Aan de rand van het spoor, daar waar de Cruquiuskade uitkomt op de Panamalaan, wordt woonblok Fibonacci gebouwd. Het betekent dat een van de laatste rafelranden van Oost verdwijnt.
Een jaar geleden leek er nog niets aan de hand. Joop Olijve, oud-timmerman en bewoner van een van de NS-dienstwoningen aan het spoor, liet op AT5 trots zijn dieren zien: de pony, geiten, kippen, duiven en honderden mussen in de heggen rond zijn woning. Allemaal zelf opgebouwd, net als de dienstwoning zelf. Toen hij erin trok, dertig jaar geleden, was er geen keuken, geen schoorsteen, geen badkamer. Uit het niets maakte Olijve er een paradijsje van, op een vergeten perceeltje langs het spoor. Een oase waar buurtbewoners dagelijks hun verse eieren kochten, en waar in het weekend kinderen langskwamen om pony Rikki te verzorgen. Nee, Olijve wilde hier nooit meer weg.
Een jaar later is alles anders. De dieren zijn weggehaald, Rikki loopt ergens in een weitje in Drenthe, en meneer Olijve heeft een andere woning gekregen van NS Vastgoed. Na jarenlange pogingen is het eindelijk gelukt hem uit zijn woning, eigendom van NS Vastgoed, te krijgen. Een interview met de Brug zit er niet in, de zaak doet hem zo’n zeer dat zijn kinderen hem dat hebben afgeraden. Het zou zijn zwakke gezondheid geen goed doen.
Geluidsoverlast
De reden dat NS Vastgoed de bewoners weg wil hebben en de dienstwoningen wil slopen, is vanwege de geplande bouw van Fibonacci, een reusachtig woonblok. Het gebouw wordt zestig meter hoog, krijgt twintig verdiepingen en herbergt straks 182 woningen, in grootte variërend van 25 tot 250 vierkante meter. Projectontwikkelaar VORM nam de peperdure grond van NS Vastgoed over.
Vincent Kompier, Kitty Meeth en Frijke Schaafsma, bewoners van de Sporenboog in het Funenpark, aan de andere kant van het spoor, ervaren de aankondiging van het gebouw als een koude douche. Niet omdat ze tegen de bouw van nieuwe woningen zijn, benadrukt Kompier. “Er is woningnood, mensen willen graag in Amsterdam wonen, maar dit ontwerp past niet op deze locatie.”
Voor de toekomstige bewoners wordt de flat onleefbaar, denkt Kompier. “Het gebouw ligt ingeklemd tussen spoor en Panamalaan. Aan één de kant de trein, aan de andere kant het autoverkeer. Balkons komen er niet, de ramen kunnen niet open vanwege de geluidsoverlast. Maar ook in het Funenpark zal de geluidsbelasting toenemen, de herrie van de treinen weerkaatst straks tegen alle gevels. En de toren, die veel hoger is dan wat in de rest van het Oostelijk Havengebied is toegestaan, werpt een slagschaduw over een groot deel van het Funenpark.”
Het ontwerp druist in tegen het Amsterdamse geluidsbeleid, vult Frijke Schaafsma aan. “Dat stelt dat geluidsbelaste woningen één stille kant moeten hebben. Dat is hier niet het geval. Dit is het verkeerde gebouw op de verkeerde plek.”
Tekentafel-stedenbouw
Wat de bewoners het meeste dwars zit, is dat ze niet zijn gekend in de plannen. Kompier: “Dat is best gek. Als je buurman gaat verbouwen, laat hij je dat toch weten? NS Vastgoed is onze buurman, maar de communicatie is beroerd. We weten niet wat de plannen zijn. Wat wel opvalt, is dat elke visie ontbreekt. Over het hele Oostelijk Havengebied is nagedacht, maar het stadsdeel is dit stukje grond blijkbaar vergeten. Dat leidt tot tekentafel-stedenbouw, waar niemand blij van wordt.”
Nikki Frantzen (24), laatste vaste bewoner van de NS-dienstwoningen
“Ik ben hier opgegroeid. Het is een superplek om te wonen, de vrijheid, de privacy, je kan de deuren openzetten, altijd de beesten om je heen. Mijn moeder had wat schapen. Ik wilde als meisje al dierenverzorgster worden, ik verzorgde ze met liefde. Ook met Rikki, de pony van buurman Olijve had ik een goede band.
Ik moet binnenkort vertrekken, al heb ik geen idee waarheen. Na het overlijden van mijn moeder, begin 2016, kwam NS Vastgoed langs om te vertellen dat ik het huis uit moest. Ze boden me een tijdelijk contract, terwijl ik hier mijn hele leven heb gewoond. Ik heb het recht om hier te wonen. Ik voel me slecht behandeld door NS Vastgoed. Gelukkig heeft het stadsdeel toegezegd dat ze een passende oplossing voor me regelen. Daar vertrouw ik op. Ik ga niet weg uit Oost.”
