“Hallo pap, ik heb tijdelijk een ander nummer. Ik heb mijn telefoon mee gewassen in de wasmachine. Ik wacht nu op een nieuwe telefoon”. Zo begint het WhatsApp-gesprek tussen de 72-jarige Dirk en zijn dochter (43). Vader en dochter appen een tijdje heen en weer tot zij hem vraagt een rekening voor te schieten. Hij maakt het geld over. En komt er dan achter dat hij slachtoffer is geworden van een internetcrimineel.
Dirk is helaas lang niet de enige. Het aantal meldingen van vriend-in-nood-fraude, waarbij oplichters zich voordoen als een bekende en om geld vragen, neemt al een tijdje toe. In Amsterdam zijn vooral 40-plussers het slachtoffer. De bedragen die zij kwijt zijn, variëren van honderden euro’s tot bijna € 3000 euro.
Geraffineerd
De oplichters gaan zeer geraffineerd te werk. Eerst laten ze via WhatsApp weten een ‘nieuw telefoonnummer’ te hebben, compleet met profielfoto van de persoon van wie ze de identiteit gebruiken. Deze foto hebben ze mogelijk van social media gehaald, net als informatie over familierelaties en hoe mensen elkaar aanspreken. Er zijn zelfs gevallen bekend dat de oplichters ook het juiste telefoonnummer hebben. Vaak worden slachtoffers onder druk gezet om snel geld over te maken: er is zogenaamd een noodsituatie. Pogingen tot telefonisch contact en kritische vragen weten de criminelen handig te omzeilen.
Aangifte
Op het moment dat Dirk er achter komt dat hij is opgelicht, onderneemt hij direct actie. Hij neemt contact op met zijn bank en doet aangifte bij de politie. Hij heeft geluk, want het geld krijgt hij terug omdat PayPal de rekening al had geblokkeerd. “Een geluk bij een ongeluk. Ik heb mijn les geleerd. Normaal ben ik niet zo makkelijk te foppen. Maar de criminelen zijn doortrapt. Ze spelen heel goed in op de relatie die je hebt. En als je kind in nood is, komt er een soort waas over je heen: je wil je kind altijd helpen.“
Hoe voorkom ik WhatsApp fraude?
-Vraagt iemand om geld via WhatsApp? Bel die persoon dan op via een nummer uit uw eigen adresboek voor controle.
-Als u de persoon niet te spreken krijgt, om wat voor reden dan ook (de telefoon is kapot, de verbinding is slecht, de microfoon doet het niet et cetera) – maak dan geen geld over
-Als u iemand wilt controleren via een vraag, zorg dan dat het antwoord niet op sociale media te achterhalen is. Vraag iets waar derden het antwoord niet op kunnen weten.
-Zodra u benaderd bent door een oplichter, of het nu gelukt is of niet, bel onmiddellijk de bank. Die kan het rekeningnummer van de ontvangende partij blokkeren, zodat de fraudeur geen andere slachtoffers kan maken. In sommige gevallen kunnen gedane transacties zelfs worden teruggedraaid.
-Doe altijd aangifte. Dit kan online via: www.politie.nl/aangifte-of-melding-doen/aangifte-van-vriend-in-noodfraude.html
-Om uzelf te beschermen tegen het kapen van uw 06-nummer, kunt u op WhatsApp tweestapsverificatie inschakelen.
-Wordt er een verifatiecode opgevraagd via WhatsApp, die ‘per ongeluk’ naar jou is gestuurd? Geef deze dan niet door.