk Havengebied verloor zijn functie als zeehaven. Rond het jaar 2000 ging de komst van een permanente cruiseterminal dan ook tegen dit beleid in. Maar het gebouw in de vorm van een glazen golf stond er plotseling, het geld was al uitgegeven en dan kun je de boel niet zomaar sluiten. Pas in 2016 was het toenmalig wethouder Kajsa Ollongren die namens de gemeente bekend maakte dat de cruiseterminal weg moest uit de binnenstad.
Extreem vervuilend
Los van het feit dat hiermee de eerdere beleidsfout werd gecorrigeerd, waren er nog drie redenen: terugdringen van toeristische drukte uit het centrum, het mogelijk maken van fietsbruggen over het IJ en het reduceren van de uitstoot. Een groot cruiseschip is namelijk extreem vervuilend. Met de motor aan produceert het de CO2 van 84.000 auto’s, de stikstofuitstoot van 400.000 auto’s en het fijnstof van een miljoen wagens. Daar kan onze ring A10 in een etmaal niet tegenop.
Inmiddels zijn we zeven jaar verder en maakt de Passenger Terminal Amsterdam (PTA) geen aanstalten te verhuizen. Integendeel, de haven is bezig zich te verklinken aan de Piet Heinkade. Met forse overheidssubsidies deden ze afgelopen jaren onderzoek naar de aanleg van walstroom, zodat cruiseschepen tijdens hun overnachting niet de motoren hoeven laten draaien. Prima idee, die walstroom, maar leg deze aan op de toekomstige locatie in bijvoorbeeld IJmuiden of Beverwijk. Zolang cruiseschepen over het centrale IJ de binnenstad in en uit varen blijft die uitstoot voorlopig enorm. Ook blijven toeristen dan het oostelijk deel van het centrum in marcheren – de hoek met die overbelaste rosse buurt – en worden de bruggen over het IJ tegengewerkt. Dat terwijl fietsers en voetgangers uit Noord die bruggen echt nodig hebben voor hun dagelijkse oversteek van het IJ. Van wie is de stad eigenlijk, van gewone Amsterdammers of van rijke toeristen op een loveboat?
Doorzichtig spelletje
Maar de Amsterdamse haven wil per se dat de cruisetoerist snel op de Wallen en de Dam is. Dat de gemeente, na zeven jaar impasse, onlangs het oude besluit voor verplaatsing van de PTA heeft herbevestigd, boeit ze niet. Het cruiseschip vaart ijzerenheinig richting een langdurig verblijf. De opdracht voor de realisatie van walstroom is door de PTA inmiddels ‘gegund’. Zowel het ministerie van Infrastuctuur & Waterstaat als de Europese Commissie kennen miljoenensubsidies toe. Zonder interventie ligt er vanaf 2025 een door de overheid gefinancierde walstroomstroomvoorziening in Amsterdam. Trucje gelukt: Passenger Terminal voorlopig onverhuisbaar. Op het moment dat de gemeente de PTA sommeert te verhuizen klinkt het op hoge poten: Eerst voor vele miljoenen walstroom aanleggen en dan moeten we nu vertrekken? Verspilling van overheidsgeld!
Een doorzichtig spelletje van de nautische lobby – maar we zullen er vast weer in trappen. De haven heerst al eeuwen op het IJ en wint elke wedstrijd eenvoudig van die elke vier jaar wisselende gemeenteraad.
Zo helpt de Amsterdamse haven ons straks van de walstroom in de sloot.
Walstroom: PTA zou uit het centrum verdwijnen, maar extreem vervuilende cruiseschepen blijven subsidie krijgen
