Er is een tijd geweest dat ‘tennisclubhuis’ een synoniem was voor ‘lelijk pretentieloos gebouwtje’. Wie ooit een bezoek heeft gebracht aan TV De Hakkelaars in Muiderberg weet wat ik bedoel. Het predicaat ‘onder architectuur gebouwd’ is hier niet van toepassing. Er zijn wat bakstenen op elkaar gestapeld, een paar ramen gemaakt en het geheel is afgetimmerd met trespa. TV staat hier voor Tennis Vereniging, wat ik een misleidende en niet erg ambitieuze afkorting vind. Een ‘vereniging’ associeer ik met korfbal, biljart en kaatsen. Een ambitieuze tennisclub kiest voor LTC, wat staat voor Lawn Tennis Club, of op zijn minst TC.
TC IJburg moest anders worden. Daarom werd het wereldberoemde architectenbureau MVRDV gevraagd het ontwerp te maken. MVRDV staat bekend om iconische ontwerpen als de Markthal in Rotterdam en The Valley aan de Zuidas. Als je ‘The’ voor een gebouwnaam kunt zetten dan moet het wel een icoon zijn.
Voor IJburg ontwierp MVRDV The Couch. Met een beetje fantasie kan je in The Couch de vorm van een bank herkennen. Het dak is in een vloeiende beweging tot tribune omgevormd. De vorm lijkt ontstaan te zijn door een platte, rechthoekige plak klei in het midden in te drukken en aan de achterkant omhoog te trekken.
Zoals vaak met briljante ontwerpen lijkt het simpel. Een gebouw in de vorm van een tribune is vaker gedaan, maar dit is anders. Dit is geen simpele tribune, dit is elegant, een vorm om van te houden. De glooiende vorm van het ingedrukte en uitgerekte dak bepaalt ook de vorm van de binnenruimte. Een spectaculair glooiend plafond, dat in het midden van de voorgevel, daar waar je normaal gesproken zou staan om een wedstrijd op het centre court te bekijken, de grond raakt. Het zicht op de baan vanuit het clubhuis is dus niet ideaal, maar een architect moet prioriteiten stellen. Goed zicht op de baan is belangrijk, maar in dit geval minder belangrijk dan de vorm. Het effect van de vorm van het met houten latten betimmerde plafond is dat er een gave, maar knusse, binnenruimte ontstaat. Een zaal kan soms te groot en te leeg zijn. Hier is dat niet het geval, omdat de zaal op een vloeiende manier verdeeld wordt in een gedeelte bij de bar en een gedeelte bij de haard.
Tenslotte de kleur oranje. Ik geef toe dat ik eraan moest wennen. Maar ik ben eraan gewend geraakt en kan mij geen andere kleur meer voorstellen. MVRDV heeft overigens een geschiedenis met de kleur oranje. In 2001 ontwierpen zij een klein kantoorgebouw midden in een Amsterdamse woonwijk. De gevel, de kozijnen, de dakranden, de ballustraden, letterlijk alles aan de buitenkant werd oranje geschilderd. De buurt kwam in opstand, een rechtszaak volgde. Uiteindelijk werd een compromis gesloten, alles werd appelgroen geschilderd.
Ik stel mij voor dat er op het architectenbureau een paar kleuren overwogen zijn. De oranje/rode kleur van gravel kan een inspiratie geweest zijn. Maar ik moet steeds denken aan grote reclameborden langs de weg in Frankrijk, eind jaren 70, die indruk op mij maakten. Op de reclameborden stond een futuristische oranje bank, in de vorm van een glooiende M, de eerste letter van winkelketen Mr. Bricolage.
Reacties naar jved@dorensarchitects.nl
Tennisclub IJburg, 4 sterren: ‘Ik geef toe dat ik aan de kleur oranje moest wennen’
