In de binnenhaven van het Marineterrein op Kattenburg voltrekt zich een unieke operatie: de ontwikkeling van de Roboat, een autonoom vaartuig. Zelfstandig varende, onbemande boten zullen wellicht in de toekomst door de Amsterdamse grachten zoeven. Met passagiers en vracht.
De oplettende wandelaar op het Marineterrein heeft hem al gezien: de futuristische Roboat draait zijn testrondjes in de binnenhaven. Roboat is een samenwerking van het op het Marineterrein gevestigde AMS Institute en het Amerikaanse MIT. Projectleider Ynse Deinema (34) is er trots op. “Sinds kort hebben we een splinternieuwe zwenkkraan voor onze deur om de boten snel in en uit het water te krijgen. Zo kunnen we nog meer testen.”
Hoe zijn jullie op het idee van de Roboat gekomen?
“Het draait allemaal om de vraag hoe we de drukke historische Amsterdamse binnenstad met zijn kwetsbare kades en bruggen zoveel mogelijk kunnen ontlasten van het steeds zwaardere verkeer. Op straat is het vol. Het antwoord ligt op het water. Wij zijn gaan bouwen aan een compacte, wendbare en stille elektrische boot van 2 bij 4 meter, met een capaciteit van 1500 kilo aan vracht. De mogelijkheden zijn legio. Denk maar eens aan het ophalen van huisvuil en het vervoer van bouwmateriaal, wat nu nog met zware vrachtwagens gebeurt.
De Roboat kan ook als pont gebruikt worden, er passen vijf mensen op. Ideaal om kleine groepen mensen over het water te vervoeren. Bijvoorbeeld als de tram is uitgevallen of als de brug wordt gerepareerd.”
Waarom ontwikkelen jullie een onbemande boot?
“Een onbemande boot kan 24 uur per dag aan het werk. Ook in de late en vroege uren wanneer het rustig is op het water en wij liggen te slapen. Daarnaast is een Roboat een relatief kleine boot, daar een schipper op zetten is duur. En schippers zijn tegenwoordig schaars.”
Hoe vindt de Roboat veilig zijn weg in de drukke Amsterdamse wateren? Bij mooi weer wemelt het van de pleziervaart en de zwemmers.
“De route kun je programmeren, zoals je dat nu ook op straat doet met google maps. Waar het natuurlijk om draait, is dat de Roboat de ‘obstakels’ herkent en omzeilt. De kade, andere boten, maar ook zwemmers en watervogels. Naar obstacle avoidance wordt al lang intensief onderzoek gedaan, denk maar aan de zelfrijdende auto. Wij doen hetzelfde, maar passen het toe op de drukke Amsterdamse grachten. Simpel gezegd brengt de Roboat zijn omgeving in kaart door middel van een ronddraaiende laserstraal, gecombineerd met de input van camerabeelden. Zeg maar de oren en ogen van de boot. Als hij een kano of een zwemmer ontdekt, past hij zijn route aan, net als een schipper zou doen. De Roboat is met vier motoren ook heel wendbaar, hij kan ook zijwaarts bewegen. Onze apparatuur is state-of-the art. We hebben eindeloos getest, in de binnenhaven maar ook in de grachten. Uiteraard nog met een operator aan boord. We geven de Roboat pas vrij als hij veilig door de grachten kan varen, en dus ook zwemmers, maar ook stukken drijvend hout herkent en vermijdt. Uiteindelijk zal de Roboat beter dan een mens zijn omgeving waarnemen.”
Wanneer kunnen we de Roboat verwachten op het Amsterdamse water?
“Dat is nu nog niet te zeggen. Met de techniek zijn we heel ver. Het wachten is nog op regelgeving voor zelfvarende boten. Op dit moment moet iedere boot nog een schipper aan boord hebben. En dan is er nog de maatschappelijke acceptatie. Mensen moeten eraan wennen dat ze op een boot stappen zonder schipper. Ik hoop dat ik over een jaar of tien over de grachten loop met mijn kinderen en de Roboats langs zie zoeven. Met de Roboat wordt de stad stiller, schoner en dus leefbaarder.”
Door Peter de Jong
Onbemande boot vaart over het water van Amsterdam
