Ook op winteravonden is Studio K aan het Timorplein een goed herkenbaar centrum: in het eetcafé is het vaak druk, de bioscoop draait volop en in de vergaderzalen zijn activiteiten geprogrammeerd. Het toevoegen van huisnummer 21 is dan ook overbodig: het licht uit de hoge ramen van het café lokt de bezoeker vanaf grote afstand. Studio K blijkt niet alleen een buurtcentrum, maar draait ook mee in het hoofdstedelijk cultureel programma. Dat was ook precies de bedoeling toen de Derde Ambachtsschool uit de Indische Buurt werd verbouwd tot het huidige multifunctionele gebouw.
Vakonderwijs
De Derde Ambachtsschool werd in 1911 gebouwd in opdracht van de Maatschappij voor den Werkenden Stand – wat men tegenwoordig een werkgeversorganisatie zou noemen. Een van de hoofdactiviteiten van deze ‘club van werkbazen’ was het opzetten van vakonderwijs. Op de ambachtsschool aan het Timorplein kregen kinderen uit arbeidersgezinnen uit de Indische Buurt les in onder meer timmeren, metselen en elektrotechniek. Een van de latere docenten was de befaamde voetbaltrainer Rinus Michels.
Het enorme gebouw (12.000 m2) bestaat uit vier vleugels met elk vier verdiepingen rond een binnenplaats, naar een ontwerp van een architect van de Dienst Publieke Werken van de gemeente Amsterdam. Oorspronkelijk waren er drie verdiepingen, de vierde is er in 1960 aan toegevoegd. Hoewel de bouwstijl sober wordt genoemd, zijn er toch enkele fraaie onderdelen aan te ontdekken, zoals de versierde toren, de gevelsteen met metselgereedschappen en de hoge ramen van het huidige café.
Cultuurboulevard
De verbouwing van de ambachtsschool in 2006 en 2007 was onderdeel van een plan om de buurt te verbeteren. Volgens de kennisbank van Platform 31 zit de Indische Buurt in sociaaleconomisch opzicht nog altijd onder het Amsterdamse gemiddelde. Om daaraan iets te doen werden er niet alleen plannen gemaakt om de huisvesting te verbeteren, maar ook om op andere terreinen een en ander te veranderen. Toen de ambachtsschool in 2003 de deuren sloot, lag de herbestemming dan ook min of meer voor de hand. Alleen moesten er natuurlijk nog wel geschikte huurders worden gevonden.
Uitgangspunt was dat er verschillende gebruikers gezocht zouden worden, dat de werkgelegenheid in de wijk erdoor zou worden verbeterd en dat het geplande culturele centrum van stedelijke allure zou zijn. De Borneostraat zou een soort cultuurboulevard moeten worden met aan de ene kant Studio K aan het Timorplein en aan de andere kant de bibliotheek aan het Javaplein.
Studio K
De eerste belangstellende was Stayokay, de grootste hostelketen ter wereld. Deze organisatie wilde de helft van het gebouw huren als hostel. Met hen werd afgesproken dat een derde van het personeel in de buurt zou worden geworven. In 2007 opende het hostel de deuren. Woningbouwcorporatie Ymere werd de tweede huurder en als derde volgde het conferentiecentrum van het International Institute for Research and Education. Later werd daaraan cultureel centrum Studio K toegevoegd, dat twee bioscoopzalen, een theater en een imposant café-restaurant herbergt.
Studio K springt het meest in het oog doordat men bij de verbouwing de oude boogramen aan het plein tot op straatniveau heeft verlaagd. Daardoor is er een natuurlijke verbinding ontstaan tussen het buitenterras (in de zomer) en de binnenruimte.
Tijdens de verbouwing deed men een artistieke ontdekking. Abstract-expressionistisch kunstenaar Aart Roos (1919–2009) bleek in de aula van de school een grote muurschildering met veel vogels en bloemen te hebben gemaakt. Die moest verdwijnen om een bioscoopzaal voor studio K te kunnen bouwen. Daartegen kwam protest en na enig aandringen bleek Ymere bereid om het kunstwerk te verplaatsen. Het is nu op afspraak te bezichtigen.
(Research: Gerard Goudriaan.)