Internetpionier, ingenieur en oprichter van Indischebuurt.nl Rogier Schravendeel (59) publiceerde meerdere historische boeken over de Joodse gemeenschap in Oost. In 2017 hield hij een crowdfundactie om voor holocaustslachtoffers uit de Indische Buurt Stolpersteine te plaatsen. Vorig jaar werd de laatste gelegd. Op acht september reikte hij de eerste honderd exemplaren van de derde, uitgebreide versie van Herdenkingsboek Joodse Dapperbuurt uit in Café Nieuwland.
De Dapperbuurt is een van de oudste wijken in Oost. In 1875 ontwerpt stadsplanoloog Kalff een nieuwe wijk in de Over-Amstelpolder. Een jaar later worden tussen de weilanden en tuinderijen op de Wagenaarstraat de eerste huizen gebouwd. Later volgen de Commelin- en Von Zesenstraat. De nieuwe Dapperbuurt trekt in het begin vrij veel Joodse bewoners aan, al wordt het geen echt Joodse buurt zoals het noordelijk deel van de Weesperzijde en de Transvaalbuurt. Voor de bezetting woonden er zo’n 400 Joden. Diamantslijper Ricardo op de Wagenaarstraat had ongeveer 600 arbeidsplaatsen voor Joden. Op de Commelinstraat waren twee synagogen. Na de Eerste Wereldoorlog en tijdens de crisisjaren neemt de handel in diamanten flink af. Sommige Joden vertrekken naar de Transvaalbuurt, in die tijd een nieuw opgeleverde wijk met grote woningen. Tijdens de holocaust worden in de Dapperbuurt bijna alle 400 Joden afgevoerd en vermoord. Met afbeeldingen van oude brieven, advertenties, foto’s en begeleidende tekst brengt Herdenkingsboek Joodse Dapperbuurt in kaart wie deze mensen waren.
Schravendeel stelt de herdenkingsboeken samen om vergeten mensen een gezicht in de geschiedenis te geven. “Ik hoop dat de boeken aanzetten tot denken. We zijn allemaal broeders en zusters en moeten op elkaar letten. De mensheid leert weinig van de geschiedenis. Een holocaust kan ook hier zo weer gebeuren. Heden ik, morgen jij.” Zijn interesse voor de (Joodse) geschiedenis van Oost werd gewekt toen hij zijn nieuwssite Indischebuurt.nl
veranderde in een historische site. De transformatie bleek succesvol en resulteerde in een boekje met wandeltochten door acht eeuwen Indische Buurt, dat hij samen met Huibert Teekens schreef. Uit research blijkt dat vroeger op de Molukkenstraat een synagoge was, die nu wordt herdacht met een plaquette. “Veel mensen weten niet dat voor de holocaust tussen de 20.000 en 30.000 Joden in Oost woonden, veel meer dan in de voormalige Jodenbuurt. Vanuit de Indische Buurt zijn 558 mensen afgevoerd en vermoord in concentratiekampen.”
De reacties op zijn eerste herdenkingsboek zetten Schravendeel aan ook Joodse herdenkingsdocumenten over de Blasiustraat, Camperstraat, Ruyschstraat, Swammerdamstraat, Tilanusstraat, Tugelaweg, Weesperzijde en straten in Betondorp en de Transvaalbuurt samen te stellen. Ook verscheen een boek over Samuel Verdoner, de laatste gazzan van Oost. “Zolang ik dat kan blijf ik eraan werken om over alle straten in Oost Joodse herdenkingsdocumenten te maken.” Momenteel werkt hij aan een boek over de Weesperzijdestrook.
Meer info en boek bestellen: schravendeel.r@gmail.com