Een ongeschreven regel zegt dat ik als architectuurcriticus van de Brug alleen gebouwen in Amsterdam-Oost bespreek. Maar The Valley, een spectaculair bouwwerk dat op dit moment aan de Zuidas wordt opgetrokken, mag niet onbesproken blijven. ‘Spectaculair’ is een understatement. ‘Totaal gestoord’ komt meer in de buurt.
The Valley is een amorf complex van drie afbrokkelende torens, variërend van 40 tot 100 meter hoogte, op een langwerpig basement dat een heel stratenblok beslaat. De gevel van het basement en een deel van de torens is strak, met spiegelglas bekleed, en symboliseert het typische kantoorgebouw waar zakendistricten wereldwijd vol mee staan. De strakke gevels gaan naar boven toe geleidelijk over in een schijnbaar chaotische stapeling van veelvormige, rotsachtige brokken. Daarop komt een kleurrijke botanische verzameling bomen en struiken. In het rotsachtige gedeelte bevinden zich woningen, achter het spiegelglas zitten de kantoren. De gevels zijn een letterlijke vertaling van het programma. Ze laten zien dat het hier, aan de rand van de Zuidas, afgelopen is met alleen kantoren en dat er ook gewoond kan worden.
Het complex is dwars op de ringweg geplaatst, zodat de automobilist bij het passeren door de vallei heen kijkt en de maximale impact ervaart van dit compleet gestoorde, maar geweldige gebouw. Ongetwijfeld liggen er al kopieën op de tekentafels van architecten wereldwijd. Van slappe aftreksels tot misschien wel betere versies. The Valley lijkt ontworpen met behulp van artificiële intelligentie en algoritmes. TEENAGERS BUILD MINECRAFT VERSIONS OF THE VALLEY kopt architectenbureau MVRDV trots op zijn website. Heel geestig om zo de unieke kwaliteit van je ontwerp te relativeren.
Zoals met veel goede ontwerpen lijkt het simpel, maar is het niet simpel. Om tot zo’n ontwerp te komen moet de architect alle conventies opzijzetten die voor een dergelijk gebouw, in een zakendistrict, bestaan. Vervolgens moet de architect iedereen overtuigen, met name de financiers, om dit onconventionele gebouw te realiseren. In het overtuigen is Winy Maas, de ‘M’ van MVRDV, een meester. Met behulp van veel charme en een raadselachtig vocabulaire doorspekt met termen waar iedereen alleen maar hartstochtelijk vóór kan zijn.
Laatst kwam Winy Maas voorbij op televisie, bij talkshow Mondo met presentatrice Nadia Moussaid. ‘Kijk, dat is de architect van onze tennisclub,’ zei ik tegen mijn vrouw. Met opgestroopte mouwen zoals altijd, zat Winy naast een keurig in het pak gestoken minister aan tafel. Hij zat midden in een lang, mistig betoog over stedenbouw, demografie en klimatologie en eindige met een visioen van wolken die worden gegenereerd door de bomen en planten op The Valley. De presentatrice en de minister waren zichtbaar gecharmeerd. ‘Waar hééft hij het in godsnaam over?’ vroeg mijn vrouw.
Ik verheug mij er enorm op om de publiekelijk toegankelijke tuinen van The Valley te beklimmen en te eindigen in het café op het dak van de hoogste toren.
Reacties naar jved@dorensarchitects.nl
The Valley, vijf sterren: ‘Compleet gestoord, maar geweldig’
