In het Oostelijk Havengebied zijn talloze sporen van de oude industrie en de stadse bedrijvigheid te vinden. De voormalige havens zijn omgetoverd tot een prachtig woon-werkgebied vol gerestaureerde gebouwen en moderne architectuur. Eind negentiende eeuw waren op Cruquiuseiland de veemarkt en het abattoirgevestigd. Enkele gebouwen uit die tijd, zoals het prachtige kantinegebouw, staan nog fier overeind.
Een letterlijk spoor leidt naar Museum Perron Oost. Het kleine gebouw staat op een perron, geplaveid met keien en geflankeerd door statige platanen. Het zelfbenoemde kleinste museum ter wereld heeft een grootse missie. Op de website verklaart het museum een kunstzinnig commentaar te zijn op de effecten van een mondiale beweging. “Tegenover de schaalvergroting van organisaties zet Museum Perron Oost de schaalverkleining en nabijheid van de buurt.” Kortom, volgens het museum moeten we meer oog hebben voor onze directe omgeving. De basis voor het museum vormen de verhalen uit het Oostelijk Havengebied.
Het had niet veel gescheeld of er was van dit nobele streven niets terecht gekomen. De Werkgroep Kunst OostelijkHavengebied had in 1997 kunstenaar Joep van Lieshout namelijk gevraagd om de vervallen wagon op het oude spoor tot kunstwerk te verheffen. Van Lieshout herinnert zich dat het oude opzichtershuisje daarvoor mocht worden gesloopt. “Ze vonden het een oerlelijk, nietszeggend gebouw. Maar waarom moet alles meteen maar plat? Ik vond het een typerend gebouw en heb het tot in de details gerestaureerd met de originele kleuren en hang- en sluitwerk.”
Gezamenlijk vormen wagon, spoorrails, opgeknapt perron en gerestaureerd opzichtershuis het ‘Industrieel monument’. “Het werk is een commentaar op de vernieuwingsdrang in de jaren negentig,” legt Van Lieshout uit. “Ik zie het werk als een lansbreker voor ons cultureel erfgoed, waar we niet te lichtzinnig mee om moeten gaan. Niemand heeft eraan gedacht dat onooglijke gebouw te bewaren, terwijl het een karakteristieke bouwstijl heeft voor die tijd.” In 2013 krijgt Anet Wilgenhof als initiatiefnemer van Museum Perron Oost de kans het opzichtershuisje te betrekken. Gelukkig voor het museum had Van Lieshout al oog voor de omgeving.
